İNGİLTERE VE AVRUPA PARLAMENTOLARINDA ENDÜSTRİ 4.0 TARTIŞMASI TÜRKİYE’YE ÖRNEK OLABİLİR
Birleşik Krallık hükümeti, AB’den çıkma (Brexit) yönünde halk oylaması sonrasında, ayrıca dijital teknolojilerin de ortaya çıkardığı bir ihtiyaç olarak, bir sanayi politikası uygulama düşüncesi içerisindeydi. Bu nedenle, önce Eylül başında, parlamento üyeleri için Endüstri 4.0 üzerine bir bilgi notu hazırladı. Arkasından, Eylül ortasında, parlamentoyu Endüstri 4.0 üzerine bir genel görüşmeye davet etti (http://bit.ly/2ckJXfe).
Parlamenterler bir yandan ülke sanayisinin rekabet gücü için Endüstri 4.0 kavramı içinde yer alan teknolojilerin öneminin farkında olduklarını, diğer yandan da bu teknolojilerin yaratabileceği işsizlik gib toplumsal sorunların endişesini yaşadıklarını dillendirdiler. İşsizlik nedeniyle, bireyin ve toplumun yaşayabileceği sorunları İşçi Partisi milletvekillerinin vurgulamış olması doğal. Fakat, Muhafazakar Parti milletvekilleri de bu konuda duyarlı olduklarını belirttiler.
Hatta, dijital çağda ortaya çıkan iş modelleri ve teknolojileri nedeniyle yaratılabilecek işsizlik sorunu için ilginç bir örneği, Muhafazakar Parti’den Kevin Hollinrake verdi: Uber. Bu şirket, tek bir otomobil sahibi olmadan dev bir taksi işletmecisi olabildi. Taksi hizmeti vermek isteyen otomobil sahipleri ile bu hizmeti talep edenleri buluşturan Uber, taksiciler arasında işsizlik yaratmaya başladı. Ayrıca, ileride Uber, sürücüsüz otomobiller sahibi olarak daha da yaygın bir işsizlik sorunu yaratabilir iddiasını ileri sürdü Hollinrake.
Birleşik Krallık’dan önce, geçen sene Avrupa Parlamentosu (AP) da bu konuyu ele almış ve AP Araştırma Birimi, Eylül 2015’de parlamenterler için bir bilgi notu hazırlamıştı (http://bit.ly/1Ms6C1N). Daha sonra, yine AP’nin talebi üzerine, ayrıntılı analiz ve öneriler içeren bir rapor Mart 2016’da yayımlanmıştı (http://bit.ly/1QRykFi). Bu öneriler özetle şöyleydi: eğitim ve dijital teknolojilerde araştırma için kaynak; özellikle hedef alınması gereken KOBİ’lerde farkındalık yaratmak, kümeleşmeyi ve ortak girişimi desteklemek; Endüstri 4.0 ürün ve hizmetleri için pazar belirlemek ve geliştirmek; siber-güvenlik ve veri korumaya yönelik standartlar geliştirmek; paydaşlar arasında görüş ve başarı örnekleri paylaşımı için platformlar kurmak; üye ülkeler arasında da benzer paylaşımların gerçekleşmesini sağlamak; AB’nin Ufuk 2020 (Horizon 2020) hedefleri ile uyumlu desteklerle kurumların katılımını sağlamak.
Şu anda Türkiye’de Endüstri 4.0, büyük ölçüde firmaların insiyatifine bırakılmış görünüyor. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, ilk kez bu konuya Ağustos ayındaki İstanbul Sanayi Odası toplantısında değindi. Endüstri 4.0 adı altında yer alan teknolojilerden haberdar olduğunu, bu konuya öncelikli olarak önem verdiğini ve bir yol haritasını yakında hazırlayacaklarını belirtti. Sözlerini “… sanayicilerimize, özellikle de İstanbul Sanayi Odası’na çok güvendiğimizi tekrar ifade etmek istiyorum” diye tamamladı.
Endüstri 4.0 sadece sanayicilerimizin ilgili teknolojileri satın alıp fabrikalarına koymasından ibaret değildir. Ülkemizde hala çok yetersiz olan Ar-Ge, inovasyon ve eğitim ile toplumsal boyutların da ele alınması gerekir. Belki açıklanacak yol haritasında bunları göreceğiz. Fakat, hükümet politikalarına katkı koyması beklenen Endüstri 4.0 Platformu da (http://www.endustri40.com/) konuya sadece şirketler perspektifinden yaklaşıyor.
Endüstri 4.0 konusunda TBMM’de bir genel görüşme yapılması için Başbakan Binali Yıldırım’ın, Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan’ın ve BST Bakanı Faruk Özlü’nün TBMM başkanı İsmail Karaman ile beraber bir girişimde bulunması ülkemizde bir ilk olur ve çok yararlı olur.
