PARDUS yeniden!
Geçtiğimiz haftalarda “Ne olacak bu Pardus’un hali” başlıklı bir makale yazmıştım. Bu makalenin online tarafının linkini de sosyal medyada paylaştım. Beğenilerin yanında oldukça eleştiri de aldım. İlk önce özellikle TÜBİTAK Pardus ekipleri ağır söylemlerle yani “makalenin amatörce ve bilgisizce” yazıldığı iddiaları yanında hakarete yakın cevaplar verdi. Bu üzücü durum karşısında Pardus.org ‘tan bir görüşme talebi ilettim. Çok kısa sürede olumlu şekilde cevap geldi, yakında programımda olacaklar. Bu nazik ve konuya hakim beyefendi ile BTK’da yapılan bir etkinlikte ayaküstü de görüştük, heyecanla kendisini bekliyoruz.
Bu gelişmelerin akabinde Havelsan Kurumsal İletişim’den bir beyefendi aradı. Çok kibarca yönetim kurulu başkan vekili vasıtasıyla aradığını, bilgilendirme metni göndermek istediklerini söyledi. Çok memnun oldum, aşağıda paylaşıyorum.
Sonuç olarak bir açıklama metnimiz var, bir de söyleşi yapacağız. Teknoloji basını olarak gelişmelerden bizler çok mutlu olduk. Hem eleştirilerimizin dikkate alınması açısından hem de öğrendiklerimizden. Görüyorum ki kamu ve akademi tarafında ciddi yol alınmış. Zaten BThaber tarafından hazırlanan Dijital Türkiye özel yayınımızda bu konuyu detaylı şekilde açıkladık. Çalışmalar iyi niyetle ve yoğun devam ediyor. Fakat bu benim baktığım pencere ile çok farklı, şöyle ki:
Bir kere ben yapılan çalışmaların yetersiz kaldığını, bunun arttırılması gerektiğini, devletin ve hatta oluşturulacak kominitilerin sahiplenmesi gerektiğini söyledim. Hala da farklı düşünmüyorum, çünkü benim yaygınlaşmaktan anladığım ya da görmeyi istediğim yer, kamu başta olmak üzere özel sektörde, üniversitelerde, tanıdık bir şirkette, yan komşuda, arkadaşta Pardus kullanımı. Yazımın altında görüşünü aldığım Eyüp Belediyesi’nden Hüseyin Bey’in aktardığı gibi bankaların, kamunun ve herkesin açık kodlu yazılımlarla hazırlanmış dokümanları sunması ve kabul etmesini bekliyorum. Pardus öğrenci kulüpleri görmek istiyorum, Pardus eğitim programları hatta okullarda müfredatta görmek istiyorum. Bana 35.000 akıllı tahtada kurulu Pardus yetmiyor, birkaç devlet kurumunun Pardus kullanması da yetmiyor.
İkinci bakış açım bunun TÜBİTAK, Havelsan gibi ülkemizin çok değerli yapılarının kabahati olduğu için değil, devletin topyekün sahip çıkmadığı için yaygınlaşmadığı yönündedir. Hem devlet hem de kullanıcıların sahip çıkması gereken bir durumdur. Bugünlere kadar hem takipçi hem de destekleyicisi olacağız Pardus’un. Zaten Türkiye’nin verisi Türkiye’de kalacak diyorsak, bunu yapmanın en önemli adımı bence Pardus’tur.
Havelsan’dan Pardus’a ve Açık Kaynak Teknolojilerine Tam Destek
“Yerli ve milli ürünlerimizin sayısını artırmak üzere yoğun çalışmalarda bulunan Havelsan, son yıllarda başta Pardus olmak üzere açık kaynak teknolojilerine büyük yatırım yapıyor.
Havelsan; TÜBİTAK ULAKBİM ile yaptığı önemli işbirlikleri sonucunda Pardus ile ilgili önemli başarılara imza atmaktadır. Pardus ile ilgili eğitim içerikleri oluşturarak kurumsal yaygınlaştırma modelleri hazırlayan Havelsan, aynı zamanda ekosistem firmalarının açık kaynak yaygınlaştırma faaliyetlerine katılımlarını sağlamak için yoğun bir çaba sarf etmektedir.
