LED çözüm mü?
Enerji Bakanımızın sokak aydınlatması üzerine demeci1: “Watt olarak yaklaşık 100 birimlik bir aydınlatma giderinin hemen hemen dörtte birine düşecek bir tasarruftan bahsediyoruz. Biz buna yıllık 650 milyon lira ödüyorken, bu rakamın 150 milyon liraya inecek olması ayrı bir gelişmedir. O yüzden LED teknolojisinin son geldiği noktayı firmaların finansman yapısıyla beraber, kamuya yük olmaksızın ve genel bütçeden de herhangi bir yatırım kalemi almaksızın kendi içinde finanse etmeyi düşünüyoruz”.
Üreticilerin verdiği rakamlara göre 1W elektrikle hangi armatür kaç lümen ışık üretir?
Akkor filamentli ampul 10-14
Halojen ampul 15-25
Flüoresan ampul 65-80
Az tüketimli ampul 50-70
LED’ler 60-125
HID’ler 110-140
Organik LED’ler 100-200
ELF – Electro
luminiscent foil ~300
Günümüzde sokak aydınlatmasında HID (sodyum / cıva buharlı) ampuller kullanılıyor. Bunlar, doğrudan 220V ile çalışıyor. LED’ler, bir de doğru akım kaynağı gerektiriyor ki, 220V’tan dönüştürürken enerjinin bir yüzde 7-10’u kayboluyor. Eğer aynı aydınlatma miktarını koruyarak HID’leri söküp yerine LED koyacaksak, ilk yatırımının çok yüksek olmasını bir yana bırakın, işletme giderleri dörtte birine düşmeyecek, artacak.
Gelişmiş ülkelerde, aydınlatma değerini, sokakta bir insan veya araç varken sağlamak önde tutuluyor. Sokak boşken aydınlığı azaltıp elektrik tasarrufu yapabiliyorsunuz. Ama HID ampulleri söndürüp, gerektiğinde yakmak çözüm değil. Çünkü bunlara yeniden elektrik verildikten sonra tam aydınlığa ulaşmaları, 2 dakika kadar vakit alıyor. O zamana kadar da belki aydınlığa gerek bile kalmıyor. Halbuki, HID’leri, yarım güçte az ışık verir durumda sıcak tutmak mümkün. O zaman anında tam aydınlığa ulaşabiliyorlar. Üstelik bunu yapmak bir LED armatürün bedeli ile kıyaslanamayacak kadar ucuz. Bu yöntemi kullanacaksanız, sokaktaki bir insan veya araç hareketini algılamalı ve buna bağlı olarak hareketin önü sıra ışık yakıp ardından aydınlığı kısmalısınız. Bu ise tepeden tırnağa bir bilişim işi.
Yapılır mı? Dört sene önce bunu İtalya’ya ihraç bile etmiştik!
1 http://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2012/06/05/sokak-lambalari-degisecek
