İstanbul Enerji’nin En Önemli Gündem Maddesi Sürdürülebilir Enerji
İstanbul Enerji, yaptığı yatırımlar ile İstanbul’u ve Türkiye’yi akıllı enerji üretim merkezine dönüştürüyor.
İstanbul Enerji Genel Müdürü Yüksel Yalçın, şunları söyledi:
“Birleşmiş Milletlerin sürdürülebilirlik tanımındaki 17 maddenin 2’si bizimle ilgili. Bunlardan biri erişilebilir temiz enerji, diğeri iklim eylem planı. İstanbul Enerji’nin faaliyet alanlarına gelmeden önce enerjiyi hangi bileşenlerle değerlendirdiğimize bakmamız lazım. Enerjinin üretimi, dağıtımı, iletimi ve yönetimi diye 4 ana başlık var. Bunlardan elektriğin dağıtım ve iletimi Enerji Bakanlığına bağlı yetkilendirilmiş şirketler üzerinden yürüyor olmakla beraber, yerel yönetimlerin sorumluluğunda değildir. Yerel yönetimler enerji üretebilir. İkinci aşama ise enerjinin yönetimidir. Bu ikisi bizim enerjide önemli çalışmalarımızı tetikleyen başlıklardır. Bilim otoriteleri enerjiyi iki başlıkta değerlendiriyor. Birincisi fosil kaynaklı enerji kaynakları, diğeri ise yenilenebilir temiz enerji kaynaklarıdır. Fosil enerji kaynakları kömür, petrol, doğalgaz gibi termik santral ağırlıklıdır. Yenilenebilir enerji kaynakları ise güneş, rüzgar, biyokütle, hidroelektrik santralleri, jeotermal, dalga enerjisi, hidrojen enerjisi, doğalgaz ve nükleer gibi gidiyor. Karbon salımı açısından özellikle termik santrallerle kıyaslandığında daha düşük orana sahip olması sebebiyle Birleşmiş Milletler doğalgazı da temiz enerji olarak tanımlamaya başlayacaklar. Nükleer zaten çok konuşuldu, 2023’te bu iki enerji temiz enerji alanına giriyor.”
Şu anki enerji mücadelesinin kömür, petrol ve doğalgaz gibi karbon salımı yüksek olanlardan kurtulma hikayesine dönüştüğünü söyleyen Yalçın, şöyle devam etti:
“Bu başlıkların içerisinde yine yerel yönetimlere görev düşüyor. Bu konudaki hazırlıkların ve teknik altyapı olgunluğunun sağlanması çok önemli bir süreç. İnsan kaynağı da çok önemli. Enerjiyi akıllı yapabilmek için akıllı insanlarla yola çıkmak lazım. İstanbul Enerji, akıllı şehirler yönetişim platformumuzun 8 başlıktaki konu sahiplerinden birisi. Burada 3 stratejik amacımız, 6 inisiyatifimiz ve 15 proje başlığımız var. Altyapı, analitik strateji, proje ve uygulama. 3 stratejik amaç enerjiyi iyi kullanmak, yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırmak ve enerji altyapısını iyileştirmek. Kamu binalarında akıllı enerji yönetimi, konutlarda enerji verimliliğinin sağlanması konusunda sorumluluklarımız var. İBB’nin bir kuruluşu olarak ilk etapta kendi kurumsal binalarımızın enerji ihtiyaçlarını kendi ürettiğimiz enerji tesislerinden karşılamak istiyoruz. Bu konuyla ilgili İstanbul Enerji’nin Silivri Seymen’de 37 megawattlık biyokütle enerji santralı var. Yine iştirak şirketlerimizden İSTAÇ’ın yükümlülüğündeki yakma tesisleri ile 87 megawatt enerji üretiyoruz.”
Şehirlerin Kendi Enerjisini Üretmesi Enerjide Bağlılığı Azaltır
Kendi enerjisini üreten yerel yönetimler kavramının çok önemli olduğuna vurgu yapan Yalçın, şöyle devam etti:
“Şehirlerin kendi enerjisini kendi üretmesi, enerjide dışa bağımlılığımızı sıfırlayacak bir konu. Türkiye’de şu anda ithalatta dış ticaret açığının yüzde 40’tan fazlası enerji ithalatından kaynaklanıyor. İstanbul vizyonunda adil, tamamen yeşil enerjiye dayalı, temiz kaynaklı enerji üretme programı merkezde yer alıyor. Bu konuda sorumluluklarımız var. Binanın enerji dönüşümü önemli. Yeni yapılan binalarda binanın çatısının güneş panelleriyle donatılması ve bu şartlara uygun hale getirilmesi mimari bir konu. Mimarlar binaları tasarlarken yalıtımı, ısı pompası ve solar sistemlerle kurulu bir yapı tasarlamalıdır. Bu işler için çok geç kalınmış. Görsel estetiği ihtiyacımıza göre şekillendirmemişiz. Yerel yönetimler kendi bina enerjisini üreten bina dizaynlarını motive etmeli, alternatif modellerini hazırlamalı.”
