İş zekâsında tüm adımlarda ölçek ve öncelikler belirleyici

İş zekâsı alanındaki uygulamalar hemen her sektörün tercihi halini alıyor. Çünkü bu başlıkta sunulan çözümler; sektör bağımsız bir biçimde gerek kurumsal gerek sektörel bazda ölçeklendirilebilir, izlenebilir ve esnek yapıları beraberinde getiriyor. Ancak bu alanda destek sunan şirketler de, çözümlerindeki sektörel uzmanlıklarla kendi içinde ayrışabiliyor.
OYTEK CRM / Veri Ambarı Grup Yöneticisi İlkay Öztürk, ilk dönemlerde daha çok finans, telekomünikasyon, sigortacılık sektörleri ve özellikle büyük ölçekli şirketler iş zekâsı çözümlerine bütçe ayırırken, artık hemen hemen tüm sektörlerde ve KOBI’lerde de iş zekâsı çözümlerine dair farkındalık oluştuğuna dikkat çekti. Intellica Yönetici Ortağı ve Baş Danışmanı Can Alhas, rekabetin yoğun yaşandığı, müşteri ihtiyaçlarına hızlı cevap verebilmenin önem arz ettiği kurumlarla daha çok çalıştıklarını belirtti. Ama temelde Alhas’a göre, iş zekâsı uygulamalarına ilgi, sektör ve ölçek kıstasından ziyade, şirketin vizyonu ve ne yapmak istediğiyle ilgili bir konu.

Sektör bazında tercihler genele yayılınca…
Model Business Solutions Genel Müdürü Atila Zeybek’e göre, bu yapıda perakende sektörü başı çekiyor ve sağlık, üretim ve sigortacılık sektörlerinde de analiz ihtiyacı ön plana çıkıyor.  “ERP, CRM ve iş zekâsı uygulamalarının bütünleşik bir şekilde çalıştığı yapının özlemi var” yorumunu yapan Zeybek, bu nedenle iş zekâsı uygulamalarının orta ve büyük ölçekli işletmeler için önemli bir karar destek aracı haline geldiği kanısında.
Bizcon Satış ve Pazarlama Direktörü Muzaffer Yöntem, uzun yıllardır iş zekâsına her boyuttan kurumun ihtiyacı olduğunu vurgulamaya çalıştıklarına değinerek, şu yorumu yaptı:
“Değişen küresel koşullar, hassaslaşan küresel ekonomik dengeler ve rekabet şartları, geçmişte maliyet olarak gözüken ihtiyacı, artık vazgeçilmez bir değer zinciri olarak görmekte. Önümüzdeki dönemde bir KOBİ üretim cenneti olan Türkiye’de iş zekâsının çok daha tabana yayılacağı bir dönem yaşanacak.”

Yeni TTK ve sosyal medya etkisi
Aktek Bilişim İş Zekâsı Uzman Proje Yöneticisi Birol Çavuş, iş zekâsı çözümlerinin Türkiye’de halen orta ve büyük ölçekli şirketler tarafından talep edildiğini belirtti. Ancak KOBİ seviyesinde henüz yaygınlık ve bilinirlik sağlanamadı. Çavuş’a göre, iş zekâsının her ölçekte şirkete ve hatta doktorlar örneğinden yola çıkarak bireysel çalışanlara da katma değer sağlayacağı bir gerçek. Yurtdışında bunun örneklerinin olduğuna işaret eden Çavuş, Türkiye özelindeki yapıyı da, “Telekom, finans ve perakende sektörlerinin ilgisi her zaman üst seviyede. Ayrıca hizmet sektörü iş zekâsına ilgi göstermekte. Grup şirketleri veya holdinglerde de özellikle üst düzey yöneticiler konsolide finansal çıktıları zamanında ve doğru izleyebilmek için bu çözümlerden yararlanıyor” sözleri ile özetledi.

