Satın alma kararında enerji giderleri gözetilmeli
Enerji tasarrufu konusunda bilinç son zamanlarda her ne kadar yükselişe geçse de, üreticilerin yanında kullanıcıların da bu konuda önemli bir sorumluluğu var. Bunun ilk şartı, satın alınan donanım ve hizmetlerin karar aşamasında bir bütün olarak değerlendirilmesinden geçiyor. Avaya Türkiye Sistem Mühendisliği Müdürü Kağan Özerhan da bu konuya dikkat çekiyor: “Bilişim sektöründe en sık görülen yanlış uygulama, çözümün satın alınması sırasında toplam sahip olma maliyeti hesaplanırken enerji maliyetlerinin hesaba katılmaması. İlk sahip olma maliyeti, bazen de bakım servis giderleri dikkate alınarak satın alma yapılıyor. Enerji tasarrufu satın almada dikkate alınan standart bir parametre konumuna gelir.”
EMC Türkiye, Mısır, Libya Teknoloji Çözümleri Müdürü Erkut Göktan da şunları söylüyor: “Satın alması düşünülen sistemlerin toplam sahip olma maliyetleri hesaplanırken, ürünün ömrü boyunca elektrik tüketimi ve soğutma masraflarının göz önüne alınması gerekmektedir. Yakın tarihte kurumlar sahip oldukları veri merkezlerinde bizim ‘internal dahili bulut tabir ettiğimiz kendi bulut altyapılarını oluşturacaklar. Ancak büyüyen ihtiyaçlar bunun yeterli olmadığını gösteriyor. Bu nedenle pek çok kurum dışkaynak kullanımına da giderek, bizim harici bulut tabir ettiğimiz birtakım servis sağlayıcıların sunduğu altyapıyı da kullanacaklar. Her ikisinin ortak bir kullanımla birleşmesi sonucu ‘Private Cloud’ olarak tanımladığımız bulut altyapısı oluşacak.” Göktan, bu anlayışın sonucunda dışkaynak kullanımının çok daha önemli hale geleceğinin altını çiziyor.
BT sistemlerinin harcadığı enerji CIO’dan sorulmalı
Bilişimle enerji tasarrufu konusunda dikkate alınması gereken en önemli konulardan biri ise faydanın ölçümlenmesi. KoçSistem Veri Merkezi Çözüm ve Hizmetleri Direktörü Gökalp Bahçeli’nin yaklaşımı şöyle: “Sektördeki en sık yapılan yanlışlık BT’den kaynaklanan enerjinin bir maliyet kalemi olarak kontrolünü ve bütçesini CIO’ların sorumluluğunda görmemektir. Bugün birçok kurumda enerji tüketimi idari işler bölümünün sorumluluğundadır. BT cihazlarının enerji sarfiyatı, hatta BT ile ilgili her türlü enerji sarfiyatı, aktivite bazlı maliyetlendirme mantığında CIO’ların sorumluluğuna verilmelidir.”
Microsoft Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Çağan, enerji tasarrufu sağlayabilmek için geleneksel yapılardaki konsolidasyon ihtiyacına şu görüşüyle dikkat çekiyor: “Yenilikçi teknolojilere yatırım yapan kuruluşlar, kaynak dağılımını ve kullanımını başarıyla yönetebiliyor. Buna karşılık büyük sunucu parklarından oluşan bazı geleneksel yapılarda hala bir konsolidasyon ihtiyacının bulunduğunu görebiliyoruz. İrili ufaklı birçok uygulama için atanmış farklı sunucuların genelde kapasitelerinin çok altında çalışarak kuruma hem donanım açısından, hem de enerji tüketimi açısından maliyet yükü getiriyor. Bu sunucuların yönetimi ise zaman içinde giderek zorlaşıyor.”
Fujitsu Türkiye Genel Müdürü Halit Zaim’in dikkat çektiği konu ise çağdaş teknolojiye dair imkanların iş süreçlerine dahil edilmesinin enerji tasarrufuna katkıda bulunmakla birlikte daha fazla yönetime ihtiyaç duyması. Zaim, “Zaman içinde internet ve mobil platformların yaygınlaşmasıyla birlikte uzaktan çalışma, kampüs ve saha yazılımları, araç takip sistemleri gibi kurumun fiziki sınırları dışına taşan çok sayıda iş uygulaması, şirketlerin daha verimli çalışmasını sağlıyor. Ayrıca B2C ve B2B gibi web uygulamalarının yanı sıra intranet ve ekstranetler sayesinde kurumlar, çok daha geniş bir çalışan, müşteri ve tedarikçi kesimini rahatça yönetebiliyor. Bu durumun zamanla gelişen tek sakıncası ise veri merkezlerinin hızla büyümesi oldu. Her yeni gelen uygulamayla birlikte sunucu ve veri depolama sistemlerinin de sayısı artmaya başladı. Her yeni donanımın sisteme eklenmesi ise enerji maliyetinde artış anlamına geliyor. Bunların dinamik ve çevik bir yapıya kavuşturulması şart” diyor.