Aydınlatmada enerji verimliliğine de değinen Yalçın, şunları söyledi:
“İBB bünyesinde Park Bahçeler Daire Başkanlığı var. Biz İstanbul’un park alanları, tarihi caddeler, sokaklar, tarihi binalar, camiler olmak üzere aydınlatmalarını 200 personelimizle beraber yapıyoruz. Şu an 25 bin civarında aydınlatma ekipmanı İstanbul’un her tarafında çalışıyor. Bunların tamir, bakım, servis hizmetlerini vermenin yanında yeni çıkan enerji dostu ekipmanlarla dönüşümlerini de sağlıyoruz. LED teknolojisiyle konvansiyonel aydınlatmalardan yüzde 80 daha fazla tasarruf sağlıyoruz. Yüzde 60 oranında bu dönüşümleri yaptık, her arıza da yeni ekipmanı takıyoruz. SCADA sistemiyle aydınlatma sistemimizi kontrol eden, güneş ışığını daha verimli kullanarak daha az enerji tüketen enerji verimliliği sistemimiz var. Bu sadece yerel yönetimin konusu değil. Üniversiteler, eğitim kuruluşları, liseler, herkes, her eğitim birimi sosyal alana dokunabilir ve enerjinin nasıl kullanılacağını, nasıl tüketileceğini planlayabilir. Biz bunların hepsini yaparsak bir şehrin akıllı enerji tüketiminden bahsedebiliriz. Yoksa idareler vatandaşın evinin binasındaki enerji dönüşümünü yapamazlar.”
Sanayicinin de Bu Kültürü Benimsemesi Lazım
Türkiye’de enerji tüketiminin yüzde 70’e yakın kısmının sanayi tarafından tüketildiğini, dolayısıyla sanayicinin de aynı kültürde olması gerektiğini ifade eden Yalçın, şunları ekledi:
“SCADA sistemimizden tüm bakım tamir kısmını yönetiyoruz. Kendi enerjisini üreten direklerle aydınlatma sağlayan sistemler üzerine çalışıyoruz. Bunların yaygınlaşması çok önemli olmakla beraber, sanayicileri de teşvik ediyoruz. Elektrikli araç şarj sistemlerimiz var; park edin şarj edin mottosu ile Şarjpark, İstanbul Enerji’nin tescilli markasıdır. Bunları hem özel sektörde hem de kamu binalarında yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. Ama önemli bir dipnot olarak geleceğin enerjisinin hidrojen enerjisi olacağını düşünüyorum. Elektrikli araçlar bir geçişi temsil ediyor. 37 megawattlık İstanbul’daki çöp gazından enerji üreten istasyonumuz şu an 160 bin hanenin enerjisini karşılayacak kapasiteye sahip. Bu da 1,2 milyon ton karbondioksit salımına eş değer. Şu ana kadar İSKİ dahil İBB bünyesindeki kurumsal binalara 10 megawatt güneş enerjisi panelleri yaptık ve bunları yaygınlaştırıyoruz. Her iştirak binasının kendisine ait kurumlara güneş paneli yaparak kendi enerjisini üreten binaya dönüştürmesi İBB’nin kurumsal politikasıdır. Özel sektöre de güneş paneli uygulaması yapıyoruz. Sanayi binalarında enerji dönüşümü, enerji yatırımları konusunda brifingler veriyoruz. Fabrikaların çatı panellerini anahtar teslim projeler şeklinde yapıyoruz. Enerji ölçümlerini yaparak enerji tüketiminin gözden geçirilmesini sağlıyoruz. İBB binalarında 100’ün üzerindeki binanın enerji verimliliği projelerini yaptık. Hem konut hem sanayi tescili olan uzman ekiplerimiz var. Şu ana kadar 1800 otobüs durağının üstüne güneş paneli yaptık. Bunlar kendi enerjisini kendi karşılıyor. Birkaç tane aracımız var elektrikle şarj olan. Kısacası otomatik sistemlerde, aydınlatmada, otobüs duraklarında, ışıklı reklam tanıtım sistemlerinde üretimde akıllı enerji sistemleri kullanımını yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. Artık bankalar, kurumsal okullar, okul zincirleri, hastaneler enerji yönetimlerini izleyerek kontrol altına almalı. Vatandaşın hayatının kolaylaştırılması, şehrin marka değerinin yükseltilmesi, kaynak tasarrufunun sağlanması, çevresel sürdürülebilirlik, enerji tüketiminin düşürülmesi, su tüketiminin azaltılması için bu gerekli.”
Sürdürülebilir Enerji İklim Eylem Planı Doğrultusunda Deneyimli Ekipler Mevcut
Sürdürülebilir eylem planı konusunda donanımlı ekipleri olduğunu söyleyen Yalçın, “Şu an Edirne, Tekirdağ, Çorlu, Büyükçekmece, Küçükçekmece belediyelerinin sürdürülebilir iklim enerji eylem planlarını yapıyoruz. 2023’te bu konuda en fazla proje çalışmasını yapan şirket olacağız. 6 üniversiteyle işbirliği çalışmamız var. Yıldız Teknik Üniversitesinde enerji teknolojileri araştırma geliştirme birimimiz var. Enerji teknolojileri sürekli gelişiyor. Son teknolojileri kullanma konusunda ekiplerimizin yatkınlığını ve kendi bilgi birikimimizi artırmak, ekiplerimizin uzmanlığını artırmak açısından çok önemli. Diğer yerel yönetimlerle enerjiyle ilgili konularda ortak hareket etmek, kıyaslar yapmak, iyi uygulamaları transfer etmek için yerel yönetimler enerji ağı projesini kurduk. İzmir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli gibi aynı masada enerjiyi konuşabileceğimiz belediyelerle ortak çalışmalar yapıyoruz. Bu ülkenin bütün enerji ihtiyaçlarını doğru planlayacak, teknolojik gelişimle beraber yürütebilecek bir seviyeye geleceğini düşünüyoruz. Enerji akademisi çalışmalarımız da devam ediyor” diyerek sözlerini tamamladı.
