Kablosuz kent Oulu
Finlandiya’nın Ar-Ge’de önde gelen şehirlerinden Oulu, yetişmiş eleman gücüyle yatırım alıyor, ürettiklerini paylaşmaya çalışıyor.Bundan 30 yıl önce Bursa ile kardeş şehir olan Oulu, ekonomisi gelişmekte olan ülkelerin başında gelen Türkiye ile daha fazla işbirliğine gidebilmek için girişimlerde bulunuyor. Şehrin temsilcileri 2011’in sonlarında Bursa’yı ziyaret ederek yakından tanıma fırsatı bulmuşken, Şubat ayında da Türk heyeti Oulu’yu ziyaret etti.
Heyetin içinde Bursa Vali Yardımcısı Ahmet Hamdi Usta, Helsinki Ticaret Müşaviri Alp İçen, Ankara Kalkınma Ajansı adına Muhammed Ali Oflaz, Gökhan Canlı ve İbrahim Erkan, ODTÜ Teknokent METUTECH Genel Müdür Yardımcısı Ufuk Batum, Türk- Fin İş Konseyi Başkanı Halil Kulluk ve BÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Ergün Hadi Türkay yer aldı.
Kablosuz teknolojilerin ilkleri Oulu’dan çıktı
Kuzey İskandinavya’nın atan kalbi olarak kendini konumlandıran Oulu, yaklaşık 30 yıldır kablosuz ağlar başta olmak üzere birçok teknolojiyi geliştiriyor ve peşinden sürüklüyor. 1981 yılında dünyanın ilk tam otomatik cep telefonu sisteminin geliştirildiği şehir, 1991 yılında dünyanın ilk GSM tabanlı istasyonu ve ilk GSM telefon görüşmesine de ev sahipliği yaptı.
2004 yılında Edge yüksek hızlı ağ teknolojisi dünyada ilk olarak Oulu’da ticarileşti. Ayrıca şehirde son dönemde sıkça adını duyduğumuz Near Field Communication (NFC) sistemleri 2005 yılında dünyada ilk kez bir vatandaşla buluştu. Bunun yanında 2009 yılında ilk bulut tabanlı mobil güvenlik sisteminin de Oulu’da üretildiği bilgisi verildi.
Günümüzde Oulu’da kablosuz BT teknolojileri geliştirilmeye devam ediyor. 230 bin nüfuslu şehir Finlandiya’nın kişi başına en fazla Ar-Ge harcaması yapılan şehri olma özelliğini taşıyor. Oulu bu istatistikte Avrupa’da beşinci sırada yer alıyor. Barındırdığı üniversite ile birlikte 30 bin öğrenciyi ağırlayan şehir, Avrupa Birliği’nin üniversite mezunu ortalamasının 13 puan üzerine çıkarak yüzde 33’lük bir ortalamada bulunuyor.
Avrupa’nın en fazla gelişim gösteren dördüncü kenti
Dünyanın hemen her yerinden Ar-Ge çalışmaları için şirketler Oulu’yu tercih ediyor. HP, Google, IBM, Intel ve elbette Nokia’nın Ar-Ge merkezi şehirde yer alıyor. Oulu’nun Avrupa’daki en hızlı büyüyen dördüncü şehir olduğunu da hatırlatalım.
Finlandiya’yı en iyi tanıyan isimlerden biri olan Türk- Fin İş Konseyi Başkanı Halil Kulluk, ülkenin zor iklim koşullarını aşmak için hızla teknolojik gelişim gösterdiğini aktardı. Kulluk ülkedeki meslek okullarının yaygın ve etkin şekilde eğitime katkı sağladığını belirtirken katma değeri yüksek ürün çıkarmanın önemine değindi.
Türkiye’nin Finlandiya Büyükelçiliği’nde görev alan Helsinki Dış Ticaret Müşaviri Alp İçen, hedef sektörler arasında hazır giyim, mücevher, yaş meyve ve sebze alanlarında çeşitli teşvikler düşündüklerini belirtti. Bu alanlarda ihracat yapabileceğimizi belirten Ticaret Ataşesi, şimdiden bazı Türk şirketlerin Finlandiya’daki inşaat sektöründe yer aldığını aktardı.
İlk yatırım için 6 bin avro hibe ediliyor
2009 yılında Nokia’dan birçok kişinin işten ayrılmasının ardından Oulu’da yaşanan işsizliğin önüne geçmek için TAKOMO adı verilen bir merkez açıldı. Bu merkezde fikirleri olanlar geliştirilmesi için beyin takımlarıyla sohbetler gerçekleştiriyor, istedikleri kadar merkezde çalışma fırsatı buluyor ve ilk yatırım bedeli olarak 6 bin avro hibe ediyor. Günde 80 ila 100 kişiyi ağırlayan merkez birçok yeni girişimin hayat bulmasını sağladı.
TAKOMO’nun kurucularından Kari Kivistö, insanların biraz teşviğe ihtiyacı olduğunu vurgularken, 25 yaş altındaki işsizlik oranını yüksekliğinden yakındı. İşsizlik oranının yüzde 12-13 seviyesinde bulunduğunu aktaran Kivistö, 25 yaş altında işsizlik oranını yüzde 24’ü bulduğu bilgisini verdi. Bu nedenle merkezi kurduklarını belirten Kivistö, belki de Avrupa’da benzeri olmayan bir yapıya, devlet desteği sayesinde kavuştuklarını aktardı.
Sürekli bir adım sonrayı görmek gerekiyor
Nokia sessiz dönemde olduğu için fabrikalarını gezme fırsatımız olmadı ancak Nokia’nın yüzde 50 ortağı olduğu Nokia Siemens Networks (NSN) fabrikasında önemli sunumlara tanık olduk. Nokia Siemens Networks Ağ Sistemleri Uzun Dönem İş Destek Yöneticisi Aulis Koivisto, kablosuz teknolojiler üzerine çalışmalarını yürüten NSN’in bu alanda birçok patenti bulunduğunu söyledi. Koivisto patentlerin teknolojilerini korumak için yetersiz kaldığını, sürekli bir adım sonrasını görmeleri gerektiğini vurguladı. Koivisto bu nedenle de sürekli Ar-Ge için yatırımda bulunduklarını aktardı.
Avrupa’nın en büyük teknoparkı Oulu’da
Oulu’daki Technopolis’in beş merkezi bulunuyor. Bu merkezler arasında yer alan Linnanmaa’da 4 bin uzman yaklaşık 200 şirketle bir arada çalışıyor. Havalimanına yakın olan Airport’ta 700 çalışan ve 15 şirket barınıyor. 50 şirketin 600 çalışanla bir araya geldiği Kontinkangas, Oulu Üniversite Hastanesi ve Nokia Peltola fabrikasının yakınında konumlanıyor. Özellikle temiz su ve çevresel yönetim teknolojileri üzerine çalışan Laanila’da ise 200 personel ve birçok yüksek teknoloji şirketine destek sağlanıyor. Hala inşaat çalışmaları devam eden Oulu şehir merkezi teknoparkının 10 bin 600 metrekarelik ilk katında 40 şirket, 400 çalışanla birlikte çalışmalarını yürütüyor. Ülke çapındaki teknokentlerin Oulu Operasyonları Sorumlusu Juha Juntunen önlerindeki stratejinin genişlemek olduğunu dile getirdi ve Türkiye’ye de ilgi gösterebileceklerini belirtti.
Finlandiya’nın iş yapma modelini örnek almalıyız
ODTÜ Teknokent METUTECH Genel Müdür Yardımcısı Ufuk Batum, 2001’deki krizin fırsat sunduğunu aktardı. Teknoparkların kurulma kanunu ile o günde girişimde bulunan şirketlerin artık ürünlerini ortaya çıkmaya başladığını ifade eden Batum, Avrupa ile farkın kapandığına işaret etti.
Finlandiya’daki iş yapma modellerinin örnek olması gerektiğini vurgulayan Batum, şirketler ile üniversiteler arasında çok gelişmiş bir işbirliği olduğunun altını çizdi. ODTÜ Teknokent’te yabancı ya da yerli yatırımcı çekebilmek, şirketlerin doğrudan gelişimini sağlamak için şirketlerle yakın ilişkiler kurduklarını belirten Batum, artık girişimcilerin ülkemizde fırsat aradığını gördüğü için mutluluk duyduğundan söz etti.
Türkiye’de devlet desteklerinin teknokentler üzerinden sağlanabileceğini dile getiren Batum, ODTÜ Teknokent’in öncelik verdiği sektörler arasında bilişim, elektronik, savunma sanayi, telekomünikasyon ve biyoteknoloji konuları yer aldığını aktardı.
Nokia Türkiye’nin kendilerinden yer istediğini dile getiren Batum, dünyaca ünlü markaların önemli geliştirmelerini teknokentlerinde yürüttüğünü açıkladı. Dış ticaret açığının kapanması için de katma değeri yüksek alanlarda girişimlerde bulunulması gerektiğini vurgulayan Batum, özellikle ilk yatırım maliyetinin düşük olduğu web tabanlı yazılımların öne çıkabileceğinin üzerinde durdu.
