Günümüzde yazılım mühendisliği artık vazgeçilmez alanların başında geliyor
Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu ile ülkemizdeki Yazılım Mühendisliği bölümleri ve Gazi Üniversitesi bünyesinde yeni açılan ‘Büyük Veri Analitiği, Güvenliği ve Mahremiyeti Anabilimdalı’ üzerine konuştuk.
Ülkemizde siber güvenlik çalışmalarının akademik olarak artmasına büyük katkı sağlayan çalışmalara imza atan Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu, daha önce de Gazi Üniversitesi bünyesinde ülkemizdeki ilk ‘Bilgi Güvenliği Mühendisliği Lisansüstü Programı’nın açılmasına öncülük etmişti. Şu anda Gazi Üniversitesinin, ‘Web of Science’ (WoS) verilerine göre ülke bilimine en çok katkı sağlayan üniversitesi olduğuna dikkat çeken Sağıroğlu, “Siber güvenlikte ilk sıradayız. Gazi Üniversitesinin başarısı sadece siber güvenlikle sınırlı değil. Büyük veride ve akıllı şebekelerde 2’nci, nesnelerin internetinde 6’ncı ve yapay zekâda 9’uncu üniversiteyiz” açıklamasını yaptı.
ABD’de birçok eyalet 140 binin üzerinde yazılım mühendisine sahip
“BT teknolojilerine artan ihtiyaç ve bağımlılık, teknolojinin artan karmaşıklığı, gelişmekte olan yazılım tabanlı endüstriler, verilerden değer elde etme, yazılımın artık büyük bir sektör olması ve karşılaşılan tehditler, ihmaller, hatalar veya kısıtlar nedeniyle günümüzde yazılım mühendisliği artık vazgeçilmez alanların başında olup yetenekli ve nitelikli yazılım mühendislerine olan talep hızla artmakta” değerlendirmesinde bulunan Sağıroğlu, şunları aktardı: “Yazılım sektörü dünyadaki en büyük sektörlerden birisi ve en fazla yatırım yapılan alanlar içerisinde. Bu sektörden elde edilen cirolar her geçen gün yükselirken şirketlerin borsa değerleri ise artmakta. En çok geliri ise başta ABD olmak üzere Çin, Almanya, Fransa, İngiltere gibi ülkeler elde etmekte. Dünyadaki toplam BİT (Bilgi İşlem Teknolojileri) pazarı 5 trilyon dolarken, ülkemizde bu pazarın büyüklüğü 152,7 milyar TL’dir (20 Milyar Dolar). Buna ilave olarak, dünyada özellikle gelişmiş olan ülkelerin yazılım mühendisliğine verdiği önem de yüksek. ABD, dünyada en çok yazılım mühendisine sahip ülke ve birçok eyalet 140 binin üzerinde yazılım mühendisine sahip. Kaliforniya’da bu sayı 700 bin civarında iken Washington’da 150 bin civarında. Almanya için bu sayı bir milyona yakın. Polonya, Ukrayna ve İsveç gibi ülkelerde ise 100-300 bin arasında. Ülkemize bakıldığında ise yazılım mühendislerinin; doğrudan yazılım mühendisleri olmasa da bu alanda çalışanların sayısı 2019 rakamlarına göre 123 bin civarındadır ki diğer ülkelere göre sayısı kat be kat düşüktür.”
Yazılım konusundaki gelişmelerimiz henüz dünya istatistiklerinin gerisinde
Sağıroğlu, “Ülkemizde Yazılım Mühendisliği bölümlerine baktığımızda; 6’sı devlet üniversitesi, 20’si ise vakıf üniversitesi olmak üzere 26 üniversitemizde açılmış olan programlar bulunmakta” ifadesini kullanarak “Bunların bazıları Teknoloji Fakülteleri altında çoğunluğu ise Mühendislik Fakültelerinin altında açılmış programlar. 26 üniversitenin 5’i ise KKTC’de. Türkçe programlar olduğu kadar çoğunlukla da İngilizce eğitim-öğretim programları mevcut. Buna ilaveten bir üniversitemizde Yazılım Geliştirme ön lisans programı, bir üniversitemizde de Yazılım ve Bilgisayar Mühendisliği programı bulunuyor” açıklamasını yaptı ve konuşmasında şu bilgileri verdi: “Ülkemizde başta ‘Türkiye Yazılım Sektörü Stratejisi ve Eylem Planı’ olmak üzere ‘Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı’, ‘e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı’, taslak da olsa ‘Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi’ mevcut. Konuya verilen öneme rağmen yazılım konusundaki gelişmelerimiz henüz dünya istatistiklerinin gerisinde ve bu yarışta arkada. Geçen yıl ulusal siber güvenliğin artırılmasına yönelik olarak yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, YÖK’ün kritik alanlarda nitelikli uzman ve öğretim üyesi yetiştirilmesine yönelik projeleri hayata geçirmesi, yeni programlar açılmasını tavsiye etmesi, Ar-Ge üniversitelerinin desteklenmesi, teknoparkların yaygınlaştırılması, Ar-Ge ve tasarım merkezlerinin desteklenmesi, projelerin fonlanması, gençlerin teşvik edilmesi, üretime destek verilmesi gibi hususlar konuya verilen önemi bizlere gösteriyor. Ayrıca BİT tabanlı pek çok yeni programın üniversitelerimizde açılıyor olması, üniversitelerimizde yazılım mühendisliği programlarının sayısının artmaya başlaması ve yeni açılan bölüm haberleri, yerli ve milli yazılımlar geliştirmedeki hedefler, yazılımın stratejik bir alan olarak görülmesi ve gereken önlemlerin alınması çok önemli.”
