Korsanda hamle bol…
Telif haklarına savaş açanların bayraktarı Pirate Bay; konuya “yeni” iki boyut getirdi.
Birinci boyut: “Fiziksel olarak var olan şeyler” anlamında “physible” diye bir sözcük icat etti: Bu “şey”leri, Üç Boyutlu Yazıcı sistemle internetten dosya olarak indirebileceksiniz. Bu iş için özel bir program yüklemek gerekecek. Üç boyutlu yazıcınız olacak. Ve o “şey”i bu yazıcıda pek pek ince dilimler halinde (salam gibi) üstüste dizeceksiniz. Yazacaksınız yani. Her salamın kalınlığı 0.1 milimetre kadar oluyor.
Bu iş için Google Sketch Up veya Wings 3D diye yazılımlar var ortalıkta.
“Physible,” bilim kurgudan gerçeğe giden yola çıktı… Zaten Üç Boyutlu Tarayıcı ve Yazıcı sistem o kadar hızla gündelik yaşama giriyor ki! Başka bir yazı konusu olacak.
Pirate Bay, telif ödememede ciddi olduğunu göstermek için ilk “physible” örneğini oluşturdu: Kendi logosunun üç boyutlusunu – yani bir korsan gemisi maketini- ve başka bazı küçük objeleri sitesine koydu.
İlk Pirate Bay maketi 6 Şubat’ta Toronto’da (Kanada) fotoğraflandı. Dünyaca görüldü.
Bu baskı sistemi henüz pahalı: Korsan gemisi “basmak” 100 dolara mal oluyor. Bu faturaya Üç Boyutlu Baskı sistemi dahil değil. Ama kısa sürede bu fiyatlar düşecektir. Avusturyalı Klaus Stadlmann adlı genç girişimci, baskı sistemini, masa üstünde işleyecek ufaklığa düşürmeyi başardı – prototip olarak.
••
İkinci boyut: Pirate Bay, telif yasalarının arkasından dolanarak işine devam edeceğini açıkladı. Bilişim teknolojisinden “anlayanların” anladığı bir teknik numarayla, telifli hiçbir eseri (film, müzik, v.b.) sitesinde -artık- tutmayacak. Ama “magnet site” yöntemiyle, aynı materyali yine sağlamaya devam edecek. Bu “arka kapı” nedeniyle kimse ona, “Vay! Sen telifli eserleri bedava paylaştırıyorsun ha!” diyemeyecek…
Bu arka kapı modelinin hızı az. Ama hiç olmazsa telif hakları ormanına girmiyor. Kenarından geçiyor.
Yeni sistemi deneyen “allisfine” sitesi, Pirate Bay’deki materyali dış belleğe bile yükledi. Materyali “fazlalıklarından” (örneğin filmin başlığı, dosya büyüklüğü, yorumlar v.s.) arındırdılar. Bellekte böylece yer kazandılar. Pirate Bay’den 1 milyon 643 bin 194 adet paylaşım (torrent) indirdiler. Dosya olarak hepsi 164 megabyte tuttu.
Bir başka site -bitsnoop- daha düzenli ve sıralı bir kopyalama yaptı. 535 MB tuttu.
Bu, şu demek: Bu sistemle Pirate Bay sitesinin tümünü indirmek mümkün olacak. Böylece, o sitedeki malzemeyi indirenlerin sayısı kadar kopyası olacak bu sitenin. Hukukun, tek tek bu kişilerin peşine düşmesi gerekecek. Hukukun bu yasadışı inovasyona yapabileceği bir şey yok şimdilik.
