Seçimin galibi UNIVAC
Bir seçim tahminini bilgisayara yaptırmayı ilk akıl eden tv kanalı: CBS News. 4 Kasım 1952 ABD başkanlık seçimi.
Pennsylvania Üniversitesi’nde 1940 modeli Eniac bilgisayarından sonraki kuşak: Univac (Universal Automatic Computer). O dönemin önemli şirketi Remington Rand (sonraki adı Unisys) ilk Univac’ı ABD Nüfus Kurumu’nun Philadelphia şubesine 1951’de 1 milyon dolara sattı.
Univac, tek bir makine. 8 ton ağırlığında. Ve saniyede 10 bin hesap yapıyor. Görülmemiş bir hız.
CBS televizyonu, ‘Bu elektronik beyinle, seçim sonuçlarını acaba hızla öğrenebilir miyiz?’ diye düşündü. Matematikçi Max Woodbury onlara eski seçim sonuçlarını kullanarak bir program hazırladı.
Bunu, gerçek seçim sırasında denemeye karar verdiler. Univac’le CBS stüdyosu arasına teletekst hattı çekildi. Seçim sonuçları alınmaya başlayınca teknisyenler, verileri kağıt şeride delmeye başladılar. Şerit, Univac’a verildi.
Kimse, seçim hakkında tahmin yapamıyordu: Demokrat aday Stevenson veya Cumhuriyetçi aday, emekli general Eisenhower.
Saat 20.30’da Univac, hesabını yaptı: Eisenhower, ülke çapında birinci seçmenlerden 438, Stevenson 93 oy alacak.
CBS’çiler, bu tahmini yayınlamakta tereddüt ettiler. Ya yanlış çıkarsa? Zaman ilerledikçe, Univac’ten gelen tahmin daha kesinleşiyordu. Ama CBS yönetimi, güvenemiyordu.
Sonuç, gerçekten Univac’ın hesapladığı gibi oldu: Eisenhower 442. Stevenson 89. Univac, yüzde 1’den de az bir yanılmayla sonucu bulmuştu.
Gece geç saatlerde CBS Haber Müdürü Charles Collingwood, ekrana çıkarak, “Bu tahmini yaptık, ama yayınlamaya cesaret edemedik” dedi.
1956 başkanlık seçiminde ise, ABD’deki üç büyük TV kanalı seçimi bilgisayarla izledi. Sonrasını biliyoruz.
