Organik bilgisayar
Bilgisayar popüler kültüre ilk girdiğinde “bu sanki bir elektronik beyindir” diye anılıyordu. Oysa beyin hakkında bildiklerimiz pek azdı. Sonrasında bilgisayarlar günlük hayata öyle derin sızdı ve beyin hala gizemini öyle iyi saklıyor ki, artık beyin için “bir tür organik bilgisayar” denmeye başlandı! Ancak insanlık önümüzdeki yıllarda beyinin sırlarını çözmeye kararlı. Kapanış projeleri çağrı sonuçları geçen hafta belli olan Avrupa Komisyonu 7. Ar-Ge Çerçeve Programı da 2007’den bu yana 1200 projeye sağladığı 1.9 milyar avro hibe ile bu çabayı destekledi. Bunlardan öne çıkanlara kısaca göz atalım:
Elbette en büyüğü, EPFL’den meşhur nörobilimci Henry Markram’ın 1 milyar avro bütçeli amiral gemisi projesi HBP. ABD’deki eşleniği BRAIN pojesi ile yakın çalışacak olan ekip, bu alana ilgili herkes için açık kaynak, araç ve hizmetler üretecek. Örneğin başkan Obama’nın yeni tanıttığı BAM (Beyin Etkinlik Haritası) girişimi gibi. HBP’nin ikinci hedefi ise bu araştırmaları bilgi teknolojilerini kökten değiştirecek yeni buluşlara kanalize etmek!
CEEDS projesinin amacı “büyük veriyi” görselleştirip, izleyenlerin bilinçaltında fark ettikleri işaretleri toplayarak veri analizi yapan yazılımlara beslemek. BRAINSCALES projesi ise beyinden esinlenerek yeni bir bilgisayar donanım mimarisi tasarlıyor. Beyinlerimiz aynı anda farklı ölçeklerde çalışır. Bazen tek bir nöron bazen de işitme, görme algısı gibi bir fonksiyona sahip büyük bir beyin alanı aktifdir. Fiziksel reaksiyonlar milisaniyelerde tetiklenirken, örneğin “öğrenme” günler hatta yıllar süren bir süreç olabilir. BRAINSCALES klasik bilgisayar mimarisinin ötesine geçip, “yapay bilişsel beceriler” sergileyecek bir bilgisayar kuracak.
Beyinin evrim sürecindeki ilk aşama olan beyincik REALNET projesinin konusu. Kas hareketlerini kontrol eden beyincikten esinlen bir organik bilgisayar ile yeni kontrol sistemleri geliştirilecek. Benzer şekilde MINDWALKER projesi zihinden kontrol edilebilen bir dış iskelet ile omurilik hastalarına yardımsız yürüme egzersizi geliştiriyor. Ayrıntılar için bakınız: cordis.europa.eu/fp7/ict/fet-proactive/hcco_en.html