Tabii donanım ve yazılımın yanında, tüm bunları soğutmak için kullanılan enerji yönetimi çözümleri ve iklimlendirme sistemi de önemli. Siemens Portföy ve Teknoloji Kısım Müdürü Orçun Özalp, “Bizim gördüğümüz eksik, genellikle enerji yönetimi konularının ihmal edilmesi oluyor. Sanallaştırma gibi enerji verimliliğini sağlayacak en ileri BT teknolojisi yanında veri merkezindeki iklim kontrol biriminin de enerji tasarruflu bir sistem olması önem taşıyor” diyor.
Peki kurumlardaki bireylere bu konuda düşenler neler? TNB AŞ Ürün Grup Müdürü ve Eğitim Müdürü Korhan Oray, bu konudaki eğilimleri şöyle özetliyor: “Taşınabilir bilgisayarların bekleme konumunda bırakılması ihtiyaç durumunda daha çabuk açılmasını sağlasa da, arka planda enerji harcamaya devam ederek daha kısa aralıklarla şarj edilmelerini gerektirir. Geniş panel televizyonların da bekleme konumunda bırakılması enerji tüketimini az da olsa devam ettirir. Bu durum, gücü tamamen kesebilecek donanıma sahip televizyonların tercih edilme gerekliliğini ortaya çıkarır. Örnekleri göz önüne aldığımızda, kullanım alışkanlıklarımızı ve cihaz seçimlerimizi dünyadan minimum seviyede enerji çekebileceğimiz şekilde ayarlamamız gerekir. Cihazlar kullanılmadığında enerji harcamaya devam ediyorsa fişinin çekilmesi doğru olacaktır.”
Seçim donanımdan ibaret olmamalı
Enerji tasarrufu için en önemli konunun doğru donanım seçiminden ibaret olmadığını söyleyen Oytek Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Ziyal, bunun yanında donanımın içindeki kullanılan malzemenin, çekirdek sistemlerinin, kullanılacak yazılımların ve verinin depolandığı, işletildiği, hatta yedeklendiği işletim sisteminin de enerji tasarrufu gözetilerek planlanması gerektiğini ifade ediyor. Ziyal, “Olaya parçalar bazında bakmak yerine daha bütünsel bir yaklaşımla yapılan her ürün, her çözüm için enerji tasarrufu sağlayabilecek, verimlilik katacak yapılar planlanmalı ve uygulamaya geçilmelidir. Burada donanım kadar yazılımın da kritik olduğunu söylemek gerekiyor. Çünkü yanlış seçilmiş bir yazılım, maliyetlerin yanı sıra enerji tüketimini de artırabiliyor. Bu noktada çözümlerin sunucuları ne derece verimli kullandığının incelenmesi gerekiyor. Verimsiz bir yazılım, dolaylı yoldan da olsa çevreye zarar veriyor” diyor.
PC’lerin kullandığı enerjinin yarısı boşa gidiyor
ZyXEL Türkiye Genel Müdürü Vefa Tarhan, enerji tasarrufu konusundaki görüşlerini şöyle açıkladı: “BT sektöründe harcanan güç ve salınan sera gazlarının üçte biri PC, sunucu ve monitörlerden kaynaklanıyor. Dünyada kullanılan PC’lerin yaklaşık yüzde 90’ında güç yönetim araçları kullanılmıyor ve ortalama bir PC kullandığı enerjinin yarısını boşa harcıyor. Daha verimli BT ekipmanlarının kullanımıyla bu tür problemlerin önemli ölçüde önüne geçilebilir. Örnek olarak Energy Star sertifikalı PC, ekran ve yazıcı kullanımı, LCD ekran ve taşınabilir bilgisayar tercihleri önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlayacaktır. Sanallaştırma teknolojileri sektörümüz için hayati derecede önemli ve vurgulanması gereken konulardan biridir.”
Cihazın enerjisini kesmek tüketimi azaltmaz
Bimsa Çözüm Yöneticisi Hüseyin Ulutürk’ün dile getirdiği bir konu da hayli ilginç: “Kimi zaman bir cihazın enerjisini kesmek enerji tüketimini azaltmayabilir. Burada cihazın tekrar açılması için harcayacağı fazladan enerjinin gözardı edilmemesi gerekmektedir. Alınabilecek önlemlerin en önemlisinin ise sanallaştırma olduğunu söyleyebilirim. Bu sayede şirketler, donanım maliyetlerini de düşürebilirler.”