Detaysoft İş Zekâsı Birim Yöneticisi Fatih İnanç, şirket olarak otomotiv ve otomotiv yan sanayi, demir-çelik, kimya, hızlı tüketim ürünleri, cam ambalaj sanayi, finans ve bankacılık gibi sektörlerde farklı iş ihtiyaçları için projeler yürüttüklerini söyledi. İnanç, eklemeden geçmedi: “Özellikle Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) getirdiği bazı yasal zorunluluklarla birlikte orta ve küçük ölçekli şirketler için de kurum performansını ölçmeye yönelik ürünler önemli hale geldi. Bu ihtiyaçları karşılamaya yönelik çözümlere yatırımlar kadar, uzun vadede bu çözüm ve ürünlerde bakım ve destek hizmetleri de önem kazanıyor.”
IBM Türk, İş Analitikleri Ürün Yöneticisi Yeliz Korkmaz, iş zekâsı çözümlerinin tüm şirketler tarafından kullanması gerektiğine dikkat çekerken, “KOBİ’lerin de en az büyük ölçekli şirketler kadar yoğun bilgi akışı içerisinden doğru kararlar almaya ihtiyaç duyduğunu önemle vurgulamakta fayda var” hatırlatmasını da yaptı. Yaz Bilgi Sistemleri İş Zekası Ürünleri Proje Yöneticisi Tolga Göksan da süreçteki gelişimi, “Geçmişte iş zekâsına yapılan yatırımlar büyük ölçekli şirketlerle sınırlı kalmış olsa da, bu alanda kullanılan araçların ucuzlaması ve daha kolay kullanılabilir hale gelmesi, küçük ve orta ölçekli şirketlerin de bu alana yatırım yapmalarına imkân sağlamakta” sözleri ile özetledi.
Birçok şirket organizasyonel yapılarında iş analitikleri ile ilerliyor ve bu sayede süreçlerinde iyileştirme sağlıyor. Bu da, hemen her sektörde şirketlerin iş zekâsı çözümleri ile uzun bir yol alabileceğini gösteriyor. Arete Consulting Satış, Pazarlama ve İş Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Işık da, bu tabloda üretim şirketlerinin özellikle süreç bütünleştirme alanında, satış alanı beraberinde üretim zekâsını da tercih ettiğini belirtirken, lojistik sektöründe de tedarik zincirinde performans yönetiminin öne çıktığını vurguladı. Oracle Türkiye ve Orta Asya Bölgesi İş Zekâsı Çözümleri Satış Yöneticisi Emir Türkmen’e göre, bir şirketi başarılı şekilde yönetmenin temelinde doğru  şekilde bu sistemleri ölçebilmek yatar. Bu nedenle, her sektörde artık iş zekâsı uygulamalarına ihtiyaç var. Bu arada Türkmen eklemeden geçmedi: “Şirket içi sistemlerden, operasyonel kaynaklardan beslenen sistemlere ek olarak, özellikle sosyal medyanın da gelişmesi ile, bu anlamda sonsuz bir rapor ve analiz ihtiyacı oluşmakta.”

