Kamuda e-dönüşüm hızlanıyor
Başbakan Binali Yıldırım’ın açıkladığı ‘2017-2019 Orta Vadeli Programı’nda; Harcama Programları’nın özellikle büyümeyi destekleyecek kamu altyapı yatırımlarında, teşviklerde, bölgesel kalkınmada, eğitim alanında ve Ar-Ge desteklerinde kullanılacağı kaydediliyor. Teknolojik gelişme ve yerli üretimin artırılmasında kamu alımlarının etkin bir araç olarak kullanılacağı ifade ediliyor.Kalkınma Bakanlığı’nın hazırladığı; bütçe sürecini başlatan ve 2015-2017 dönemini kapsayan ‘Orta Vadeli Program’ (OVP), Türkiye ekonomisinin daha rekabetçi ve yenilikçi bir zeminde, 2023 hedeflerine ulaşmak için gerekli atılımı gerçekleştirmek üzere tasarlandı. Büyüme performansını yükseltirken cari işlemler açığını düşürmeye devam etmek, enflasyon hedefine ulaşmak ve böylece makroekonomik ve finansal istikrarı güçlendirmek OVP’nin temel amacını oluşturuyor. Yeni bir kalkınma hamlesi için ülkemizin ihtiyaç duyduğu yapısal reformlar OVP döneminde hayata geçirilecek. Bu kapsamda, 10. Kalkınma Planı’nda yer alan öncelikli dönüşüm programları çerçevesinde hazırlanan eylem planları uygulamaya konulacak. Bu eylem planlarının düzenli takibiyle gerçekleşme düzeyi artırılacak. OVP’nin makroekonomik çerçevesi, dış dünyadan kaynaklanan riskler ve fırsatlar dikkate alınarak hazırlandı. OVP’nin amaçları doğrultusunda; yatırım ortamının iyileştirilmesi, mali piyasalarda ürün ve hizmet çeşitliliğiyle derinliğin artırılması, kamu gelir ve harcamalarının kalitesinin yükseltilmesi ve işgücü piyasası, eğitim ve yargı sistemi, kayıt dışılık, devlet yardımları, iyi yönetişim, yerel yönetimler ve bölgesel gelişme alanlarında başlatılan yapısal dönüşüm ve reformların tamamlanması ön plana çıkıyor. Bu doğrultuda 10. Kalkınma Planı’nda yer alan 25 öncelikli dönüşüm programı OVP döneminde etkin bir şekilde uygulanması hedefleniyor.
‘Yeni Bilgi Toplumu Stratejisi’ uygulanmaya başlanacak
Programda; sanayi sektöründe üretimde verimliliği artırmaya yönelik politikalar yoluyla toplam faktör verimliliğinin büyümeye katkısının artırılması ve üretim faktörleri açısından daha dengeli bir büyüme yapısına geçiş sağlanması planlanıyor. 2013 ve 2014 yıllarında negatif olan toplam faktör verimliliğinin büyümeye katkısının, program dönemi süresince hızla yükselmesi öngörülmekte. ‘Makroekonomik Politikalar’da ‘Büyüme’ alt başlığında; Bilgi ve İletişim Teknolojileri kullanımının yaygınlaştırılmasıyla özellikle hizmetler sektöründe yüksek katma değerli üretim ve ihracatın artırılmasının sağlanacağı, ‘Yeni Bilgi Toplumu Stratejisi’nin uygulanmaya başlanacağı kaydediliyor. Altbaşlıkta şu noktalara işaret ediliyor: Ar-Ge tabanlı, yenilikçi, çevre dostu ve yüksek katma değer yaratan üretim yapısı desteklenecek, elde edilecek ürünlerin ticarileştirme ve markalaştırma süreçlerine işlerlik kazandırılacak ve bu alanlardaki mikro reformlar hızlandırılacak. İmalat sanayi başta olmak üzere yeni yatırımların gerçekleştirilmesi, ihracatın artırılması ve teknolojik gelişme için mevcut teşvik politikaları etkin şekilde uygulanacak, ihtiyaçlara göre yatırım teşvik sistemi gözden geçirilecek. Yatırımcılara ve işletmelere yönelik bürokratik ve hukuki süreçler iyileştirilecek, uluslararası standartlara ve en iyi uygulamalara göre mevzuat güncellenecek. Doğal kaynak zenginliğinin ve tarımsal ürün çeşitliliğinin, teknoloji yardımıyla üretime ve rekabet avantajına dönüştürülmesine yönelik politikalara ağırlık verilecek. Doğal kaynaklar etkin kullanılacak, atıklar ekonomiye kazandırılacak. Teknolojik gelişme ve yerli üretimin artırılmasında kamu alımları etkin bir araç olarak kullanılacak. KOBİ’lerin Ar-Ge, yenilik ve ihracat yapabilme kapasiteleri geliştirilecek, markalaşmaları, kurumsallaşmaları ve yenilikçi iş modelleri geliştirmeleri etkin bir şekilde desteklenecek. Girişimcilik ekosisteminde hizmet ve destek sağlayan tüm kurum ve kuruluşların kurumsal kapasiteleri ve iş birliği düzeyleri artırılacak. Organize sanayi bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri, küçük sanayi siteleri ve endüstri bölgeleri uygulamaları geliştirilecek; kuluçka ve iş geliştirme merkezlerinin nicelik ve nitelikleri artırılarak etkin bir şekilde hizmet vermeleri sağlanacak; kümelenme desteklenecek. Çevre dostu yaklaşımların barındırdığı yeni iş imkânları, gelir kaynakları, ürün ve teknolojilerin geliştirilmesine yönelik fırsatlar değerlendirilerek yeşil büyüme desteklenecek. Özel sektör imalat sanayinde makine teçhizat yatırımlarının artırılması amacıyla kredi kolaylıkları sağlanacak. Kentsel dönüşümde katma değer yaratan sektörlerin, yaratıcı endüstrilerin, yüksek teknolojili, çevreye duyarlı yenilikçi üretimin ve enerji verimliliğinin desteklenmesine önem verilecek.
