Pahalı üniversite ders kitapları ve korsanlık
Geçtiğimiz dönem bir başlangıç bilgisayar bilimleri dersi için seçtiğim ders kitabının birim fiyatının 215 dolar olduğunu keşfeden öğrenciler, her ne kadar görüşlerini benimle paylaşmaktan kaçınsalar da ortak bir tepki gösterdiler. Belki tepki yerine ortak bir davranış biçimini (çoğunluk olarak) seçtiler desem daha doğru olur: Kitabı almadılar. 40 kişilik sınıftan kitabı sadece 5 kişi aldı.
Profesörler öğrencileri zorlamaktan çekiniyor; örneğin, kitabın kullanılmış halini veya eski sürümlerini almayı öneriyor. Öğrenciler ise kitabı arkadaşlarıyla bölüşme veya kütüphane rezerv kopyasıyla birkaç saat geçirmeyi tercih ediyor. University of California Riverside’da yapılan bir araştırmaya göre, öğrencilerin yüzde 78’i okul masraflarını azaltmak için alternatif yolları denemekte. Sayısal kitap korsanlığı da bu yollardan biri.
Değişime karşı gelmeye çalışan klasik kitap şirketleri kopyalama hakları kanununun uygulanmasını bekliyor. Diğer yandan akademik çevreler, kopyalama hakları ihlal edilmeden, öğrencilerin sayısal kitaplara, çevrimiçi ders notlarına ve her türlü sayısal bilgiye ulaşmasından yana ve öğrencilerle bilgi arasında gereksiz engeller konulmasını istemiyor. Doğrusu da bu.
Yakın bir zamanda University of Puerto Rico’dan bir ekonomi profesörü bir patent hakkını kazandı. Tarif edilen sistemde, öğrenci dersin çevrimiçi kaynaklarına ücret ödeyerek abone oluyor; bu abonelik aynı zamanda ona şifrelenmiş kitabın anahtarını veriyor. Her bir kitap, öğrenciye ait bir anahtarla şifrelendiği için, çevrimiçi kaynak abonesi olmayan öğrenci hem kitaba ulaşamıyor ve hem de bu kaynaklardan (örneğin, örnek sorular ve cevapları, sunumlar, yazılımlar) faydalanamıyor.
Sonuç olarak bu da bir engelleme metodu. O yüzden iyi bir çözüm değil. Böyle bir sistem kullanılırsa, öğrencilerin ortak çalışma ve kitap bölüşme özgürlükleri de kalmaz. Üstelik (uygulanma biçimine bağlı olarak) bu metot, kopyalama hakları kanununu ruhuna karşı: çünkü, kanun size satın aldığınız kitabın bazı bölümleri kopyalama ve kullanma hakkı verirken, bu sistem tümüne ulaşmanızı engelliyor.
