İsterdim ki;
Geçen hafta insan makine arayüzünden söz etmişken ve bir örneğimi de otomotivden vermişken, her yönü ile buram buram bilişim kokan bir ürünün kullanışsızlığından söz edeceğim. Araçlar için pazarlanan yer bulma (navigation) aygıtları. Bunların veritabanı, seyrek olarak güncellenen haritalardan oluşuyor. Örneğin, bana aracımla birlikte yeni teslim edilen aygıtın haritası en az 4 yıl önceden kalma. Batı Ataşehir için aygıt bana “off-road” uyarısı veriyor. İçimden “off olan yol değil sensin” demek geliyor ama ne çare? Aygıtın bunu anlaması için algoritmalarını parlatmak gerek.
Acaba bu aygıtlara, Türkiye gibi hızlı büyüyen, haritasına her gün birçok sokak eklenen ülkeler için “kendi kendini güncelleyen” bir veritabanı algoritması kurulsa, kötü mü olur? Aygıt bakar, ben ona göre yol olmayan bir yerden ikinci kere gidiyorum, “burası yol mu?” diye bana sorar. Evet diye yanıtlarsam, veritabanına kaydeder. Böylece, en azından günlük kullanımdaki yerler için güncelleme kendiliğinden yapılmış olur.
Gene, bu aygıtlarda (tercümesi de ne kötü; çabuk ile hızlı arasındaki farkı bilmeyen biri yapmış olmalı) iki nokta arasındaki yol seçeneğini belirlerken kullanabileceğiniz en çabuk / en kısa / en düşük bedelli seçenekleri var. Benim incelediğim modellerde bunların derlemesini yapamıyorsunuz. En kısa yol seçeneğini işaretlediğimde anayolu bırakıp beni sokak aralarında bir sağ bir sol binalara slalom yaptırarak dolaştırıyor. Halbuki, benim günlük alışkanlıklarıma bakıp, iki nokta arasında giderken yolun hangi kısmını ana yoldan, hangi bölümünü paralı otoyoldan, hangi bölümünü de ara yollardan gittiğimi öğrense, bu rotanın bir parçasını tekrar kullanırken o alışkanlığımı bana önerse kötü mü olur?
Yer bulma için girilecek adresin kalıplara bağlı olması da ayrı bir zorluk. Gebze’de 4 tane Cumhuriyet Caddesi var. Benzer isimli yerleri ayırt etmek için, hiç kullanmadığımız posta kodundan farklı tanımlara gerek var.
Yer bulma aygıtlarının ülkemizde yaygın kullanımı, kullanışlı kılınmasına bağlı. Yapılır mı? İstenirse yapılır.