Mobil ödemeler hayatımızı kökten değiştiriyor
Uzun süredir alıştığımız kredi ve sadakat kartları, kartlı ödeme sistemleri gibi teknolojiler yerini akıllı telefonlara bırakıyor, kullanıcılar için yeni bir dönem başlıyor.
Yeni nesil cep telefonlarının hemen hepsinde yer alan yakın alan iletişimi (Near Field Communication – NFC) mobil alandaki birçok faaliyeti değiştirmeye hazırlanıyor. Günlük işlerimizin hemen hepsinin mobil hayata taşındığı şu günlerde, finansal işlemlerde de yaşanan dönüşüm net şekilde görülüyor. Konuyla ilgili öncelikle bir tanımlamada bulunan Bankalararası Kart Merkezi Genel Müdür Dr. Soner Canko şunları söyledi: ”Kartı yanında olmayanların da hayatını kolaylaştıracak uygulama ile özellikle ulaşım alanında otobüs, tren ve metro kullanımında ve günlük hayatta yapılan birçok küçük tutarlı ödeme, NFC uyumlu akıllı telefonları turnikeye okutarak gerçekleştirilebilecek. Bunun için NFC uyumlu akıllı cep telefonlarını ödeme noktasındaki temassız POS cihazına yaklaştırmak yeterli olacak.”
NFC teknolojisiyle temassız ödemelerin pazarda kısa süre içinde yaygınlaşacağını belirten Canko, 2025 yılında NFC ile yapılacak harcamaların 74 milyar dolara ulaşması ve bu harcamaların ağırlıkla mağazalarda yapılacak temassız ödemeler ve ulaşım biletlerinden oluşmasının beklendiğini aktardı. Türkiye’nin de BKM ile temassız ödeme gerçekleştirilmesini sağlayan Güvenilir Servis Sağlayıcı (Trusted Service Manager, TSM) hizmetini sunmak üzere gerekli çalışmalarını tamamladığını belirten Canko, “Sistemin kullanıma sunulması için tüm süreçlerde sona gelerek, akıllı cep telefonlarıyla temassız ödemelerin gerçekleşmesine yönelik altyapı hizmeti sunmak üzere sertifika aldık. Bu sertifika ile, sistemin hayata geçmesi konusunda önemli bir adım attık. BKM’nin Güvenilir Servis Sağlayıcı (TSM) altyapısı tüm bankaları, tüm mobil operatörleri ve tüm cep telefonu markalarını destekleyecek şekilde konumlandırıldı. Güvenilir Servis Sağlayıcı altyapısı sayesinde, NFC uyumlu akıllı telefonlara sahip kart kullanıcıları, her türlü ürün ve hizmet ödemelerini cep telefonlarıyla yapabilecek” bilgilerini verdi.
Cep telefonları cüzdana dönüşüyor
NFC’nin sağladığı temassız ödeme olanağıyla, cep telefonlarını ödemede kullanılabilen birer mobil cüzdana dönüştürdüğünü hatırlatan İnnova Bilişim Finansal İşlem Çözümleri Direktörü Murat Kayıhan, NFC ile artık cep telefonlarımızın, satın aldığımız ürün için ödeme yapabilecek, kişisel kimlik kartımız olarak tanımlanabilecek ve toplu taşıma araçlarında sanal bilet görevini görebileceğini belirtti.
Düşük enerji tüketimi öne çıkıyor
Phaymobile Genel Müdürü Dr. Özgür Güngör ise NFC teknolojisini şu şekilde özetledi:
“NFC, bir dizi protokolü ve veri modellerini içerir. RFID konusunda yapılmış olan çalışmaların üzerinde bina edilen; birbirini görecek şekilde ve yakınlıktaki iki yonga arasında basit ve güvenli iletişimin yapılabilmesini tanımlar.”
Diğer kablosuz iletişim yöntemlerine göre farklılıklar içerdiğini belirten Güngör, “olan Wi-Fi, Bluetooth ve Zigbee’den enerji kullanımı, iletişim mesafesi ve işlem kolaylıkları açılarından farklılık gösterir. NFC’nin becerileri sayesinde plastik kartların içindeki bir yonga yoluyla ya da mobil cihazlardaki bir yonga aracılığıyla iletişimin yakın mesafeden ve çok düşük enerji kullanımı ile gerçekleşmesi sağlanabilmektedir” dedi. Dr. Özgür Güngör’e göre, yonga içindeki güvenlik sağlandığında -ilgili sertifikasyon otoritelerinin onayladığı şekilde- ve bu verinin transferi sırasındaki yolun güvenli olması garanti altına alındığında, basit bir işlemle temassız olarak ödemeler gerçekleştirilebilir.
