Şirket alışverişinde eski heyecanlı günler (mi?) geliyor
Bilişim sektöründe satın alma ve birleşmeler, artık farklı bir süreçle, farklı önceliklerle işliyor. Çünkü dünyanın farklı noktaları hala ağır bir ekonomik kriz olmasa bile, temkinli davranma çabasında. Frost & Sullivan Bilişim, Telekomünikasyon ve Güvenlik Teknolojileri Danışmanı Koray Özkal, küresel olarak 2012’deki şirket satın alma ve birleşmelerine genel olarak bakıldığında, 2011’e göre yüzde 7- 8 oranında küçülmeye işaret ediyor. Ama bir tarafta da büyük veri, bulut bilişim, sosyal ağlar, mobilite gibi gelişen teknolojilerle rekabet avantajı elde etmek isteyenler var.
Gerekçeler farklılık gösterse de, Deloitte Türkiye Kurumsal Finansman Ortağı Başak Vardar’a göre, yatırımcıları bu alanda yatırıma iten sebepler yatırımcının profiline ve stratejisine göre değişiyor. Ancak ortak payda, sektörün ve şirketlerin pazardaki büyüme potansiyeli.
Enerjiyi bilişim izliyor
2012 yılında küresel bilişim sektöründe 3 bine yakın işlemle hareketli bir yılın geçtiğini söyleyen Ernst & Young Türkiye Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler, örnekleri de veriyor: Amerikalı Cisco Systems’ın İngiltere merkezli NDS Group’u 5 milyar dolara, Facebook’un Instagram’ı 1 milyar dolara satın alması. Koray Özkal da, Google’ın 2010 ve 2011’de olduğu gibi agresif satın alma stratejileriyle birçok küçük platform ve servis sağlayıcısını bünyesine kattığını hatırlatıyor ve ekliyor: “Google’ın, Meebo ve Wildfire’a yaptığı yatırımlarla Google+’ı gözden çıkartmayacağı mesajını verdiği söylenebilir.”
Bu rüzgarın gerisinde kalmayan Türkiye bilişim sektörü de 2012 yılında gerçekleşen 43 işlemle, enerji sektörünün ardından en çok satın alma ve birleşmenin gerçekleştiği sektör oldu. Ernst & Young Türkiye, Birleşme ve Satın Alma İşlemleri Sorumlu Müdürü Cem Günfer, “En önemli işlem Yemeksepeti’nin yüzde 36,7 hissesinin Amerikalı General Atlantic tarafından alınmasıydı” derken, Erol Bilecik’in İndeks Bilgisayar’ın tüm hisselerini alması ve İngiltere merkezli Perform Group’un Maçkolik İnternet Hizmetleri’ni satın alması işlemlerini hatırlatmadan geçmedi. Çok sayıda internet sitesinin de ilgi çektiği ortada. Özkal bu eğilimi, ‘e-bebek’in Topbaş ailesi tarafından alınması, Markafoni’nin enmoda.com’un yüzde 75’ini satın alması, özel yatırım fonu 212 Capital Partners’ın Balerin.com ve Arcademonk da dahil olmak üzere yaptığı satın almalar, Mediterra Capital Partners’ın Mobiliz ve Mikro Ödeme yatırımları’ ile örnekledi
Meleklerin gözü internette
Dünyada bulut bilişim, ödeme sistemleri ve mobil uygulamalar alanlarında orta ve büyük boyutlarda satın almaların gerçekleşmesi bekleniyor.Sektörde yeni ürünlerin pazara sunulmasının yanında, yeni alt sektörler de oluşuyor. Bunun bir örneği bulut bilişim. Zincirin bir halkası misali, büyük veri teknolojisi de hızlı büyüme sergiliyor. Akıllı telefonlar için üretilen mobil uygulamalar ile çevrimiçi sosyal ağlar da yatırımcıların gözdesi. Türkiye’de satın alma ve birleşmelerde başrolde, özellikle melek yatırımcı ve özel sermaye fonlarının etkinliğini koruması, yenilikçi internet tabanlı şirketlere yatırımlarının 2013 yılında artması bekleniyor. Ama bu başrol oyuncuları bir taraftan yatırımlar yaparken, geçmiş yılların meyvelerini toplamak için de harekete geçebilecek.
Türkiye BT alanında bilişimde özellikle e-ticaret alanında özel yatırım fonları ve melek yatırımcılar ön planda. Ancak, Özkal hatırlatmadan geçmiyor: “Kısa vadede çevrimiçi alışveriş siteleri kârlı bir iş modeli olsa da, rekabetin hızla arttığı bu alandaki kârlılık oranlarının hangi oranda sürdürülebilir olacağı dikkat edilmesi gereken bir konu.” İlginin odaklandığı alan sadece alışveriş siteleri de değil. Cantekinler, çevrimiçi oyun ve sosyal ağların, çevrimiçi reklam ve pazarlama araçlarının, internet güvenlik ve elektronik ödeme sistemlerinin de cazip yatırım fırsatları olarak göze çarptığına işaret ediyor. Başak Vardar da, etkileşimli pazarlama, ödeme sistemleri, SAP, e-perakende, mobil hizmetler, internet barındırma gibi çeşitli alt segmentlerde hareketliliğin devam edeceği kanısında. Yani Türkiye BT sektöründe yatırımcı ilgisini çeken bir çeşitlilik giderek daha da öne çıkıyor.
Dünyada ve Türkiye’de büyüyen dalga
Sektör uzmanlarına göre, 2013’te Turkcell ve Türk Telekom’un Doğu Avrupa ve Balkanlar’da şirket satın almalarıyla genişlemesi beklenebilir. 2012’de mevcut yabancı ortaklarındaki hisseleri geri alan Index Grup, Apple’ın Türkiye’deki ikinci resmi dağıtıcısı olarak finansal yapısını güçlendirdi. Bunun üstüne de İndeks Bilgisayar’ın hisselerinin yüzde 20’sini Avrupa’da önemli teknoloji yatırımları olan MCI Management’a sattı.
Küresel bazda ise Japon Softbank’in Amerikan telekom devi Sprint Nextel’in yüzde 70 hissesini 20 milyar doların üzerinde bir bedelle satın almasını tamamlaması beklenmekte. Deutsche Telekom’un sahibi olduğu T-Mobile USA ise yaklaşık 30 milyar dolara Amerikan telekom pazarındaki en büyük rakiplerinden Metro PCS ile birleşme kararı aldı. Ayrıca Google-YouTube birlikteliği Yahoo’yu da yeni arayışlara yönlendirdi. Uzmanlara göre bir zamanlar Google’ın üst düzey yöneticisi olan Marissa Mayer’in Yahoo’nun CEO’su olması ile, ilk büyük şirket satın almasını Daily Motion ile gerçekleştirmesi muhtemel.