Yazılım mühendisliği bölümleri daha sistematik çözümlerin geliştirilmesini ve üretilmesini sağlar
“Yazılım mühendisliği bölümlerinin hızla büyüyen ve gelişen ülkemize ciddi katkılar sağlayacağı açıktır” değerlendirmesini yapan Sağıroğlu, bu bölümlerin sağlayacağı faydaları şöyle sıraladı: “İhtiyaç duyulan daha nitelikli yazılım mühendislerinin yetiştirilmesini, nitelikli çalışmalar, araştırmalar ve projeler yapılmasını, daha kaliteli, güvenli ve güvenilir yazılımlar, yazılım teknolojileri ve platformlarının geliştirilmesini sağlar. Diğer yandan standartlara uygun yazılım ürün sayılarının artmasına, sertifikaya dayalı yazılımların daha çok geliştirilmesine, sanayi-üniversite-kurum iş birliklerinin artmasına, hizmet kalitesinin yükseltilmesine neden olur. Yazılıma sadece bir kod parçası olarak bakmaktan ziyade bir mühendislik bakış açısıyla ele alınıp daha sistematik çözümlerin geliştirilmesini ve üretilmesini sağlar. Yazılım mühendisliği bölümleri sayesinde teknoparklarda daha nitelikli ve iş birliğine dayalı yazılım projeleri geliştirilir. Yazılım geliştirme ekosistemleri oluşturulur. Sektör bazlı yazılımlar daha çok geliştirilebilir. Teknoloji odaklı endüstrilerde, savunma sanayisine yazılım mühendisliğinin katkısı gibi sanayide ve ilgili kurumlarda çalışabilecek nitelikte yazılım mühendislerinin yetiştirilmesine olanak sağlar. Böylece yazılım sektörünü büyütmenin ve pazardan daha büyük pay almanın yolu açılır. Özellikle yazılım kaynaklı siber güvenlik ihlallerinin önlenmesine yönelik olarak yazılım güvenliği, güvencesi, güvenilirliği, optimizasyonu, hizmet kalitesi, testleri, standartları, otomasyonuyla güvenli yazılım geliştirme, kodsuz yazılımlar, yazılım tabanlı üretim ve optimizasyon, zeki yazılımlar, yıkıcı yazılımlar ile mücadele, yazılım süreç ve olgunluk modelleri, yazılım yaşam döngüsü, üretime dayalı yazılım teknolojileri geliştirme gibi alanlarda gelişme sağlanır.” Sağıroğlu, “2002 yılında açılan Bilgisayar Mühendisliği Bölümümüzün alanında yetiştirdiği uzmanların yanında ülkemiz siber güvenlik, yapay zekâ, büyük veri gibi alanlarda önemli katkılar sağladığı göz önüne alındığında, pek çok konuda öncü programlara sahip olan Gazi Üniversitesinin bünyesinde gelecek yıl, Mühendislik Fakültesi ‘İngilizce Yazılım Mühendisliği Bölümü’ açılma çalışmaları tamamlandı. Şu anda YÖK’ten izin beklenmekte. Bu programımızın hem mevcut programlarımızın gelişmesi hem de ASELSAN Akademi, savunma sanayi şirketleri, EGM, KVKK, BTK, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi gibi kurumlarımızla yapılan iş birliklerinin gelişmesine büyük katkılar sağlayacağı değerlendirilmekte” açıklamasını yaptı.
‘Büyük Veri Analitiği, Güvenliği ve Mahremiyeti’ ülkemizdeki ilk ve en kapsayıcı program
Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu, Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde açılan ‘Büyük Veri Analitiği, Güvenliği ve Mahremiyeti Programı’nın ülkemizdeki büyük veri konusunda ilk ve en kapsayıcı program olduğunun atını çizerek şunları kaydetti: “2015 yılında kamu üniversiteleri içinde açılan ilk laboratuvara sahip olan Gazi Üniversitesi, bu birikimini ülkemizde bu alanda nitelikli uzmanlar yetiştirmek için kullanacak. Bu nedenle ‘Büyük Veri Analitiği Yüksek Lisans Programı’ geleceğin profesyonellerini geliştirmeye yardımcı olmayı amaçlamakta. Bu program temel olarak; ülkemizde ihtiyaç duyulan bilgi birikimi ve deneyimin yanı sıra üniversite-sanayi-kurum iş birliklerini arttırmayı hedeflemekte. Diğer yandan ülke büyük verilerinden değer elde etme ve bunu ekonomiye dönüştürme, büyük verinin güvenliğini ve mahremiyetini sağlamaya yönelik çözümler, modeller, yapılar ve algoritmalar geliştirme konularını kapsıyor. Son yıllarda pek çok disiplinde uygulama alanı bulan büyük veri ve analitiğiyle ilgili müfredatın açılmasıyla hem literatüre katkıda bulunarak üniversitemizin bilinirliğinin artırılması hem de gerçek dünya problemlerine çözüm üreterek katma değer yaratılması sağlanabilecek. Uluslararası iş birliği ve yapılan etkinlikler artırılırken açık kaynak oluşturmaya ve yaymaya da katkı sağlanacak.”
Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu
