Önümüzdeki en temel konumuz; Türkiye’nin 5G altyapısına kavuşmasıdır
“Ülkemizdeki teknoloji ve hizmetlerin yerli ve milli imkânlarla geliştirilmesi hususunda, kamu ve özel sektöre önemli görevler düşüyor. Hâlihazırda büyük çoğunluğu ithal edilen donanım ve yazılım ürünlerini, kendi imkânlarımızla üreterek ülkemizin ihracatına ve istihdamına katkı sağlamaya devam etmemiz gerekiyor. 2023, 2053, 2071 hedeflerimize daha güçlü bir şekilde ulaşmak için yüksek teknolojiye dayalı, yüksek katma değerli ürünler üretmeliyiz” şeklinde konuşan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, “Bu gelişmeler rekabetçi gücümüzün artmasını sağlarken, gençlerimize, milletimize yeni istihdam alanları açmamıza da katkı sunacak, toplumsal refahı destekleyecek” ifadesini kullandı.
“Bilişim alanında hedefimiz çok net” diyerek konuşmasına başlayan Adil Karaismailoğlu, Türkiye’nin artık teknolojiyi takip eden değil, gençlerine de güvenerek teknolojiye yön veren ülke olması için var güçleriyle çalışmalarını sürdürdüklerini kaydetti. “Bu çalışmalarımızın en önemlisi de Bakanlığımızın koordinasyonuyla halkımıza hizmet veren ve ‘Dijital Türkiye’nin oluşmasında büyük önemi bulunan ‘e-Devlet Kapısı’dır. 2008 yılında 22 kamu hizmetiyle açılan ‘e-Devlet Kapısı’, bugün 805 kuruma ait 5 bini aşkın kamu hizmetini tek noktadan verebilme kabiliyetindedir” açıklamasını yaptı. Karaismailoğlu, şu bilgileri paylaştı: “55 milyonu aşkın kullanıcıya sahip olan e-Devlet, Birleşmiş Milletler’in ‘Çevrim İçi Hizmet Endeksi’ne göre; 193 ülke arasında 2016’da 67. sırada iken, 2018’de 27, 2020’de 22. sıraya yükselmeyi başardı. Günlük ortalama ziyaretçi sayısı 6 milyonu, yıllık ise 2,1 milyarı buluyor. Ayrıca Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın ‘Dijital Türkiye Platformu’nda sunduğu 149 adet hizmet söz konusu. Vatandaşlarımızın günlük hayatını kolaylaştırarak devletle olan ilişkilerinde çeşitli faydalar sağlayan ve ciddi bir dijital dönüşüme yol açan ‘Dijital Türkiye Platformu’na bu anlamda çok büyük önem veriyoruz.”
5G’nin yerli ve milli imkânlarla gelişmesi için ürünlerimizi ticari hâle getirmemiz gerekiyor
Karaismailoğlu, son 19 yılda ülkemizde bilişim sektörüne ciddi destekler verildiğini ifade etti ve şunları aktardı: “2004 ile 2020 yılları arasında bilişim için aktarılan ödenek miktarı, 23 kattan fazla artarak 60 milyar 459 milyon liranın üzerine çıkarıldı. Sektöre vergi muafiyetlerimiz de iki kat arttı. 2001 yılında sadece 2 adet teknoloji geliştirme merkezimiz varken 2021 itibarıyla bu sayı 88’e yükseldi.” “Önümüzdeki en temel konumuz; Türkiye’nin 5G altyapısına kavuşmasıdır” değerlendirmesini yapan Bakan Karaismailoğlu, “5G konusunda Sayın Cumhurbaşkanımızın verdiği hedeflerle sektördeki yerli ve millilik oranlarımızı çok daha yukarıya çıkarmak üzere çalışmalarımız sürüyor. Bakanlığımızın sorumluluk alanlarından biri olan elektronik haberleşme sektörü açısından konuyu değerlendirecek olursak, önümüzdeki yıllarda 5G teknolojisini vatandaşlarımızın hizmetine sunmak öncelikli hedeflerimiz arasında yer alıyor. Tabii, bu hedefi Sayın Cumhurbaşkanımızın ‘5G ve Ötesi’ teknolojilere yönelik çizdiği vizyona uygun bir şekilde, azami ölçüde yerli ve milli 5G altyapı ürünleri kullanarak gerçekleştirmek istiyoruz. Bu kapsamda, Bakanlığımız ve Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurulu (BTK) koordinasyonunda yürütülen çalışmalar neticesinde kurulan Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi’ne (HTK) üye firmalarla üç mobil işletmecimiz tarafından ‘Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Haberleşme Projesi’ yürütülüyor. TÜBİTAK tarafından desteklenen projenin ilk fazı Mart 2021 itibarıyla tamamlandı. Projenin ikinci fazında, söz konusu ürünlerin ticarileştirilmesi, seri üretimi ve ileri sürümleri konusunda firmalarımızca çalışmalara devam ediliyor” açıklamasını yaptı. Türkiye’nin 5G altyapısına kavuşması için önemli bir toplantıyı da kısa süre önce Ankara’da gerçekleştirdiklerini hatırlatan Karaismailoğlu, şunları kaydetti: “5G yerli ürünlerin tanıtımının yapıldığı ‘Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Projesi 7. Yürütme Kurulu ve Birinci Fazının Kapanış Toplantısı’, geldiğimiz noktayı görmek açısından son derece faydalıydı. Ülkemizdeki teknoloji ve hizmetlerin yerli ve milli imkânlarla geliştirilmesi hususunda, kamu ve özel sektöre önemli görevler düşüyor. Hâlihazırda büyük çoğunluğu ithal edilen donanım ve yazılım ürünlerini, kendi imkânlarımızla üreterek ülkemizin ihracatına ve istihdamına katkı sağlamaya devam etmemiz gerekiyor. 2023, 2053, 2071 hedeflerimize daha güçlü bir şekilde ulaşmak için yüksek teknolojiye dayalı, yüksek katma değerli ürünler üretmeliyiz. Bu gelişmeler rekabetçi gücümüzün artmasını sağlarken, gençlerimize, milletimize yeni istihdam alanları açmamıza da katkı sunacak, toplumsal refahı destekleyecek. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak ulaştırma alanında hayata geçirdiğimiz tüm projelerde olduğu gibi, bilişim, iletişim ve haberleşme alanında da yerli ve milli yaklaşımları her zaman ön plana alıyoruz. Bu bağlamda, 5G’nin yerli ve milli imkânlarla gelişmesi için önümüzdeki azami 1-1,5 yıl içinde ürünlerimizi ticari hâle getirmemiz gerekiyor.”
“Kamu idarecilerinin özel sektör ve STK’lar ile istişare etmesini çok önemli buluyorum”
“2025 yılı itibarıyla dünyada 100 milyar farklı bağlantının olacağı ve bu bağlantıların sadece yüzde 10’unun insanlardan oluşacağı tahmin ediliyor. Yakın gelecekte, her bir kilometrekarede dolaşacak verinin yaklaşık 4 yılda bir 16 kat artacağı öngörülüyor. Bu talebi karşılamak üzere, önceki nesle kıyasla, 25 kat fazla frekansa ve 2000 kat fazla baz istasyonuna gereksinim duyacağız” bilgisini veren Karaismailoğlu, “Bugün Edirne’ye de gitseniz, Kars’a da, 7’den 77’ye herkesin, 4,5G teknolojisini kullandığını göreceksiniz. 2020 yılı sonu itibarıyla yaklaşık 66 milyonu mobil internet olmak üzere toplam internet aboneliğimiz 82,4 milyonu buldu. Ülkemizde mobil şebekeler üzerinden bağlanan makine sayısı yani makineler arası iletişim abone sayısı 6,5 milyonun üstünde. 2020 yılında 16,7 milyar liraya ulaşan altyapı yatırımı, bir önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 30 arttı. Otonom sistemler, yapay zekâ ve blokzincir gibi yeni teknolojiler, 5G ile hayatlarımızda daha çok kullanım alanı bulacaklar. Doğru kamu politikalarının ve stratejilerinin geliştirilmesi için kararlar alırken, biz kamu idarecilerinin özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarıyla istişare etmesini çok önemli buluyorum. Yürütülen ‘Uçtan Uca Yerli ve Millî 5G Projesi’ni de bu birlikteliğin önemli bir örneği olarak görüyorum. Bu ortak çalışma kazanımıyla, bundan sonraki süreçlerde de aynı anlayış ve hassasiyetle çalışacağız. Bu bilinçle hareket eden firmalarımıza bakanlık olarak desteklerimiz her zaman devam edecek” değerlendirmesini yaptı.
5G Vadisi, ‘5G ve Ötesi’ne yönelik çalışmak isteyen tüm tarafların kullanımına açıldı
Karaismailoğlu, ‘5G ve Ötesi’ yeni nesil haberleşme sistemlerinde ulusal ve uluslararası pazarlarda yer alacak yerli-milli ürün, hizmet ve teknolojiler geliştirilmesini sağlamak amacıyla ‘Yeni Nesil Mobil Haberleşme Teknolojileri Türkiye Forumu /5GTR Forum’u kurduklarını hatırlatarak şu noktalara temas etti: “Mevcut durumda, ‘5GTR Forum’a 80 kuruluş üye. Bakanlık olarak 15 Ağustos 2017 tarihinde BTK ile üniversitelerimiz, özel ve kamu bilişim birimlerinin katkısıyla ‘5G Vadisi Açık Test Sahası Projesi’ni başlattık. Proje ile birlikte, ‘5G ve Ötesi’ne ilişkin uygulama ve teknolojileri test edebilecekleri ve katma değer oluşturabilecekleri bir ortamın oluşması için çalışıyoruz. Türkiye’nin ‘5G ve Ötesi’ teknolojilerde lider ülkelerden biri olması ve bu teknolojilerin yerli ve milli geliştirilmesine değer katacak stratejik iş birlikleri oluşturulmasına yönelik olarak ‘5GVATS’ test altyapılarının kurulması sürecini geliştirmek üzere ‘5GVATS’ Protokolü Tarafları ile Ulak Haberleşme A.Ş., i2i Bilişim Danışmanlık Teknoloji A.Ş., Netaş, Spark Ölçüm Teknolojileri A.Ş., Huawei Telekomünikasyon Dış Ticaret Ltd. Şti. firmaları arasında 24 Temmuz 2018 tarihinde, ‘5GVATS’da test şebeke altyapıları kurulmasına dair beş ayrı mutabakat zaptı imzaladık. Bu çerçevede, 5G Vadisi’nde test ve deneme şebeke altyapılarının kurulumu gerçekleştirilerek ‘5G ve Ötesi’ne yönelik çalışmalar yürütmek isteyen tüm tarafların kullanımına açıldı. ‘5GVATS Test Şebeke Altyapıları’ndan faydalanmak isteyen tarafların başvuruları ‘5VATS’ Yürütme Kurulu adına BTK’ya iletiliyor, başvuruların değerlendirilmesini müteakip faydalanıcılar, ilgili altyapılarda test ve denemelerini ücretsiz gerçekleştirebiliyor.”
SOME ile USOM bünyesinde 5 binden fazla siber güvenlik uzmanı ülkemizin siber sahasını koruyor
“5G Vadisi Açık Test Sahası faaliyetleri kapsamında ülkemizin ‘5G ve Ötesi’ konularında ihtiyaç duyacağı nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesine katkı sağlamak üzere 5G Vadisi tarafları olan BTK, Hacettepe, ODTÜ, Bilkent Üniversiteleri, Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone iş birliğiyle ‘5G ve Ötesi Ortak Lisansüstü Destekleme Programı /5G OLDP’, 24 Mayıs 2018 tarihinde imzalanarak uygulamaya geçirildi” açıklamasını yapan Bakan Karaismailoğlu, “‘5G OLDP’ kapsamında, 5G Vadisi tarafı olan Hacettepe, Bilkent ve ODTÜ’de elektrik elektronik mühendisliği ve bilgisayar mühendisliği bölümlerinde ‘5G ve Ötesi’ konularda yüksek lisans veya doktorasına devam eden araştırmacı öğrenciler, mobil işletmeciler tarafından destekleniyor. Program kapsamında; 2018 yılı ekim ayından itibaren toplam 59 araştırmacı bu desteklerden yararlandı” dedi. Karaismailoğlu, dijital dönüşümün bir diğer önemli ayağının da siber güvenlik olduğunu vurgulayarak şunları kaydetti: “‘2013-2014 Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı’ gereğince kurulan Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi (USOM); ülke kapsamında yurt içi ve yurt dışı kaynaklı siber tehditleri önlemek amacıyla alarm, uyarı ve duyurulara ilişkin faaliyetler yürütüyor. Bununla birlikte Siber Olaylara Müdahale Ekipleri (SOME’ler), kurumların ve kritik altyapı sektörlerinin korunmasına için USOM’un koordinasyonunda 7/24 görevlerinin başında yer alıyor. Ulusal iş birliği olarak teknik seviyede USOM, Sektörel ve Kurumsal SOME’ler olarak şekillenen yapılanmamızda; hâlihazırda 1.800’ün üzerinde SOME ile USOM bünyesinde SOME İletişim Platformu’na kayıtlı 5 binden fazla siber güvenlik uzmanı ülkemizin siber sahasını koruyor. Sürdürülen çalışmalarla ülkemizdeki kritik kurum ve kuruluşların tehditler ve zafiyetlere karşı uyarılarak ilgililerce gerekli önlemlerin alınması amaçlanıyor.” “USOM çalışmaları kapsamında, 100 binin üzerinde zararlı bağlantı tespit edilerek kontrolleri yapıldı ve altyapı seviyesinde erişimleri engellendi” bilgisini veren Karaismailoğlu, “Bu sayede ülke genelinde internet kullanıcıları ve sistemlerine yapılabilecek saldırıların önlenmesi, bizim için son derece önemli. Ayrıca USOM tarafından 24 binin üzerinde siber güvenlik bildirimi ilgili kurum ve kuruluşa bildirilerek gerekli önlemlerin alınması sağlandı” dedi. Karaismailoğlu, 2011 yılından bu yana UAB koordinasyonunda dört ulusal ve iki uluslararası siber güvenlik tatbikatı gerçekleştirildiğine dikkat çekerek konuşmasını şöyle sürdürdü: “Ayrıca ülkemiz tarafından NATO Kilitli Kalkan (Locked Shields), NATO Siber Koalisyon (Cyber Coalition) ve NATO Kriz Yönetim Tatbikatı gibi çeşitli uluslararası siber güvenlik tatbikatlarına da katılım ve katkı sağlanıyor. Önümüzdeki dönemde de ulusal ve uluslararası alanda tatbikatların Bakanlığımız ve BTK koordinasyonunda sürdürülmesi planlanıyor.”