Bilişime öncelik verilmekte
Programda; kamu yatırımlarında, KÖİ (Kamu Özel İşbirliği) modeliyle yürütülenler dâhil, eğitim, sağlık, içme suyu ve kanalizasyon, bilim-teknoloji, bilişim, ulaştırma ve sulama sektörlerine öncelik verileceği belirtilmekte. Ayrıca ekonominin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulmasına yönelik Ar-Ge faaliyetlerinin ve yüksek katma değerli ürünlerin geliştirilmesini destekleyen vergi politikalarının uygulanacağı, vergi sisteminin; teknolojik ve uluslararası gelişmelerle birlikte ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayacak şekilde geliştirileceği kaydedilmekte. Program, şu maddeleri de içeriyor: KİT’ler, teknolojik altyapılarını ve Ar-Ge faaliyetlerini geliştirerek katma değeri yüksek ürünlere odaklanacak, yerli enerji kaynaklarından faydalanacak ve ihracata yönelik yeni fırsatları değerlendirecek. İthalata bağımlılığı ve teknoloji yoğunluğu yüksek olan sanayi girdilerinin yurt içinde üretilmesini sağlayacak yatırımlar desteklenecek. Kamu alımlarında yurt içinde üretilen ve yerli girdi kullanan ürünler tercih edilecek. Tüketime yönelik ihraç ürünlerinde özgün tasarım faaliyetleri özendirilecek, nitelikli tasarımcı yetiştirilmesi sağlanacak, patent tescili ve uluslararası marka oluşturulması desteklenecek, tanıtım ve pazarlama konusundaki destekler ihracatçıların ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilecek. e-Ticaretin, ihracat artışına katkı yapması ve tüketim malı ithalatını artırmaması için gerekli mekanizmalar geliştirilecek. KOBİ ve girişimcilerin finansmana erişimini kolaylaştıracak alternatif finansman yöntemleri geliştirilecek. Sanayide yapısal dönüşümü gerçekleştirmek ve işgücü piyasasının niteliğini artırmak amacıyla başta araştırma alanında olmak üzere yurt dışından nitelikli işgücü göçünün hızlandırılması sağlanacak.
Kamu mali yönetimi ve denetiminde kullanılan BT altyapısı bütünleşik hale getiriliyor
‘Makroekonomik Politikalar’da ‘Maliye Politikası’ alt başlığında; “Harcama programları özellikle büyümeyi destekleyecek kamu altyapı yatırımlarında, teşviklerde, bölgesel kalkınmada, eğitim alanında ve Ar-Ge desteklerinde kullanılacak şekilde önceliklendirilecektir” ifadesi yer alıyor. Diğer yandan kamu harcamalarının etkinliğinin artırılması amacıyla kamu mali yönetimi ve denetiminde kullanılan bilgi teknolojileri altyapısının bütünleşik hale getirileceği kaydedilmekte. Teknolojik olarak öne çıkan maddeler şöyle sıralanıyor: Kamuda e-dönüşüm hızlandırılarak hizmet maliyetlerinin azaltılmasıyla birlikte hizmet kalitesi de artırılacak. Kamu Ar-Ge harcamalarının tahsisinde, özel kesim yatırımlarının yüksek dış ticaret açığı verdiğimiz sanayi kollarında üretime yönlendirilmesine öncelik verilecek. Tarımsal destekleme amacıyla yapılan transferler; etkinlik, verimlilik ve katma değerin artırılması hedefi çerçevesinde gözden geçirilerek gerekli düzenlemeler yapılacak. Sosyal amaçlı programların etkinliği değerlendirilecek, bu alanda kamu, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki eşgüdüm geliştirilecek ve mükerrerlikler önlenecek. Sağlık hizmet sunucularının geçmiş davranışlarını dikkate alan denetim modelleri geliştirilecek, risk analizi ve veri madenciliği alanlarında yazılım, donanım ve eğitim altyapısı güçlendirilecek.
