İnsanlığın geleceğini bilim aydınlatsın: Kuantum önemli bir fırsat penceresi!

‘Kuantum Ufuklar: Gelişmeler ve Fırsatlar Yaz Hazırlık Okulu’; Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ve Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü (TBAE) Müdürü Prof. Dr. Alikram Nuhbalaoğlu’nun katıldığı 27 Haziran tarihindeki açılış etkinliğiyle başladı.

Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır açılış konuşmasında, bu çağın güçlükler çağı olduğunun altını çizerek “Covid-19 pandemisini geride bırakma çabası içindeyiz. Küresel ısınmanın etkilerini fazlasıyla hissediyoruz. Gıda arz güvenliğinin sorun haline geldiği bir dönemdeyiz. İnsanlığın geleceğini bilim aydınlatsın umudunu taşıyoruz” değerlendirmesini yaptı. “Eğer birkaç ay içinde biterse, Covid-19 pandemisi insanlık tarihinde en hızlı sonlanmış pandemi olacak” ifadesini kullanan Kacır, “Biz de bilimsel çabaların insanlık için ne büyük hizmetlere dönüştüğünü görmüş olacağız. Bilime destek vermek bizim için tercih değil zorunluluk. Çığır açıcı çalışmaların desteklenmesi konusunda heyecan taşıyoruz. Öğrencilerimizin bu toplantıya katılma arzusu bizi mutlu etti” şeklinde konuştu.

Kuantum teknolojileri yarışı çok paydaşlı

Kacır, bugün dünyada kuantum teknolojileri yarışının başladığının altını çizerek “Bu yarışı 60’lı yıllarda iki süper güç arasında geçen uzay yarışına benzetmek mümkün ama fark şu; bu yarışın çok daha fazla paydaşı var. Bu yarışa Türkiye de katılıyor. Ayrıca devlet düzeyi yanında teknoloji şirketleri de katılıyor. Kuantum önemli bir fırsat penceresi haline geliyor. Kuantum ufuklarda daha çok yer var ve ülkemizin bu ufaklarda yer alması da ayrı bir öneme sahip. Bu anlamda TBAE çalışmalarını çok kıymetli buluyorum” değerlendirmesini yaptı. Kuantum tarihini anlatan Kacır, dizüstü ve akıllı telefonların bilimsel temelinde kuantum olduğuna dikkat çekti ve şu noktaları vurguladı: “Değişim içindeyiz ve bakanlık olarak bu değişimin farkındayız. İnsanlık 2. kuantum devrimine yaklaşmakta… Bilim ve teknolojinin bu ufuklarına yaklaşmak için nitelikli insan kaynağına duyulan ihtiyacı görüyor ve bu çerçevede ilerliyoruz. TÜBİTAK bu anlamda önemli destekler veriyor, gençlerimizin bilimsel çalışmalarına destek oluyoruz, onların her zaman yanındayız.” Türkiye’nin birçok ülkeye göre genç nüfusu olduğunu dile getiren Kacır, “Bu nüfusun bilimsel çalışmalara dahlini artırabilirsek Türkiye’nin milli teknoloji hedeflerine daha hızlı ulaşabileceğini düşünüyoruz” dedi. Kacır “Dünyanın en büyük teknoloji festivali TEKNOFEST’i 5 yıldır düzenliyoruz. Erken yaşlardan itibaren öğrencilerimizin bilimsel çalışmalara katılması için öğrencilerimizi keşfediyor ve onları Deneyap atölyelerimize dâhil ediyor, çalışmalarına destek oluyoruz. TÜBİTAK Fen Lisemizi açtık. Bu okul yeni bir fen lisesi ortaya koyma çabamızın bir ürünü ve TÜBİTAK Gebze kampüsünün içinde. Bu öğrencilerimiz TÜBİTAK’taki araştırmalara bizzat dâhil olarak yetişiyor, bilim olimpiyatlarına neredeyse hepsi katılıyor. Arzulu bir kitleyi TÜBİTAK Fen Lisesinde yetiştiriyoruz. Evren sırlarla dolu, bu sırların keşfi konusunda heyecan taşıyan herkesi yürekten selamlıyorum” şeklinde konuştu.

