Sosyal ağların en büyük davası açıldı
Eylül ayında Yahoo, Carol Bartz’ın görevine son vererek Ocak ayı başında Paypal’ın eski başkanı Scott Thompson’u CEO görevine getirdi. Daha öncesinde de web dünyasının eski devlerinden Yahoo’nun başı Çin’in önemli internet oyuncularından Alibaba ile derde girmişti.
2005 yılında Yahoo, Çinli şirketin yüzde 43 hissesini 1 milyar dolara satın almıştı. Alibaba’nın bugünkü değeri düşünüldüğünde oldukça düşük kalan bu meblağ, iki şirketin arasını açmaya yetti. Alibaba hızla büyüme gösterirken, Yahoo yerinde saydı. Şu anda Alibaba’nın önemli hissesini bulunduran Yahoo’nun Alibaba tarafından tamamen satın alınabileceği konuşuluyor. Ancak Amerika Birleşik Devletleri’nin bu satın almaya müdahale edebileceği biliniyor. Zira daha önce diğer bir Çinli şirket Huawei’nin ABD’li şirketleri satın alma girişimlerinin önüne geçilmişti.
Bu karmaşık ortamda bulunan Yahoo, daha önce Google’a yaptığı gibi, Facebook’a tam da halka arzından önce patent davası açtı. Elinde internetle ilgili birçok önemli patenti barındırdığı bilinen Yahoo’nun bu hamle ile en önemli internet oyuncularından biri olan ve reklam pastasından önemli pay alan Facebook’u zayıflatma çabası olduğu düşünülüyor.
Yahoo’nun açtığı davada web reklamcılığı ve hatta doğrudan tüm sosyal ağ modeli konu ediliyor. Dava dosyasında, “Kullanıcılara profiller yaraması ve birbiriyle kişisel ve iş bağlantıları kurmasına imkan veren Facebook’un tüm sosyal ağ modeli, Yahoo’nun patentini aldığı sosyal ağ teknolojisini temel alıyor” ifadesi yer alıyor.
Neredeyse Facebook’un başarılı olduğu tüm konularda Yahoo’nun patentleri bulunuyor
Facebook’un temel aldığı tüm reklam sistemleri ve sosyal ağ mantığının hemen her adımında Yahoo patentlerine rastlanıyor. Dava dosyasında da isimleri doğrudan geçen Facebook öznitelikleri arasında sosyal ağ için mesajlaşma, haber kaynağı (news feed) yaratılması, yorumlar, reklamların gösterimi, dolandırıcılığın önüne geçilen güvenlik çözümleri ve gizlilik ayarları yer alıyor.
Yani Facebook’u hayatımızda bu kadar yer etmesine yol açan neredeyse tüm uygulamalar Yahoo’nun patentleri arasında yer alıyor. Peki, Yahoo ne istiyor?
Dava dosyasında bu konuya da açıkça değiniliyor. Facebook’un bugüne kadar ihlal ettiği patentler nedeniyle verilecek bir cezanın tatmin etmeyeceği aktarılan dosyada, Yahoo’nun kaybının çok daha büyük olduğu belirtiliyor. Facebook’un patent ihlali sırasında elde ettiği haksız pazar payı ve Yahoo’nun kaybettikleri göz önüne alındığında ödenecek bedelin artması isteniyor. Bu sırada elde edilen haksız pazar payının ölçülmesinin zor olsa da bir karşılığının belirlenmesi talep edilirken, kaybedilenlerin sadece maddi olmadığı üzerinde duruluyor.
Yahoo’nun binden fazla patenti bulunurken Facebook’ta sadece 21 patent bulunuyor
Son dönem internet kullanıcıları belki hayatlarında daha çok Facebook olduğu için Yahoo’yu pek de bilmiyor. Ancak Yahoo internet teknolojilerine çok daha önce yatırımda bulunmuş, Google’ın en büyük rakiplerinden biriydi. Medya içeriği açısından hala belli bir düzeyin üzerinde hizmet veren şirketin elinde binden fazla patent bulunuyor. Facebook’un ise sadece 21 adet patenti ABD patentleri arasındaki yerini alıyor.
Yahoo 27 Şubat 2012’de Facebook’u patentleri konusunda uyararak, lisans ücreti talep etti. Ancak Facebook kabul etmeyince sosyal ağ, reklamcılık, gizlilik, kişiselleştirme ve mesajlaşma beş ana kategorisinde toplam 10 patent üzerinden dava açıldı.
Bundan sonra ne
olacak?
Facebook davada kendini elbette savunacağını açıkladı ancak Yahoo’ya olan hayal kırıklığını da dile getirmeden duramadı. Zira uzun süredir iki şirket ortak çalışmalar yürütüyordu. Facebook’tan yapılan açıklamada, dava kararının doğrudan yayın organlarından öğrenildiği belirtildi.
Genelde patent davalarında her iki şirketin elinde fazla sayıda patent varsa hızla karşı dava süreci başlıyor ve ortak bir anlaşmaya ikna ediliyor. Ancak bu kez güçlü olan taraf açıkça Yahoo. O nedenle Facebook’un zor durumda kalabileceği ya da Microsoft gibi bir devden yardım alabileceği iddiaları dolaşıyor.
Bu dava gösteriyor ki, şirketler hâlâ rakiplerini zayıflatmak, kendi kaybettiklerini bir şekilde geri kazanmak ve gelişen şirketlerin gelirlerine ortak olmak için patentleri kullanabiliyor. Yahoo düştüğü zor durumdan kurtulabilmek ve en büyük rakiplerinden birini aşağı çekebilmek için patentlerini öne sürüyor.
Tarihin bu çaptaki ilk sosyal medya patent davasının sonucu merakla bekleniyor. Sonucunda Facebook’un önemli para kaybetmesinin yanında, halka açılma sürecinde sorunların baş göstermesine sebep olabilir.
