İtalyan seçiminde Ruslar?
4 Mart’ta yapılan İtalya Seçimi öncesinde Rusların İtalyan kamuoyunu etkilemeye çalıştığını La Stampa gazetesi uzun bir makaleyle kamuoyuna duyurdu. En az 5 twitter hesabı sırf bu amaçla fazla mesai yapmış: @DoctorWho744, @CorryLoddo, @lucamedico, @Outis2000, and @Franco SuSarellu.
Gazetenin izlemeye aldığı bu hesapların, İtalyan siyaset ve kamu düzenine karşı duran, popülist 5-Yıldız Hareketi’ne ve aşırı sağcı Kuzey Birliği Hareketine destek verdikleri anlaşılıyor. Kuzey Birliği şu: Dünyada varlıklılar, yoksulların yükünü taşımak istemiyor. Gelir dağılımının kötü olduğu İtalya’da da benzer bir girişim, Padania adıyla var. Varlıklı Kuzey İtalya’nın, daha güneydeki “tembel” (!) İtalya’yı sübvanse etmesini istemeyenlerin kurduğu Kuzey Birliği (Lega Nord), Padania’yı savunuyor. Buranın “sınırları” Kuzey İtalya’nın epey güneyindeki “varlıklı” Toskana’yı da içeriyor pek güzel! Toscana, küresel ölçekte tanınan bir bölge ne de olsa Tam İtalyan-işi bir çözüm. Ayrılıkçı Kuzey Birliği, 1989’da kurulduğundan beri koalisyon hükümetlerinde faal, yasal bir parti.
La Stampa’nın açıkladığı 5 hesap, her gün sabaha karşı harekete geçiyormuş. Bir tanesi 2015’te günde 15 tweet atarken, 2016’da 105, ve 2017’de 125 tweet atar hale gelmiş. Bu hesaplardan yollanan 65 bin tweet’in içinde Rusya kelimesi 4,700 kez geçmiş. Şimdi görevde olmayan, dönemin başbakanı Matteo Renzi’inin adı 4 bin kez, Putin 1,465 kez geçmiş. Kremlin destekli Sputnik Haber Ajansı’na 13 bin kez tweet atmışlar. Ayrıca, İtalya’da yine düzene karşı duran Il Fatto Quotidiano gazetesine de 735 kez.
La Stampa, hesaplardan birinin kime ait olduğunu bulmuş ama açıklamadı. Bu kişinin iki Facebook hesabı varmış. Biri, tweet’lerini otomatik olarak yeniden yayınlıyormuş. Diğeri, 5-Yıldız Hareketi ve yandaş gruplarından propaganda malzemesini…
Yapılan araştırmada, bütün bildirimlerin coğrafi adresinin silindiği görülüyor. Nereden yollandığı belirsiz. Söz konusu kişinin eposta hesabına da girilerek incelenmiş. Bu adrese sadece spam geldiği, bu epostadan yılda sadece bir kaç mesaj yollandığı saptanmış. La Stampa, “belki, her yolladığını siliyor” diyor. Bu durumda, bu kişinin bu işi profesyonel amaçla yapan siyasi bir aktivist olduğu anlaşılıyor.
Bir diğer twitter kullanıcısı için yapılan araştırmada, bu kişinin IP adresini sık sık VPN ile kararttığı, çeşitli şehirlerden yayın yaptığı, ama kendisinin –sözde- bir İtalyan adasında yaşadığı anlaşılıyor. La Stampa “bu kişi, aslında Rusya’da San Petersburg’da yaşayan bir internet trolü olabilir” diyor.
Bu bulgular ile Rusya arasında doğrudan bir bağlantı saptamak somut olarak mümkün değil. ABD’de ise 2016 Başkanlık Seçim Kampanyası döneminde 450 milyon tweet’in Rusya bağlantılı olduğu hesaplanmıştı. Bu rakama Facebook dahil değildi üstelik. Rusların, Facebook sayesinde kaç milyonlarca Amerikalı seçmene nasıl tek tek ulaştığı artık sır değil, biliniyor. Bu arada, ABD’de 330 milyon twitter hesabının 40 milyonunun sahte (bot) olduğu hesaplandı (University of Southern California ve Indiana Üniversitesi ortak araştırması, 2017)