Kuantum teknolojilerine ilişkin dünyada konuşulan her şey yaz okulunda ele alınacak

Prof. Dr. Hasan Mandal konuşmasında, katılımcı sayısının yüksekliğinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek “Yüksek Lisans ve doktora yanında lisans düzeyinde genç araştırmacılarımızın katılıyor olması bizi daha fazla heyecanlandırıyor ve bize daha fazla sorumluluk getiriyor” değerlendirmesini yaptı ve ‘Kuantum Teknolojileri ile Birlikte Geliştirme ve Birlikte Başarma’ başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Yaz hazırlık okulunda kuantum teknolojilerine ilişkin gelişmeler ve fırsatlar noktasında en temel araştırmadan uygulamalara kadar tüm süreçlerin değerlendirileceğine işaret eden Mandal, “Temel bilim diye baktığımız zaman kendi başına değerlendirildiğinde dar boyuttaydı ama şu an kuantum dünyasına baktığımız zaman ilkelerinden, teknolojilerinden, uygulama alanlarından konuşuyor olmak önemli. Ülkelerin rekabeti ve geleceği düşündüğümüzde kuantum teknolojilerini sadece kullanma değil aynı zamanda yaygınlaştırma olarak ele aldığımızda bilim temelli olmalı” dedi. “İletişimden simülasyona uygulama alanlarının gelecek açısından heyecan verici olduğunu söylemek gerekiyor” ifadesini kullanan Mandal, “Kuantum teknolojilerine ilişkin dünyada konuşulan her şeyin yaz okulunda ele alınacak. Öğrencilerimiz dünyada konuşulan tüm bilgileri elde edecek” açıklamasını yaptı.

Kuantum teknolojileri, Ufuk Avrupa programının da önemli bir başlığı

TÜBİTAK’ın da bir parçası olduğu Ufuk Avrupa programını hatırlatan Mandal, kuantum teknolojilerinin bu programın da önemli bir başlığı olduğunu kaydetti. Çin Bilimler Akademisi’nin kuantum alanında önemli çalışmalar yaptığını vurgulayan Mandal, “BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri açısından bakıldığında da; kuantum teknolojisini en fazla fizik sonra malzeme, kimya alanlarında görüyorsunuz. Ancak tüm alanları yakından ilgilendiriyor. İklim değişikliği, temiz suya erişim, enerji sistemlerini konuşuyorsak burada da kuantum bilimi ve geliştirilen teknolojilerin ilgisi var” dedi. “Disiplinler arası yaklaşımla, daha fazla çıktı ve etkiye dönüşme noktasında bilimsel derinlik önemli” ifadesini kullanan Mandal, “Güçlüklere baktığımız zaman tek taraflıdan çok tersine bir ilişki olmalı, elde edilen bilgi geçmişe göre daha zorluk içeriyor. İklim değişikliği, gıda arz güvenliği, salgın hastalıkların çözümünde geçmişte mevcut bilgiyle o sorunu çözmek mümkündü. Ancak şimdi bilgiyi üretenle çalışma halinde sorun çözülebiliyor” dedi.

Mevcut güçlüklerin çözümü birlikte çalışmayla mümkün

Mevcut güçlüklerin çözümünün birlikte çalışmayla mümkün olduğunu dile getiren Prof. Dr. Hasan Mandal, “Bilim insanlarımızın hatta kurumlarımızın birlikte çalışmasıyla mümkün olabilecek değerlendirmesini yaptı. Mandal, kuantum teknolojilerine yönelik TÜBİTAK tarafından desteklenen projeleri ve bu alanda verilen destekleri ayrıntılarıyla paylaştı ve “Barcelona Supercomputer Center’da kurulan Avrupa’daki ikinci büyük süper bilgisayarın Hırvatistan, İspanya ve Portekiz ile birlikte ortaklarından biri biziz” şeklinde konuştu. 2018 yılında yeniden kurulan TBAE’nin hızlı gelişiminden bahseden Mandal, Prof. Dr. Alikram Nuhbalaoğlu başta olmak üzere yaz okulu için katkı sağlayanlara teşekkür etti. Nuhbalaoğlu da kuantumun önemine vurgu yaparak 4 gün sürecek yaz okulunda çok kapsamlı bilgiler paylaşılacağını aktardı.