Doğru adımları
atmak için…
Intelart Genel Müdürü Serdal Mermer’e göre, iş zekâsı ve analitiği uygulamalarında, sektör pratikleri her geçen gün farklılaşıyor olsa da, temel bir yönetsel ihtiyaca karşılık gelmesi açısından iş zekâsı kavramının sektörler üstü olduğu söylenebilir. Ereteam CEO’su Kutlay Şimşek de, bu ‘ihtiyaç’ yapısını şu sözlerle anlattı:
“İş dünyasının daha hızlı karar alabilmek için ‘hangi biriminde ve iş sürecinde, ne zaman, ne durumdayım?’ sorularını her an elinin altında bulundurma ihtiyacı var. Her sektörde artık çok fazla rakip var. Bu nedenle çok daha hızlı ve doğru kararlar almak gerek. Tüm şirketler iş zekâsı alanında kendine irili ufaklı çözümler arıyor. Hatta yeni teknolojinin de sağladıkları sayesinde, çok kolay bir uyum sağlanabilmekte.”
BI Technology Kurucu Ortak/Teknoloji Direktörü Ruhver Barengi, iş zekâsının, sektör ya da kurumun büyüklüğünden bağımsız olarak, eldeki verileri etkin biçimde kullanmak isteyen tüm kurumların değerlendirdiği bir konu olduğunu vurgularken, Bimsa SAP BusinessObjects Takım Lideri Altay Rodoplu’ya göre bu yapıda belirleyici olan faktör bilgiyi kullanarak rekabet avantajı sağlama önceliği. Günümüzde ERP sistemini kurmuş veya bu yönde çalışmalar yapan, bu sistemlerdeki verileri etkin biçimde raporlayıp kurum çapında bütünleşik bilgiye sahip olarak rekabet avantajı elde etmek isteyen her sektörden şirketin iş zekâsı çözümleri burada ön plana çıkıyor. Bu nedenle, sadece belli sektörlerin iş zekâsına ihtiyacı olduğunu söylemenin mümkün olmadığına değinen Rodoplu, ölçek olarak ise büyük ölçekli şirketlerin bu çözümlere ulaşmada başı çektiğini vurguladı.
Cosmart CEO’su Ahmet Okutan’a göre, sektörel bazda iş zekâsı uygulamalarında önemli bir süreç var. Buna göre, telekom ve finans sektörleri ağırlıklı olarak başlayan kullanım, bugün birçok farklı sektörde kullanılmaya ve Okutan’ın tabiriyle ‘ihtiyaç duyulmaya’ başlandı. Okutan, bu sürecin kendilerini memnun eden en önemli tarafının ise kurumlarda iş zekâsı çözümleri ile ilgili bilincin ve bunun gerekliliğine yönelik inançlarının artması olduğunu eklemeden geçmedi. KoçSistem Ar-Ge ve İş Uygulamaları Danışmanlık Direktörü Ömer Özgür Çetinoğlu ise şu yorumu yaptı:
“Enerji, finans, tüketim, otomotiv, dayanıklı tüketim sektörleri ile belediyelerden oluşan müşterilerimiz için önemli projeler hayata geçirdik. Özellikle, enerji sektörü ve belediyelerin bu hizmete ilgisi her geçen gün artmakta. Sadece büyük ölçekli şirketler değil, orta ölçekli şirketler de çeşitli lisans seçenekleri ile iş zekâsı projeleri yapmakta ve verimliliklerini artırmakta.”
İnnova  İş Çözümleri Grup Yöneticisi Feyza Narlı, uzun vadede planlama yapan, işin varması gereken nokta konusunda analizlere ve raporlara ihtiyaç duyan her boyuttaki işletmeyi iş zekâsı için potansiyel olarak gördüklerini belirtti. Kurumları, bazı özelliklerine göre 6 grup altında topladıklarına değinen Narlı, şu detayları paylaştı:
“Bu gruplar; KOBİ seviyesindeki kuruluşlardan başlayıp, holding ve grup şirketlerine kadar uzanan bir yelpazeyi kapsıyor. Türkiye’de iş zekâsı konusunda bir rüzgar var ve uygulamaların holding ve onlara bağlı kurumlarda kullanılmaya başlaması Türkiye’de bu alanın hızla gelişeceğine işaret. Kamu kuruluşları da bu çözümlere ihtiyaç duyuyor.”

“OPERASYONEL SÜREÇLERİN VAZGEÇİLMEZİ”

OBASE Genel Müdürü Bülent Dal’a göre, yöneticiler gelişen rekabet koşullarında çok daha fazla sayıda kararı çok daha hızlı ve doğru şekilde vermek durumundalar. Hatta bu kararları tablet PC’ler, akıllı telefonlar üzerinden ofis dışındayken verebilmeleri gerek. “Bu noktada iş zekâsı, operasyonel süreçlerin içerisine girmiş bulunuyor” diyen Dal ekledi: “Eskiden birbirinden kopuk olan operasyonel ve analitik sistemler bütünleşme zorunluluğu içerisine girdi. Bu bütünleşmeyi sağlayan şirketler, iş optimizasyonunu da sağlamış oluyor.”

“DOĞRU ANALİZ İÇİN KAÇINILMAZ İHTİYAÇ”

Özellikle hizmet sektöründeki şirketlerin müşteri kârlılığı, satış cirolarının değişimsel yüzdelerini analiz etmek istemelerinin kaçınılmaz olduğuna dikkat çeken Navigator İş ve Bilgi Yönetim Hizmetleri Genel Müdürü Cenk Taner Bıçakçı, her ölçekte şirketlerin ileriye dönük karar alabilmeleri için ellerindeki veriyi doğru analiz etmeleri gerektiğini hatırlattı. Bu noktada iş zekâsı çözümlerinin devreye girdiğini belirten Bıçakçı, “Kullanıcılarımız arasında her ölçekte şirket var. Fakat veri akışı çok olan ve rapor çıkarabilmek için veritabanını yoran şirketlerden daha çok talep almaktayız” dedi.

“KURUMSAL İŞLERLİK İÇİN BİR İHTİYAÇ”

Software AG webMethods Teknoloji Birimi Müdürü Yalkın Yanık, kurumsal yapıların düzgün bir şekilde yürütülebilmesi için süreç zekâsı uygulamaları ile toplanan verinin anlamlı bir bilgiler bütününe dönüştürülmesinin çok önemli olduğuna işaret etti. Yanık, süreç zekâsının telekomünikasyon, bilişim teknolojileri, sigorta ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlerin en birincil ihtiyaçları arasında bulunduğunu vurguladı.