İhracatta, blok zinciri teknolojisiyle verimlilik artırılacak

Hazine ve Maliye Bakanlığı finansmanıyla, Ticaret Bakanlığı ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından geliştirilen ‘İhracat Sürecinin Blockchain Teknolojisi ile (Ülke İçinde) Uçtan Uca Tasarımı Teknik İş Birliği Projesi’nin birinci faz kapanış toplantısı, 28 Temmuz tarihinde Ankara’da gerçekleştirildi. Etkinliğin kapanışında katılımcılar projenin tüm çıktılarını ve teknik detaylarını deneyimleme şansı buldu.

Türkiye’de ihracatın dijitalleşmesini ve blok zinciri altyapısı üzerinden yönetilebilmesini amaçlayan ‘İhracat Sürecinin Blockchain Teknolojisi İle (Ülke İçinde) Uçtan Uca Tasarımı’ projesinde birinci faz çalışmaları sona erdi. İlk faz çalışmalarının sonuçları düzenlenen kapanış toplantısında kamuoyu ile paylaşıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı finansmanıyla, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve Ticaret Bakanlığı tarafından geliştirilen ‘İhracat Sürecinin Blockchain Teknolojisi ile (Ülke İçinde) Uçtan Uca Tasarımı / Teknik İş Birliği Projesi’nin Birinci Faz Kapanış Toplantısı’, Ankara’da düzenlendi. Etkinlikte, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Türkiye Başkan Vekili ve Ankara Ofis Başkanı Mehmet Üvez, Hazine ve Maliye Bakanlığı Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdür Vekili Mehmet Alper Batur, Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürü Mehmet Ali Kılıçkaya açılış konuşmalarını gerçekleştirdi. ATEZ Yazılım Teknolojileri Proje Koordinatörü Ümmügülsüm Özalp, projenin teknik sunumunu yaptı ve katılımcılardan gelen soruları yanıtladı. Etkinliğin kapanışında ise katılımcılar projenin tüm çıktılarını ve teknik detaylarını deneyimleme şansı buldu. Projeyle; ihracatta evrak işlerinin kolaylaştırılması, veri güvenliğini artırılması, daha kapsayıcı ve sürdürülebilir bir ekosistem sağlanması hedefleniyor. Mehmet Üvez konuşmasında, sermaye ve para piyasalarının geliştirilmesine verdikleri önemin altını çizerek yeşil ve bilgi temelli ekonominin desteklenmesi, ekonomik kapsayıcılık ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesine yönelik yatırım ve politika diyaloğu faaliyetlerini sürdürdüklerini aktardı. Üvez, bu projenin, EBRD’nin Türkiye’deki ilk dijital dönüşüm projelerinden olduğunun altını çizerek dijital dönüşümün; özellikle salgın sonrasında ekonomik toparlanma ve sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı haline gelerek özel sektör ve kamu politikalarında öne çıktığını vurguladı. Dijital dönüşümün dış ticarette de geleneksel yöntemlerin yerini aldığını kaydeden Üvez, Dünya Ekonomik Forumu’na göre blok zinciri teknolojisi kullanılarak ticaretin önündeki zaman ve maliyet engellerinin azaltılmasıyla, yaklaşık 1 trilyon dolarlık yeni ticaret hacmi yaratılabileceğine dikkat çekti.

Daha kapsayıcı ve sürdürülebilir bir ihracat ekosisteminin yaratılmasına katkı sağlanıyor

Mehmet Üvez, “İhracatta blok zinciri teknolojisinin getireceği zaman ve maliyet etkinliklerini dolayısıyla ticaretin kolaylaştırılması anlamında sağlanabilecek verimlilik artışı ve sosyal paydayı tüm paydaşlara göstermek ve ticaretin dijitalleşmesi anlamında önümüzdeki dönemde atılacak adımlara ışık tutmayı hedefledik” açıklamasını yaparak ihracat süreçlerinin blok zinciri süreçlerine taşınmasıyla, kağıtsız ticarete geçişle iklim kriziyle mücadelede de yeşil dönüşüme destek sağlanacağının altını çizdi. Üvez, şu noktaları vurguladı: “İhracat maliyetlerinde ve fiziksel dolaşımda sağlanacak azalış, başta kadın işletmeler ve KOBİ’ler olmak üzere, görece ekonomik fırsatlardan daha az yararlanan grupların da ihracat sürecine katılımını artıracak, böylece daha kapsayıcı ve sürdürülebilir bir ihracat ekosisteminin yaratılmasına katkı sağlanacak.”

