Hızlı ve doğru içgörülere ulaşma imkanı
Artırımış analitik kullanıcıların soru sormalarını ve veri ile etkileşime girmelerini de kolaylaştırır. Doğal dil işleme yetkinliği sayesinde makine dilinden anlamlı sonuçlar çıkartır ve anlaşılması kolay bir dili ortaya koyar. Veri analitiği konusunda tüm şirket çalışanlarının analitik çözümlerini kullanabilme yetkinliği de cabası. Böylece şirketler de veri profesyonellerini rutin iş yükü ile bunaltmaktan kurtulur. Yani böylece iş zekası ve analitik yapı kullanıcı tabanında doğal olarak bir artışı beraberinde getirir. Bu artış, rapor üretiminde de otomatize bir yapıyı beraberinde getirir. Artırılmış analitik sayesinde veride içgörüleri çıkartmak çok hızlı olur. Bu içgörüler rapor yazımlarında otomatize bir kurguyu beraberinde getirerek, rutin rapor üretimi süreçlerinde tüm taraflar için fayda sağlar.
Artırılmış analitik bu yönüyle çok çeşitli iş sorunları çözmek için birebir. Talep tahminleme, sahtecilik ve anormallik tespiti, pazar içgörüleri, performans izleme ise ilk akla gelenler. Bankacılık sektörü artırılmış analitikleri kullanarak kişiselleştirilmiş portföy analiz raporları üretebiliyor. Perakende sektörü şirketleri artırılmış analitik destekli zeka ile pazar içgörülerini izleyebilir ve daha doğru iş kararları alabilir. Finans sektörü şirketleri artırılmış analitik madenciliği ile ortaya çıkan öneri ve içgörüleri kullanarak dolandırıcılık veya anormallik analizlerinde daha başarılı olabilir. Medya ve eğlence sektörü şirketleri ise artırılmış analitikle üretilen içgörüleri kullanarak her bir kullanıcıya özel teklif ve içerik sunabilir. İş dünyasında pazarlama ve satış birimleri artırılmış analitik yapısını kullanarak iç ve dış kaynaklardan veri çıkartabilir, satışlar, müşteri trendleri ve ürün performansı gibi demirbaş konularda çok daha güçlü içgörüler elde edebilirler.
Aşı geliştirme sürecine net etki
Pandeminin en önemli ve olumlu etkisi yapay zekaya oldu desek yalan olmaz. Birçok sektör yapay zeka uygulamalarını kullanarak hem kurumsal rotasını yeniledi hem de teknolojik yetkinliğini kurumsal fayda için pekiştirdi. Kurumsal Ar-Ge çalışmalarında yapay zeka ekseninde yetkinlikleri artırmak öne çıkarken, otonom sürüşten doğal dil işlemeye ve kuantum bilişime uzanan geniş bir yaratıcılık fırsat ağı söz konusu. Yapay zeka ve analitiğin devrimsel buluşmasında öncelikli başarı hikayesi olarak koronavirüs aşısı geliştirme sürecini örnek göstermek mümkün. Normalde yeni bir aşı geliştirmek yıllar alabilirken, küresel salgını frenleyebilmek için yapay zeka ve analitik modelleri esasında aşı geliştiren tüm taraflar için önemli faydaları ortaya koydu. Sürekli artan yüklü veriyi anlamlı biçimde yorumlayıp virüsü tanıyıp ona karşı doğru aşıyı geliştirmede değerlendirebilmek hem Ar-Ge ve onay süreçlerini hızlandırdı hem de pandemi sürecinin önemli bir başarı hikayesini ortaya koydu.
Çiplerin desteği
Yapay zeka ve makine öğrenmesi otonom sürüş başlığında da önemli fırsatları beraberinde getiriyor. Sürücüsüz araçlar ve robot taksiler gibi kavramlar da bu konuda çalışmaların öne çıkan örnekleri. Doğal dil işleme başlığında ise konuşma ve yazım alışkanlıkları bazında önemli yeniliklere imza atılıyor. Doğal dil modelleri daha doğru arama sonuçları ortaya çıkartır, chatbot’ları ve sanal asistanları daha yetkin hale getirirken, kullanıcı deneyimi gelişimi ve kurumsal değerin artışı gibi faydaları da barındırıyor. Kuantum bilişim de pandemi dönemi ile birlikte gelişim hızını artıran bir başlık ve yapay zeka-makine öğrenmesi-analitik üçgeninde ezberleri bozucu adımları da aşikar. Derin öğrenme algoritmaları gibi gelişmiş teknolojiler de kuantum bilişimin gelişiminde önemli rol oynuyor.