Güngör, “NFC aynı zamanda ulaşım hizmetlerinde de yaygınlaşan güvenli ve kolay bir ödeme yöntemidir. Bunların yanı sıra bina giriş-çıkış kontrolleri, müşteri sadakat programları ve benzeri uygulamaları da aynı kart üzerinde bütünleşik olarak gerçekleştirmeye de olanak verir” şeklinde konuştu.
“NFC ödemeleri küçük miktarlarla sınırlı”
Kobil Türkiye Ülke Müdürü Ümit Yaşar Usta, NFC ile ödemelerin şimdilik küçük ödeme miktarlarıyla sunırlı olduğunu dile getirdi. Usta’ya göre, NFC’ye alternatif olarak işlem limiti bulunmayan güvenli mesaj sistemi ya da QR kod gibi çözümler de başarıyla ilerledi. Ödemelerin merkezi bir sunucu üzerinden gerçekleşmesiyle daha güvenli olduğunu aktaran Usta, İş Bankası’nın Parakod uygulamasının başarılı örneklerden biri olduğunu söyledi.
Sosyal medya tamam, sırada ödeme sistemleri var
Akıllı telefon penetrasyonunun artmasıyla sosyal medyanın mobil ortama taşındığını vurgulayarak sözlerine başlayan KoçSistem Otomasyon ve Mobil Çözümler Satış Grup Yöneticisi Engin Güney, “NFC’nin yaygınlaşması ile başta ödeme sistemleri olmak üzere, bağlılık sistemlerinin mobil olarak yaygınlaşmasının önü açılacaktır. Ödemenin mobil olduğu noktalarda örneğin bir konser posteri üzerine konan barkod sistemi ile anında bilet alınabildiğini göreceğiz. Mobil uygulamaların yaygınlaşması NFC’nin yükselişini de hızlı bir şekilde artıracaktır” dedi. Güney’e göre, NFC ile tüm süreç tek bir merkezden yönetilebilecek, sürecin her aşamasındaki kişi ve kurumlar için hayatı kolaylaştırmaya devam edecek.
Nakit dönemi sona eriyor
MasterCard Güney Doğu Avrupa Genel Müdürü Mete Güney, “Mobil ödeme, cep telefonları aracılığıyla alışveriş bedelini ödeme, kontör yükleme, para gönderme ve alma, fatura ödeme gibi bankacılık işlemlerini gerçekleştirmeyi ve NFC teknolojisi sayesinde temassız ödeme yapmayı, şehiriçi ulaşımda bilet yerine telefon kullanmayı mümkün kılıyor” örneklerini verdi.
Güney, akıllı telefonlar sayesinde alışverişin daha etkileşimli olduğuna değinerek sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Cep telefonları sayesinde kişiye olduğu konuma yakın yerlerdeki fırsatlar haber verilebiliyor, kişiye özel özel kampanyalar düzenlenebiliyor. Nakit eski bir teknoloji ve aslında pek çok maliyeti de birlikte getiriyor. Mobil ödemelerin günlük hayatımıza girmesiyle nakitsiz topluma giden süreç oldukça hızlanacak. Cep telefonları ile kullanıcılar günlük hayatlarının her alanında rahatça ödeme yapabilecek. Aynı zamanda cep telefonları sayesinde her türlü çevrimiçi ya da çevrimdışı kampanyadan anında haberdar olarak en avantajlı alışverişi yapabilecekler. Mobil ödemelerin, ödeme sistemlerini ve tüm alışveriş alışkanlıklarımız tamamen değiştireceğini düşünüyoruz.”
Alışveriş şekilleri değişiyor
NFC ve diğer ödeme sistemlerinin alışverişe yeni bir boyut kazandırdığına değinen Pozitron Kurucu Ortağı ve CEO’su Fatih İşbecer, NFC uygulamalarının telefonların, kredi kartı ve nakit paranın yerini almasını sağladığını belirtti. İşbecer sözlerine şu örnekle devam etti:
“Örneğin mağaza içindeki bir QR kodu okutan kullanıcı indirim kazanacağı için mağazaya girdiğinde aslında ilk başta almaya niyetli olmadığı bir ürünü satın alabiliyor. Ayrıca telefon üzerinden ödeme gerçekleştirilmesi, mağazalar tarafından müşteri bilgisi toplanmasını ve sadakat programları ile müşteri bağlılığının sağlanmasını kolaylaştırıyor.”
NFC ekonominin kayıt altına alınmasına yardımcı oluyor
Turkcell Mobil Finansal Servisler ve Hizmetler Direktörü Ali Salcı, “Bir yandan küçük miktarlı ödemelerde bozuk para derdini ortadan kaldırarak hem bireylerin hem kurumların işini kolaylaştırıyor; hem de ekonominin kayıt altına alınmasına katkıda bulunuyor” dedi. NFC’nin yaygınlaşmasının önemli olduğuna dikkat çeken Salcı, kısa süre önce Belsan ve Asis ile Şanlıurfa’da gerçekleştirdikleri projeyi hatırlatarak, önümüzdeki dönemde de bu teknolojinin gelişmesi için katkı yapmayı hedeflediklerini vurguladı.
