Kitapsız kütüphaneler
Amerika’da bazı üniversiteler, kütüphanelerini küçültüyor. Sayısal olanakların artmasıyla, ders kitaplarının ekranlara taşınmaya başlamasıyla, kütüphanecilik yeniden tanımlanıyor.
Chicago’daki üniversitelerden “University of Chicago” en radikal çözümü yarattı. Üniversite bahçesine camdan yeni bir okuma mekanı yapıldı. Kitap rafsız. Oturma birimleri, bilgisayar kullanma masaları var. Kitaplar, 15 metre derinlikte kübik bir bodrumda metal kasalarda saklı: 3.5 milyon cilt.
Her cilt, barkod numarasıyla bir kasada durur. Her kasada 100 kadar cilt var. 12 sıra halinde 24 bin kasa. Çevrimiçi katalogdan kitabı seçip adını yazarsınız. Bilgi, bodrumdaki 5 otomatik vinçten birine gider. Vinç, verilen adresteki kasayı bulup bir noktaya bırakır. Kütüphaneci, kasadaki cildi çıkartır. Barkod okuyucu, kitabı isteyen kişiye eposta yollar. Kişi, kitabı almaya kütüphaneye yürümeye başlarken, kitap resepsiyona gider.
**
Projeyi gerçekleştirmek için ceplerinden 25 milyon Dolar ödeyen karı-koca eski mezunlar Joe ve Rika Mansueto’nun adı verildi kütüphaneye. 16 Mayıs’ta resmen açıldı. Mimarlık dergilerine konu oldu.
Binayı ve altındaki bodrumu Helmut Jahn tasarladı. Berlin’de 1 milyon metrekareye yayılan Potsdamer Platz’in en ikonik binası Sony Center’in mimarı. Münih, Köln, Bangkok havaalanları gibi başka çok eseri var.
“University of Chicago”, bu yenilikçi sistemiyle, üniversite kütüphaneciliğine yeni bir yorum getirdi. Kitaplara yer bulamayan bir çok üniversite, koleksiyonu başka yerlere taşıyor. O kitaba ihtiyaç olduğunda, oradan getirtiyor. Oysa Chicago sisteminde, kitap aynı mekanın altında, bodrumda hazır. “Ufak” bir ayrıntı daha: Üniversitenin ayrıca 4 milyon cildi ise, yerleşkede başka bir binada raflarda durmaya devam. (Bilgi zenginliği!)
New York eyaletindeki “Syracuse” Üniversitesi, 2009’da kitapları sanki “çöpe atar” gibi 250 kilometre uzağa taşımıştı. Bu özensizliğe, okulda oluşan protesto o kadar büyük oldu ki, yönetim, kitapları “daha yakına” getirmeye karar verdi. Bunun için yeni bir bina yapılacak. Adı “Yeni Kütüphane” mi olacak acaba?
Ohio’daki “Kent State” Üniversitesi ise, 2.9 milyon kitabını 10 yıl içinde –her yıl yüzde 5 olmak üzere- azaltılacak. Kütüphane Müdürü James Bracken, öğrencilere durumu bizzat anlatmaya
karar verdi. 22 Ekim ve 3 Kasım’da kış sömestiri başlarken, öğrencileri
birlikte pizza yemeğe davet etti.
Bakalım öğrenciler, bir pizzaya
kütüphaneyi satacak mı?
