İndirim yapmayalım, lütfen yani…
ABD’de yeni yürürlüğe giren bir tuhaf uygulama: İnternetten, bilerek veya bilmeyerek korsan (yani para ödemeden) içerik indiren kişi bir, iki, üç, dört, beş, altı kere uyarılacak. Altıncı uyarıda da uslanmazsa, bağlantı hızı 48 saatliğine azaltılacak.
Eğer kullanıcı bu durumu kabul etmezse, yani “valla ben yaptığımın korsanlık olduğunu bilmiyordum” derse 35 dolarlık bir ücret karşılığı itiraz edebilecek.
Bu kadar.
Bu tuhaf uygulamayı Telif Hakları Bilgi Merkezi (CCI – Center for Copyright Information) başlattı. ABD’de internet servis sağlayıcısı olarak çalışan AT&T, Verizon, Cablevision, Time Warner Cable ve Comcast’ı da yanlarına aldılar.
“Lütfen arkadaşlar, korsan indirme yapmayalım” diyen bu kibar uyarıda amaç, insanları korsanlığın “kötü bir şey” olduğuna dair eğitmek.
Evet, yanlış okumadınız. Amerikan Yönetimi bir yandan bütün Amerikan vatandaşlarını ve hatta dünyanın bütün iletişimini yasalarüstü denetlemeye hazırlanırken, internet servis sağlayıcıları işin “eğitim” yönünü ihmal etmiyor (!).
Fransa’da ise İnternette yayınlanacak işlerin telif haklarının korunmasını gözeten yüksek kurul HADOPI 6 yerine 3 uyarıda kalmış. HADOPI, şimdiye kadar sadece tek bir kişiye korsanlık davası açtı. Bu kişinin bilgisayarını kullanan eşinin iki tane Rihanna parçasını para ödemeden indirdiği anlaşıldı (şimdi boşanıyorlarmış!). HADOPI, Fransa’da zaten “gıcık” bulunuyordu, bu özelliğine şimdi “beceriksizlik” de eklendi.
Ama HADOPI’nin önü açık. Baktılar ki internette olan biteni denetlemek zor, şimdi daha geniş bir alana da el atıyorlar: Barındırma (hosting) hizmeti verenler. Arama motorları. İnternet servis sağlayıcılar. Çevrimiçi ödeme hizmetleri. Çevrimiçi video yayınları (telifi ödenmemiş, anında izlenen “streaming” videolar). Bütün bunları HADOPI izlemeye alacak.
Türkiye’de ise 5846 sayılı Telif Hakları Kanunu’nda yapılan değişiklikle şöyle bir tuhaflık olacak: Telif ödemeden izlemeye evet, ama bunu başkasıyla paylaşmaya hayır. Link göndermeye evet, ama dosya paylaşımına hayır.
Dosya yolladığı saptanan kişiye HADOPI gibi iki uyarı, üçüncüde 250 Liradan 2 bin Liraya kadar ceza. Kısacası bireysel tüketime evet, ama çoğaltmaya hayır.
Gelelim Almanya’nın tuhaflığına. Rusya’ya düşen meteorun videosunu Almanlar YouTube’dan izleyemedi. Çünkü Alman Telif Haklarını Koruma ve Kullanma Kurumu GEMA (Gesellschaft für Musikalische Aufführungs – und Mechanische Vervielfältigungsrechte), YouTube’dan her tıklanan video için 0.375 sent para istiyor. Bugüne kadarki fatura 1.6 milyon avroya ulaşmış. GEMA, bu konuda arabulucu olması için Avrupa Patent Dairesi’ne de başvurdu.
Durumlar böyle.