Akıllı cihazların yaygınlaşmasının bir diğer getirisinin de yakın alan iletişimi kullanımı olacağını öngördüklerini söyleyen Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Gökhan Öğüt, mobil ödeme ve NFC’nin her zaman pratik oluşu ve harcama kontrolüne imkân tanıyan yapısının güçlü yanları var. Yeni bir cihaza anında taşıyabilme gücü, perakende sektöründe hızlı alışverişe imkân tanıması gibi zaman kazandıran artıları, NFC’yi ve Mobil Finans Servislerini önemli bir unsuru kılıyor. Bizim için 2013 mobil finansal hizmetlerde yoğunlaşma ve çeşitlilik yılı olacak dedi.
Elektronik para güvenlik sorunlarını doğurdu
Artık nakit paranın yerine elektronik paranın alması ile paranın bir yerden başka bir yere transferinin işleri kolaylaştırdığını belirten Bilkur Proje Müdürü Ufuk Çetin Keçeci, bunun yanında güvenlik sorunlarının ortaya çıktığını aktardı. Kredi kartı ve şifrelerinin çalınması olağan adli vakalar haline geldiğine işaret eden Keçeci, “Bankalar bu noktada farklı seçeneklerle güvenliği arttırmaya çabalıyorlar. 3D secure de bunlardan biri olarak önemli bir oynuyor. Bireysel ve kurumsal müşteriler ödeme sisteminin olabildiğince basit fakat mümkün olabilecek güvenliğe sahip olmasını istemektedirler” dedi.
Yazar kasalarla mobil ödeme cihazlarının birleşmesinin günümüzde yaygın kullanılan POS’lara darbe vuracağını söyleyen Keçeci, yeni yapıyla web tabanlı ödeme sistemlerinin yaygınlaşacağı öngörüsünü paylaştı. Özellikle taksitli ve yüksek tutarlı ödemelerin NFC ile yapılmasının mümkün olmadığına değinen Keçeci, yapılacak küçük miktarlı alışverişlerde NFC teknolojisinin işlemleri hızlandırıp güvenliği artıracağını belirtti.
Sadakat kartlarından kurtulacağız
Yeni nesil mobil ödeme modelleri sayesinde sayısız kredi kartı ve sadakat kartı taşımaktan kurtulacağımızı müjdeyelen Verifone Bölge Pazarlama Direktörü Aslı Karabörklü, “Ödeme kabul eden terminal ve cep telefonu arasında iki yönlü ve güvenli bir bağlantı kurulacak ve bu hem ödeme hem de katma değerli hizmetlerin çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesine fırsat verecek” dedi. Karabörklü’ye göre, NFC özelliği bulunan telefon sayısının 2016 yılında 700 milyona ulaşması öngörülüyor yani 3 yıl içinde tüm mobil telefonların üçte biri NFC uyumlu olacak. Bu da 2015 yılında NFC ile yapılacak toplam harcamaların 74 milyar dolar olacağı öngörüsüne paralellik gösteriyor.
Biyometrik teknoloji devreye girecek
Atos HTTS Birim Müdürü Batur Erdoğan, “Ödeme sistemleri, cihazların ve teknolojilerin mobilleşmesiyle beraber hızla değişim geçiriyor. NFC gibi teknolojiler de bu değişimi farklı yönlere doğru sürüklüyor. Bu kadar hızlı teknolojik gelişme gösteren bir sektörde, finans kuruluşlarının tek başlarına mücadele etmesinin ekonomik olmadığı gibi, geride kalma riskini de beraberinde getiriyor” dedi.
Erdoğan, orta ve uzun vadede “biyometrik” özelliklerin ödeme sistemlerine girmesini beklediklerini ve bu değişiklikler gerçekleştiğinde iş ortaklarına en güncel teknolojiyi sağlamaya devam edeceklerini belirtti ve ekledi: “Biyometrik teknoloji ise, kartlara 3’üncü boyutu getirerek, kişinin biyometrik bilgilerini direkt olarak karta ve bulut sistemlere yüklenmesini sağlayacak. Örnek olarak, kullanıcıların el ve parmak haritaları sistemlerde yer alacak; böylece cep telefonu ya da herhangi bir araca ihtiyaç duymadan kişi ödemesini yapabilecek.”
Bu teknolojinin güvenlikte gelinebilecek son nokta olacağını ve kullanıcıların talebi de bu teknolojilerin gelişmesi yönünde olduğunu söyleyen Erdoğan sözlerine şöyle devam etti: “Parmak damar haritaları ve el damar haritaları üzerinde Atos da dahil olmak üzere mühendislerin geniş çaplı çalışmaları bulunuyor. Tüm güvenlik açıklarının bu sistemle önüne geçmeyi hedefliyoruz”.