‘1 Milyon İstihdam Projesi’nde BTK Akademi kanalıyla eğitimler katılımcılara ücretsiz sunulmakta
Bakan Karaismailoğlu, “‘Milli Teknoloji Hamlesi’ kapsamında; bilim ve teknolojide arzu edilen atılım hamlesinin sağlanabilmesi için ihtiyaçlara uygun ve güncel eğitim yöntemleriyle hizmet vermek üzere BTK Akademi, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla BTK Ana yerleşkesinde halkımızın hizmetine açıldı” dedi. Akademi programında, 7 kategori altında 166 konu başlığında, toplam 82.553 dakika çevrim içi eğitimler sunulduğunun altını çizen Karaismailoğlu, “Katalogda yer alan eğitimlerin tümünü, BTK bünyesinde yer alan eğitim uzmanlarımız veriyor. Yanı sıra bilişim sektöründe aranan niteliklerde insan kaynağı yetiştirmek amacıyla, ‘1 Milyon İstihdam Projesi’ni başlattık. Proje kapsamında; ülkemize yazılım teknolojileri alanında uzmanlar kazandırmak için yapılan çevrim içi eğitimler, BTK Akademi kanalıyla tüm katılımcıların hizmetine ücretsiz sunuluyor. Amacımız, 2023 yılına kadar yazılım teknolojileri alanında 1 milyon yeni yazılımcı yetiştirmek. BTK Akademi ve 1 Milyon İstihdam uygulamaları arasındaki entegrasyon sayesinde kullanıcıların BTK Akademi üzerinden aldıkları eğitimlerin ve kazandıkları yetkinliklerin istihdam uygulaması içerisindeki öz geçmişlerine yansıtılması da sağlanacak. BTK Akademi’den eğitim alanların sayısının yıl sonuna kadar 750 bin kişiye ulaşmasını bekliyoruz” açıklamasını yaptı.
Sosyal ağların, Türkiye’de temsilcilerinin olmaması büyük bir eksiklikti
Elektronik haberleşme alanındaki bir diğer önemli faaliyetin, sosyal ağlardaki düzenlemeler olduğuna dikkat çeken Karaismailoğlu, “Ülkemizde 40 milyon kullanıcısı olan sosyal ağların, Türkiye’de temsilcilerinin olmaması büyük bir eksiklikti” değerlendirmesinde bulunarak şöyle konuştu: “29 Temmuz 2020 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 7253 sayılı Kanun uyarınca 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’a ek 4’üncü madde eklendi. Kamuoyunda ‘Sosyal Medya Yasası’volarak bilinen kanun değişikliği 1 Ekim 2020 itibarıyla; Kanun’un ardından BTK tarafından hazırlanan ‘Sosyal Ağ Sağlayıcı Hakkında Usul ve Esaslar’ da 2 Ekim 2020 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Gelinen süreçte ülkemizde günlük erişimi 1 milyonu aşan sosyal ağ platformlarından Twitter, Facebook, Instagram, TikTok, LinkedIn, Pinterest, V Kontakte (VK), YouTube ve Dailymotion temsilcilerini atadılar.”
AB’nin gündemindeki dijital platformların düzenlenmesi çalışmalarını çok yakından takip ediyoruz
Adil Karaismailoğlu, “Dijital teknolojiler ve dijital dönüşüm, uluslararası kuruluşlarda ve platformlarda önemli bir gündem maddesi hâline geldi. Uluslararası çalışmaların ülkemizin dijital dönüşüm yolculuğunda önemli fırsatları da barındırdığına inanıyoruz” ifadesini kullanarak şu noktaların altını çizdi: “Bu kapsamda, uluslararası kuruluşlardaki karar alma mekanizmalarında ülkemizin yer almasını, ortak fırsat ve tehditlere yönelik politikaların belirlenmesinde etkili olmasını son derece önemsiyoruz. Türkiye, 2002 yılından beri aralıksız şekilde 5 dönemdir Birleşmiş Milletler’in bu alandaki uzmanlık kuruluşu olan Uluslararası Telekomünikasyon Birliği-ITU’da Konsey Üyesi olarak yer alıyor. Bunun yanında Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı- OECD ve Avrupa Birliği-AB çatısı altındaki faaliyetleri de yakından izleyerek bu platformlardaki iş birliğini sürdürmeye yönelik çalışmalar yürütüyoruz. Özellikle son dönemde AB’nin gündeminde ağırlıklı yer tutan dijital platformların düzenlenmesine yönelik çalışmaları da çok yakından takip ediyor ve ülkemizde bu alandaki düzenleme ve politikaları açısından önemli bir kaynak olarak değerlendiriyoruz.”