Havelsan, kamu kurumlarında Pardus ve Açık Kaynak Kodlu yazılımların yaygınlaşmasına yönelik son 2 yılda kurumlara bu konularda eğitim seferberliği düzenlenmiştir. Farklı düzeyde kullanıcılara hitap eden birçok eğitim gerek HAVELSAN merkezinde gerekse Savunma Sanayii Başkanlığı, AFAD, Anadolu Ajansı gibi kurumlarda yerinde tamamlanmış, bu kapsamda “Pardus ve Açık Kaynak Uygulama Hizmet ve Eğitim Kataloğu” hazırlanmıştır. 3 farklı dönemde farklı kamu kurumlarına yönelik GNU/Linux farkındalık eğitimleri, MEB öğretmenlerine yönelik 2 farklı dönemde Pardus Eğitimleri, çeşitli dönemlerde askeri ve sivil kurum ve kuruluşlar için Linux Sistem Yönetimi ve çeşitli yazılım eğitimleri verilmiştir. 2020 yılında yapılan protokol ile 4 dönem MEB öğretmenlerine Pardus eğitimleri verilmeye devam edilecektir.
2018 yılı itibariyle birçok devlet kurumunda PARDUS dönüşümüne yönelik ön analiz çalışması yapılmıştır. Pardus ile uyumlu olmayan sistemlerin ve yazılımların belirlenip bunların çözülmesine araştırılmıştır. Dönüşüm kapsamında örnek bir başarı hikâyesi AFAD’da gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda; Ankara İl Müdürlüğündeki bilgisayarların %95’inin yaygınlaştırılması sağlanmıştır. Kurum diğer il müdürlüklerinde de bu yaygınlaştırmaya devam etmekte olup, istemciden sunuculara büyük bir Pardus göçü süreci tamamlamaktadır.
Benzer şekilde savunma alanında çalışan kritik kurumlarımıza yönelik çalışmalar yürütülmüştür. Savunma Sanayi Başkanlığı’nda masaüstü sanallaştırma çalışması ve Pardus-Linux yaygınlaştırma çalışmaları yapılmıştır. Milli Savunma Bakanlığı’nın modernizasyon çalışmaları kapsamında Pardus yaygınlaştırma ve güncelleme çalışmalarının yapılması, mimarinin güncellenmesi, sistem desteği sağlanması ve Pardus olmayan cihazların Pardus’a göçü konularında destek verilmeye başlanmıştır. İlgili sistemde yalnızca istemci bilgisayarlar değil, sunucular da dahil olacak şekilde uçtan uca çözümler sunulmaktadır.
2019 yılı sonu ve 2020 yılı başı itibariyle aktif olarak Tarım ve Orman Bakanlığı, Yüksek Seçim Kurumu ve Sağlık Bakanlığı’nda Pardus yaygınlaştırma planlamaları, sunucu mimari tasarımları yapılmaya devam edilmektedir. İlgili kurumlarda pilot bölgelerde kavram ispat çalışmaları ile ilerleme devam etmektedir.
2018 yılından itibaren Pardus’un yaygınlaşabilmesi için yerli ve yabancı yazılım ve donanımların Pardus uyumluğu çok önemli bir rol oynamaktadır. Bu kapsamda Havelsan içerisinde yer alan AçıkLAB’ta ilgili yazılım ve donanım testleri yapılmaya devam edilmektedir. Ayrıca 2019 Eylül ayından itibaren çeşitli kurumlarda talep edilen çeşitli donanım cihazlarının Pardus ve açık kaynak sistemler ile uyumluluğu ile ilgili donanım testleri yapılıp uyumluluk test belgeleri hazırlanmıştır.
Açık kaynak kodlu yazılımların yaygınlaşması ile birlikte yerli bilgi birikimi ve ekosistem gelişebilmektedir. Bu gelişme ile beraber artan talepleri karşılamaya yönelik sektöre yeni personelin katılması gerekmektedir. Bu doğrultuda Havelsan Akademi’de Pardus Sistem Yöneticiliği Kış ve Yaz Eğitim Programları düzenlenmiş ve düzenlenmeye devam etmektedir. Bunun yanında Pardus’a yönelik ilk kez bir açık inovasyon yarışması düzenlemiş, başarılı öğrenciler HAVELSAN ailesinde çalışmaya başlamıştır.
Havelsan olarak sadece eğitim ve yaygınlaştırma çalışmalarında yer almayıp aynı zamanda ürün geliştirme çalışmaları yürütülmüştür. 2019 Eylül ayında ilk sürümü duyurulan Liman MYS yazılımı ile birlikte Pardus istemci ve sunucuların uzaktan yönetilebilmesi sağlanmıştır. 2 kurumda gerçek ortamda, 6 kurumda kavram ispat çalışması olarak kullanılmaya devam edilmektedir. İlgili merkezi yönetim sistemi yazılımı ile özellikler Pardus, Debian ve Ubuntu makinelerin uzaktan yönetilebilmesi, kontrol edilebilmesi, çeşitli hiyerarşik yapıya göre politika uygulatılabilmesi gibi özellikler sağlanabilmektedir. Kurumlardan gelen geri bildirimler ile Liman MYS’de Windows, CentOS sistemlerin de kısmi desteklenmesi sağlanabilmektedir.”