Yapay zekanın gelişiminde çip teknolojilerinin ve üretim sistemlerinin gelişimi büyük bir itici güç. Son birkaç aydır küresel çip tedariğinde yaşanan sorunlara rağmen gerek bu alanda öne çıkan küresel şirkelerin yatırım kararları, gerek bazı ülkelerin çip üretimine ve üreticilere sunacağını açıkladığı teşvikler tabloyu değiştirme potansiyeline de sahip. Böylece yapay zeka çiplerinin yaygınlık kazanması ile yapay zeka uygulamalarının da artacağını beklemek mümkün. Bu da bireysel ve kurumsal hayatta birçok cihaz ve uygulamanın yenileneceği anlamına geliyor. Azalan maliyete karşılık elde edilen verim ise öne çıkacak.
İstihdam ihtiyaçları yeniden tanımlanacak
Şu bir gerçek ki pandemi dönemi ile gelişen ihtiyaçlar, yapay zeka odağında birçok yeniliği beraberinde getirecek ve kurumsal hayatta birçok başlıkta etkinliğini artıracak. Yazılım geliştirme süreçlerinde makine öğrenmesinin öne çıkması bile bu alanda yetenek eksikliği derdini önemli ölçüde azaltacak. Daha doğrusu geleneksel yazılım geliştirme yapısından çıkışla birlikte istihdam ihtiyacında öncelik olan yetkinlikler de çeşitlenecek. Bulut mimarları, makine öğrenmesi mühendisleri, yazılım mühendisleri, veri bilimcileri yapay zeka ve makine öğrenmesi yetkinlikleri ile kurumsal hayatta boy gösterecek. Makine öğrenmesi odaklı becerilerin geleneksel BT yetkinlikleri ile buluşması, sektör spesifik uzmanlıkların da bu yapıyı desteklemesi gündeme gelecek. Yazımızda bahsettiğimiz gibi dil modelleri de bu değişimin itici gücü olacak. İlk etapta geliştirilmesi ve edinilmesinde yüksek maliyete rağmen süreç içinde bu sıkıntıların üstesinden gelineceği üzerinde duruluyor. İşlemci kaynakları ve enerji tüketimi bu gelişimde göz önünde bulundurulacak öncelikli başlıklar. Gelişmiş chatbot’lar ile çok yüklü içerikten anlamlar çıkartabilmek de kolaylaşacak. Yapay zeka ve çip tedariği arasındaki bağ da önemini koruyacak.
Üretim hatları yenilenecek
İmalat sanayii bu noktada yapay zekaya uyumda önemli bir rol üslenecek. Bunda küresel bazda her sektörün önde gelen şirketlerinin attıkları adımlar kadar, sayısı katlanarak artan yaratıcı startup’ların da etkisi büyük olacak. Bunun bir sonucu olarak imalat sanayiinde belli üretim başlıklarında otomasyon ve makine öğrenmesi yapılanmalarının halihazırda hız kazandığı görülüyor. Bu gelişim doğal olarak edge teknolojilerin de gelişimine hız katacak. İmalat sanayiinde üretim hatlarının yeniden tasarlanması ve optimize edilmesi, pandemi ile hayatımıza giren sosyal mesafe kurallarının üretim hattında çalışanlar için de uygulanabilmesi söz konusu olacak.
Bu gelişim, regülasyonlarda da yenilikleri doğal olarak beraberinde getirecek. Ama yapay zeka merkezli bu düzenleme yenilemelerinin kolay ve çabuk olmayacağını da unutmamak gerek. Ulusal bazda atılacak adımların netleştirilmesi bile her bir ülke için ayrı bir süreç demek. Tabi bu ulusal adımların bölgesel, en azından ticari ilişkiler içinde olunan ülkelerle bağı da ilerleyen süreçte önem kazanacak. Zaten bu noktada da birçok ülkenin üzerinde çalıştığı ve netlik kazandırmaya çalıştığı ulusal yapay zeka politikaları önem kazanıyor. Birçok ülkede kamu destekli yapay zeka projeleri hayata geçiyor olsa da genel çerçevenin ulusal, kurumsal ve bireysel hayatta konumlandırılması belli bir zaman alacak, önemli bir bütçe gücünü de gerektirecek. ABD, İngiltere, Çin, Estonya gibi ülkeler ulusal bir yapay zeka stratejisinin temellerini attı. Kamu, özel sektör ve üniversiteler arasında kurulan bağ ile bu stratejinin sürekli geliştirilmesi için çalışmalar yürütülüyor. Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkenin yapay zeka merkezli makine öğrenmesi ve analitik konusunda politikalarını özellikle 2021 yılında daha da geliştireceği, ülke bazında inovatif adımların da bu şekilde büyüyeceği üzerinde duruluyor.