Hem geleneksel hem de e-İhracat süreçleri, blok zincirine taşınabilir mi?

Mehmet Ali Kılıçkaya, dış ticaret süreçlerinde de verinin önemine dikkat çekerek şunları kaydetti: “Verinin işlenmesi, tasnif edilmesi, güvenliğinin sağlanması ve kullanışlı istatistiki bilgilere dönüşmesi mevcut teknolojiler çerçevesinde büyük önem arz etmekte. Yakın gelecekte etkileri daha da hissedilecek olan Web 3.0 gibi bilişim teknolojilerinin temel yapı taşlarından birini blok zinciri oluşturacak. Blok zinciri küresel bazda alışılagelmiş üretim süreçlerini köklü şekilde değiştirecek. ‘İhracat Sürecinin Blockchain Teknolojisi ile (Ülke İçinde) Uçtan Uca Tasarımı Teknik İş Birliği Projesi’ ile ihracat süreçlerini çağın gerektirdiği dijital mimariyle, yeniden tasarlanmasını amaçlıyoruz. Proje, blok zinciri teknolojisinin dış ticarete etkinliğinin değerlendirildiği, küresel projeksiyonlardan farklı olarak ülkemiz özelinde yürütülen projelerin bir analizi olacak. Projenin 1. fazında gümrük beyannamesiyle kara yoluyla Avrupa’ya ihracat süreçleri analiz edilirken, 2. fazında basitleştirilmiş gümrük beyannamesiyle ABD’ye hava yoluyla gerçekleşen ihracatlar incelemeye tabi tutulacak. Bu projeyle ‘Hem geleneksel hem de e-İhracat süreçleri, blok zincirine taşınabilir mi?’ sorusunun cevabını arayacağız. Blok zinciri uygulamasının, yeniden tasarlanan ihracat süreçlerinde evrak işlerini önemli ölçüde kaldıracağını ve kağıtsız dış ticarete geçişimizi kolaylaştıracağını çalışmalarımız neticesinde görmüş olduk.” Hazine Maliye Bakanlığı Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdür Vekili Mehmet Alper Batur, projenin, başta ihracatçı firmalar olmak üzere tüm paydaşlara önemli fırsatlar sağlayacağını, blok zincirin 5 yıl içerisinde 13-14 kat büyüklüğe ulaşmasının beklenildiğini ifade ederek “Blok zinciri teknolojisi kayıtların güvenilir şekilde tutulmasında önemli bir araç olarak öne çıkıyor. Blokzincir teknolojisiyle birlikte maliyetlerin azaltılması, iş ve işlemlerde süreçlerin kısaltılması, şeffaflık, dijital entegrasyon, verimlilik artışı gibi katkılarla ihracat ve elektronik ticaret süreçlerinin kolaylaşacağı öngörülmekte. Blokzincir, özellikle dış ticaret, mevzuata uyum, lojistik ve tedarik zinciri gibi alanlarda önemli avantaj olacak. Türkiye olarak dijitalleşme konusunda çalışmalarımızı ilerleyen dönemde daha fazla geliştirerek sektörde öncü olma konusunda çok kararlıyız” değerlendirmesinde bulundu.

Ulusal anlamda refahın artması en büyük hedeflerden biri

Ümmügülsüm Özalp, projenin amacını ihracat işlemlerini ülke içerisinde kolaylaştırarak ihracat hacmini artırmak olarak tanımlayarak bununla birlikte ulusal anlamda refahın artmasının en büyük hedeflerden biri olduğunu dile getirdi. Blok zinciri teknolojisinin ticarette dönüşüm yapabilecek teknolojilerin başında geldiğinin altını çizen Özalp, proje kapsamını ülke içerisindeki ihracat işlemlerinin örnek bir ürün seçilerek blok zinciriyle dijitalleşmesi olarak özetledi. Projeyle; işlem basamakları azaltılarak ihracat işlemlerine hız kazandıracak ve maliyetlerini düşürecek işlemlerin adımları atıldığı ilk faz çalışmalarında, kâğıt ve kâğıt transferi için gerekli kaynak kullanımının ortadan kaldırılmasıyla sürdürülebilir bir çevrecilik anlayışının tüm paydaş kurumlarca benimsenebileceği gösterildi. Projenin ilk fazında paydaşların, sistem üzerindeki işlemlerden neredeyse eşzamanlı haberdar olması sağlanarak bilgi paylaşım yöntemlerinin çeşitliliğinden doğan gecikmelerin önüne geçilebileceği görüldü.