Bilişimde yükselen bir Türkiye için çalışıyoruz
“Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak Türkiye’nin çeşitli yerlerinde 4 binden fazla şantiyemiz var. Halkımızın ulaşımda, iletişimde, altyapıda en kaliteli hizmeti alması için 2002 yılından beri durmaksızın çalışmalar yürütüyoruz” ifadesini kullanan Bakan Karaismailoğlu, “Nasıl ki ulaşımda köprüler, havalimanları yapıyorsak bilişimde de yükselen bir Türkiye için çalışıyoruz. Bu bağlamda değerlendirecek olursak, 2003-2020 yılları arasında Türkiye’de yaptığımız bilişim, iletişim ve haberleşme yatırım miktarı 90 milyar lirayı aştı. Hükümetlerimizin göreve başlamasından önce Türkiye’de bilişim ve iletişim sektöründeki yerli ve millilik oranı yüzde 1 bile değilken, bugün bu oran yüzde 23’lere ulaştı. Yerlilik ve millilik rakamlarını daha da yukarılara çekmek en büyük önceliğimiz. 3G ve 4,5G ihalelerinde ülke ekonomisine yaklaşık 5 milyar euro kazanç sağlandı. Bugün, ülkemizin en ücra köşesinde yaşayan bir vatandaşımız, internete konulan kaliteli eğitim notlarından veya videolarından faydalanarak derslerini takip edebilme hatta dünyanın herhangi bir yerinden kendi ihtiyaçlarına göre eğitim alabilme imkânına sahip hâle geldi” açıklamasını yaptı.
Dijitalleşme başrolde yer alıyor, yeni siber güvenlik projeleri gelişiyor…
Karaismailoğlu, yerli ve milli siber güvenlik ürünlerimizin geliştirilmesi kapsamında BTK bünyesinde faaliyet gösteren USOM ile yürütülen projelerde, tamamen iç kaynaklarla geliştirilen AVCI, AZAD ve KASIRGA projelerinin ulusal siber güvenliğimize önemli katkılar sağladığını vurgulayarak konuşmasının sonunda şu noktalara dikkat çekti: “Bunlara benzer daha birçok yerli ve milli siber güvenlik projelerimizin geliştirilmesine devam ediliyor. Yerli ve milli ürünlerin kullanılmasını destekliyoruz. Yapay zekâ, makine öğrenimi kullanan en yeni ve otomatikleştirilmiş teknolojiler çerçevesinde Ar-Ge faaliyetlerimiz artarak devam ediyor. Hepimizin bildiği üzere, Covid-19 salgını döneminde dijitalleşmenin önemini ön plana çıktı. Bu dönemde sosyal ve ekonomik hayatın bilgi ve iletişim altyapılarına daha fazla bağımlı hâle geldi. Ayrıca dijital uygulamalara yönelik taleplerde önemli bir artış yaşanırken zorunlu haberleşme ihtiyaçları da büyük oranda arttı. Gerek salgın sürecinde dayanıklılığın gerekse toparlanma sürecine hızla geçişin unsurlarına baktığımızda, dijitalleşmenin başrolde yer aldığını görüyoruz. Dijital dönüşüm kapsamında, Bakanlığımız başta; ulaşım, siber güvenlik, haberleşme, altyapı, posta ve bilgi teknolojileri olmak üzere muhtelif görev ve faaliyet alanlarında üzerine düşen sorumlulukları hakkıyla yapmaya devam edecek.”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu
