Kripto varlıklar yasaya kavuştu
Kripto varlıklara ilişkin hizmet sağlayan kuruluşları düzenleyen yasa tasarısı, 2 Temmuz 2024’te Resmî Gazetede yayımlanarak yasalaştı. Bu değişiklik, Sermaye Piyasası Kanunu’nda yapılan önemli düzenlemelerle kripto varlık kullanıcılarını ve hizmet sağlayan şirketleri etkileyecek. KYO Legal Hukuk Bürosu’nun Ortağı Avukat Gamze Müge Kan, düzenlemenin kripto varlık yatırımcıları için önemli bir adım olduğunu, yeni düzenleme ile yatırımcı haklarının korunacağını ve platformlara yeni sorumluluklar getirileceğini vurguladı. Yatırımcıların yeni düzenlemeler hakkında bilinçli olması önemli.
2 Temmuz 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemelerle, kripto varlıklara ve bu varlıklara ilişkin hizmet sağlayan kuruluşlara yönelik kapsamlı bir düzenleme yürürlüğe girdi. Sermaye Piyasası Kanunu’nda yapılan bu değişiklikler, hem kripto varlık kullanıcılarını hem de hizmet sağlayıcı şirketleri yakından ilgilendiriyor. Düzenleme, kripto varlıklarla ilgili birçok hukuki boşluğu doldururken, cüzdan, kripto varlık, kripto varlık hizmet sağlayıcı ve kullanım hizmeti gibi temel kavramların tanımlarını da netleştiriyor. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından kripto varlıkların ihracı ve hizmet sağlayıcılarının elektronik ortamda izlenmesine ilişkin esaslar belirleniyor. Ancak, bu düzenlemelerin ardından yeni yönetmelik ve rehberlerin yayınlanacağı ve mevcut değişikliklerin nihai olmadığını belirtmek gerekiyor. Kanun değişikliği ile birçok husus hala regüle edilmemiş durumda ve çeşitli konular SPK’nın ikincil düzenlemelerine bırakılmış, bu da finansal teknolojiler sektöründe belirsizliklerin devam ettiğini gösteriyor.
Yasal uyum süreci
2 Temmuz 2024 tarihinde Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yasal olarak faaliyetlerine devam edebilmeleri için bir başvuru rehberi yayımladı. Hizmet sağlayıcılarının 2 Ağustos 2024 tarihine kadar, SPK tarafından belirlenen belgelerle birlikte kanuna uygun beyanlarını sunmaları gerekiyor. Bu belgeler, ortaklık ve ortaklara ilişkin bilgiler, hizmet sağlayıcılarının operasyonlarına dair açıklamalar ve platform altyapılarına yönelik hususlardan oluşuyor. Yurt dışında yerleşik platformların Türkiye’deki faaliyetlerine yönelik düzenlemeler de getirildi; Türkiye’de işyeri açma, Türkçe internet sitesi oluşturma veya pazarlama faaliyetleri yürütme gibi durumlar, izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı olarak değerlendirilecek. Bu yeni düzenlemelere aykırı düşmemek için bazı yabancı kripto borsaları, Türkiye’deki pazarlama faaliyetlerini durdurmaya başladı. Bu durum, sektördeki belirsizlikleri ve uyum süreçlerini gözler önüne seriyor.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarına veya gelecekte ortak olacak kişilere belirli sınırlamalar getiriliyor. Bu düzenlemeye göre, ortakların iflas etmiş olmaması, para ve sermaye kurumlarında doğrudan veya dolaylı olarak yüzde 10’dan fazla paya sahip olmaması ve zimmet, irtikap, rüşvet, dolandırıcılık ve sahtecilik gibi suçlardan hüküm giymemiş olması gerekiyor. Tüzel kişi ortaklıklarının yapısının şeffaf ve açık olması şartı aranıyor. Ortaklardan biri niteliklerini kaybederse, 6 ay içinde nitelik şartlarını sağlayanlara devretmesi gerekiyor. Bu devrin nasıl gerçekleşeceği konusunda kurul yetkili oluyor. Ortaklık niteliklerinin bu kadar net belirlenmesi, platformların işlemlerini güvenilir kişilerce ve denetlenebilir bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlıyor.
İzinsiz hizmete ceza
Yeni düzenlemede kripto varlık hizmet sağlayıcılarının müşterilere karşı sorumluluğunu ortadan kaldıran veya sınırlandıran her türlü sözleşme şartı geçersiz sayılıyor. Hizmet sağlayıcılar, müşterilerin kimliklerini 5549 sayılı “Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun” ve ilgili diğer mevzuat kapsamında tespit etmekle yükümlü oluyor. Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklara ilişkin tedbir, haciz ve benzeri idari ve adli talepler de hizmet sağlayıcılar tarafından yerine getirilecek. Ayrıca, izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı ve hizmet sağlayıcıların zimmete para geçirmesi durumunda uygulanacak hapis ve idari para cezaları da yeni düzenlemelerde yer alacak. Kripto varlık piyasasının gelecek dönemde dikkat ve özen gerektireceğini ifade eden KYO Legal Hukuk Bürosu’nun Ortak Avukatı Gamze Müge Kan, şu bilgileri verdi:
“Yeni yürürlüğe giren kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler, hem yatırımcılar hem de hizmet sağlayıcılar açısından önemli değişiklikler getiriyor. Bu konuda yatırımcıların bilinçli ve dikkatli olması büyük önem taşıyor. Özellikle kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yasal gerekliliklere uyum sağlaması ve yatırımcıların platform seçiminde dikkatli olmaları gerekiyor. Yeni yasayla birlikte, cüzdan ve kripto varlık hizmet sağlayıcılarının tanımları netleştiriliyor ve SPK’nın denetim yetkisi artırılıyor. Hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerine devam edebilmesi için belirli kriterleri karşılamaları ve gerekli belgeleri sunmaları zorunlu hale geliyor. Ayrıca, izinsiz faaliyetler ve zimmet gibi suçlara karşı ağır cezalar getirilerek sektördeki güvenlik ve şeffaflık artırılıyor. Ancak, bu düzenlemelerin nihai olmadığı ve ikincil düzenlemelerin de yakında yayımlanacağı göz önünde bulundurulmalı. Bu geçiş sürecinde, özellikle yabancı platformların uyum süreçlerine dikkat etmeleri gerekecek. Yatırımcılar yeni düzenlemelerin getirdiği ek yükümlülükler ve süreçleri daha dikkatli takip ederek adımlarını daha temkinli atmalı ve gerektiğinde uzman yardımı alarak hareket etmeli.”
