Hard diskiniz bozulduysa bu davranışları yapmayın

Bozulan hard diskleri tek başlarına düzeltmeye çalışan kullanıcılar, bilmedikleri işlemleri uygulayarak hard diskdeki verilerin kurtarılmasını imkansız hale getiriyor. Türkiye’nin veri kurtarma alanındaki öncü firmalardan biri olan Veri Kurtarma Hizmetleri’nin Genel Müdürü Serap Günal, hard disk sorunlarında uygulanan 8 hatalı davranışı sıraladı.

Hard disklerin bozulması, kurumlar ve bireyler için oldukça can sıkıcı bir durum. Özellikle hassas verilerin kurtarılması noktasında sorun yaşayan kullanıcılar, emin olmadan attıkları yanlış adımlar sebebiyle verilerin kurtarılmasını imkansız hale getiriyor. Hasarlı diskteki verilerin maksimum oranda kurtarılabilmesi için profesyonel çalışanlardan destek alınması gerektiğini söyleyen Günal, burada yanlış uygulanan 8 davranışı anlattı.

Bunlardan ilki diski kullanmaya devam etmek. Hard disklerle ilgili yapılan en yaygın hata, bozulmalarının ardından kullanılmaya devam edilmeleri oluyor. Bu durum, kurtarılması istenen verilerin üzerine yenilerinin yazılması başta olmak üzere, var olan fiziksel bozulmaların derecesinin artmasına yol açacak ciddi sorunlara sebep olarak, verilerin geri kazanılma olasılığını büyük ölçüde düşürüyor.

İkincisi, disk bölümlerini yeniden oluşturmak. Diskteki hasarlı kısımlar için yeni bir bölümlendirme yapmak, verilerin üzerine yazılmasına yol açarak veri kurtarma sürecini başarısız kılıyor. Zira hasar gören ama aslında o zamana kadar kalıcı olarak silinmemiş veriler, bu tür yanlış bir bölümlendirme ile geri getirilemeyecek şekilde zarar görmüş oluyor.

Üçüncüsü, veri kurtarma yazılımı çalıştırmak. Kolayca erişilebilen ücretsiz veri kurtarma yazılımlarının kullanılması, sık başvurulan ancak aslında güvenilmemesi gereken bir seçenek. Bu tür yazılımlar, fiziksel hasarlı disklerde işe yaramayacağı gibi, disk üzerinde fazladan oluşabilecek aşınma ve yıpranmalar nedeniyle hasarın miktarını artırarak diski tamamen bozabiliyor. Bu yazılımlara başvurmanın durumu kötüleştireceğinin altını çizen Serap Günal, onun yerine profesyonel bir veri kurtarma hizmetini tercih etmenin daha kalıcı bir çözüm olduğunu belirtiyor.

Dördüncüsü, disk birleştirmek. Sabit diskte parçalanmış dosyaları bilgisayar üzerinden birleştirmeye çalışmak, diskin daha fazla çalışmaya ihtiyaç duymasına ve ısınma gibi sorunların ortaya çıkmasına sebep oluyor. Disk birleştirme ayrıca hasarlı olmayan blokların yanlışlıkla silinmesi, kaybolması ya da formatlanmasıyla sonlanabiliyor.

Beşinci olarak diski ısıtmak, soğutmak ya da diske darbe uygulamak. Çoğu kullanıcının sahip olduğu, bozulan bir diskin dondurulma veya ısıtılma yoluyla düzeltilebileceği fikrinin tamamen yanlış olduğunu dile getiren Serap Günal, böyle bir hareketin disk üzerinde yaratacağı olumsuz etkinin altını çiziyor. Günal, dondurma işleminin disk içerisinde nem oluşturabileceğini, ısıtmanın ise verileri saklayan manyetik tabakaya zarar vereceğini ifade ederken diske vurmanın da çeşitli iç mekaniklere zarar vereceğini ekliyor.

Altıncı adımda ise, diski açmak. Sadece uzmanlar tarafından tozsuz ortamda açılması gereken disklerin kullanıcılar tarafından açılıp düzeltilmeye çalışılması, bulunulan mekandaki toz parçacıklarının, ısı veya nem değişiminin, plakada oluşabilecek yeni çiziklerin ya da başka faktörlerin kalıcı hasar yaratmasına sebep oluyor.

Yedincisi ise, format atmak. Bir hard diskte sorun oluştuğunu algılayan cihazlar, otomatik bir mesaj yayınlayarak kullanıcılardan diski formatlamasını isteyebiliyor. Kullanıcıların bu gibi komutları gözü kapalı bir şekilde dinlemesi, verileri kurtarma şansını düşürüyor. Bu tip disklere format atmak, mevcut hasarlı diskiniz için bir başka veri kaybı cephesi daha açıyor. İstatistiklere göre her 100 format isteyen bozulmuş diskten 85’ine, format at komutuna rağmen, okuma/yazma kafası hasarlı olması sebebiyle zaten format atılamıyor.

Kalan 15’i de şanssız olarak tanımlanıyor. Hasarlı kafaya bir iş daha yaptırılarak var olan veri de ortadan kaldırılıyor. Düzgün çalışmayan diske format atmak, işletim sistemi kurup veri kurtarma programlarıyla veriyi geri çağırmaya çalışmak çok sık karşılaşılan yanlışlardan biri olarak öne çıkıyor.

Son olarak, PCB (kart) değişimi veya kart üzerinde müdahale. “Kart değişimi yapılan disk çalışır.” Çok eskilerden beri kulağa yayılan yanlış bir bilgidir. Son derece tehlikeli bulunan bu değişimin denendiği, orijinal kart üzerindeki Rom-Chipinin söküldüğü veya lehimlemelerin yapıldığı disklerde veri kurtarma şansı büyük ölçüde azalır.