Madam Curie beyaz perdede
Marja Salomea Sklodowska ismi Polonya’da “bir şey” ifade eder. Ülkenin yetiştirip, Fransa’ya kaptırdığı, dünyanın iki Nobelli tek kadın bilimcisini. Ama Marie Curie denildiği zaman bu isim dünyaya “çok şey” ifade eder. Madam Curie’nin 1903 ve 1911’de aldığı fizik ve kimya Nobelleri’ni geçen hala olmadı. Ne erkeklerde, ne de hele kadınlarda. Nobel’de fizik-kimya-tıp alanında sadece 17 kadın Nobelli bilimciye karşılık, 572 erkek Nobelli bilimci var zaten.
Marie Curie’nin hayatından bir kesit, şimdi “Radyoaktif” adıyla bir Hollywood filmi oluyor. Rosamund Pike (Gone Girl’deki kaybolan kadın) başrolde. Madam Curie’nin taa 1900’lerde “kadın başına” (!) kimya analizi yapmayı öğrenmesi, Polonya’dan kalkıp Parislere gitmesi, Sobonne gibi o dönemin (ve hala bu dönemin de) anıtsal bir üniversitesinde fizik kimya okuması, sonra Nobeller alması… Bu, işin kamusal yönü. Bir de hanımın özel hayatındaki ilahi zorluklar, trajedi ve dışlanma var.
Şöyle: Olağanüstü bir şansla, iyi yürekli, namuslu, kadına saygılı bir bilimciyle (Pierre) ile evleniyor. Bu arada, radyoaktiviteyi, radyumu buluyor! 1903 Nobelini “bir kadına” vermek Nobelcilere ters düştüğü için tartışma çıkınca Pierre, “Nobeli ona ve bana ortak vermezseniz, kabul etmeyeceğim” deyince Nobeli ikisine ve ortakları Henri Becquerel arasında bölüştürüyorlar. Bu müthiş başarıdan sadece 3 yıl sonra Pierre, bir trafik kazasında sizlere ömür. Madam Curie, bağrına taş basarak bilim yolculuğuna tek başına devam ederken Pierre’in öğrencisi Langevin’le bir aşk macerası. Langevin evli barklı. 1911’de bir kongrede birlikte görülmeleri “büyük” skandal olmuş. Tam filmlik konu işte. Ama trajik de…
Madam Curie’nin hem bilime hem magazine malzeme veren hayatı daha önce de film oldu. En yenisi 2016’da bir Fransız-Polonya yapımıydı. Şimdiki filme ise İran asıllı Fransız yönetmen Marjane Satrapi’nin eli değiyor. Satrapi, İran’daki hayata dair yarattığı siyah-beyaz çizgi roman Persepolis’le dünya çapında ün kazanmış bir sanatçı. Çok satan romanını 2007’de animasyon filme dönüştürmüştü.
