Tasarım, teknolojide fark yaratıyor
İnsanlar artık yoğun teknoloji ve bilişim dünyasını yaşıyor ve hız çağındayız. Bu kadar benzer teknoloji arasında bazılarını ön plana çıkartan ve daha fazla talep oluşturanların sırrı ise tasarımlarında yatıyor. Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımında tasarımın etkilerini ve tasarım süreçlerinin e-Devlet uygulamalarına ne tür katkılar sağlayabileceğini tasarımcı Özden Yılmaz ile değerlendirdik.
Özden Yılmaz, bilişim kullanımı artmasıyla, ürünlerin arttığını ve algılama süreçlerimizin de değiştiğini söylüyor. Artan bu ürünler arasında tasarım anlamında daha bilindik, daha sade, daha algılanabilir özellikte olanların ise insanlar tarafından tercih edildiğini belirtiyor.
Tasarımın sadeliği, netliği ve algılanabilir olmasının hayatımızda bu ürünlere daha fazla yer açmamıza neden olduğunu ifade eden Yılmaz, “Son 20 yıl içerisinde ortaya çıkan teknolojilere ve uygulamalara bakarsak belki de insanlık tarihindeki en büyük karmaşanın içine girdik. Ancak bu karmaşaya insanlar tasarımlar sayesinde çok çabuk uyum sağladı” diyor.
Bilişim kullanılıyorsa fayda sağlar
e-Devlet uygulamalarına bakıldığında arkada çalışan devasa teknolojiler ve bilişim uygulamalarının aslında vatandaşa uzanan ayağının sadece bir web sayfası olduğuna değinen Yılmaz, “e-Devlet uygulamalarında hedeflenen, kurumlara sağlayacağı faydanın yanı sıra vatandaşların bu uygulamalara talebinin artırılması. Vatandaşlar bu uygulamaları ne kadar çok kullanıyorsa sağlanan fayda da o kadar artıyor” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin kullanıcı kimliğine bakıldığında çok geniş bir yelpazeden bahsedildiğini söyleyen Yılmaz sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Hiç eğitim almamış, ilkokul mezunu ya da eğitim düzeyi yüksek bir yapı karşımıza çıkıyor. Çok dağınık bir profil. Burada e-Devletin vatandaşa uzanan ayağında web sayfalarının önemi ciddi oranda artıyor. Kullanıcıların e-Devlete gidebilmeleri, daha iyi kullanabilmeleri ve kullanıcıdan daha fazla talep oluşabilmesi için web tasarımına çok ciddi bir görev düşüyor. Ne kadar iyi bir yazılım yaparsanız yapın eğer grafik tasarım doğru çözümlenmemişse elde edilecek verim düşük olacaktır.”
Kullanıcılar ürkmesin
Kullanıcı dostu denilen kavramın grafik tasarımın doğru çözümlenmesi olduğunu aktaran Yılmaz, “Bu yüzden sektörün düştüğü en önemli hatalardan birisi tasarım süreçlerinde profesyonellerle çalışılmaması. Birçok kamu kurumu web sayfasına girdiğinizde karma karışık bir yapıyla karşılaşıyorsunuz. Neyi nerede bulacağınıza dair bir fikriniz olmuyor. İnsanlar bu sayfalara girdiğinde ürkmemesi gerekiyor. İnsanlar ilk olarak gördükleriyle algılıyor. Karşısında çıkan bir web sayfası onda merak uyandırmalı, hayatını kolaylaştıracağı mesajını vermeli. Yoksa kullanıcıyı bir kez kaybederseniz tekrar onu geri döndürmek çok da kolay olmayacaktır” şeklinde konuştu.
Şu an sadece e-Devlet uygulamaları açısından değil internetin vatandaşa ulaşan ayağı olan web arayüzlerinin birçoğunda bu hataya düşüldüğüne dikkat çeken Yılmaz, bir yazılımcı ya da mühendisin sistemin genel tasarımını oluşturabileceğini ancak bu işin teknoloji kısmı olacağını diğer ayağı olan kullanıcıların unutulmaması gerektiğini belirtti.
Herkese göre tasarım
Tasarımların ne kadar doğru düzgün yapılırsa kullanıcıyı o kadar fazla kendine çekeceğini ifade eden Yılmaz sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Kullandığımız renk, kullandığımız grafik bir kullanıcının okuma yazması olmasa dahi o simgeden o ikondan ne denmek istendiğini ne yapılması gerektiğini anlayabilmesi gerekli. Okuma yazma bilmeyen bir kullanıcı dışında bir iş insanının da karşısına gelen arayüzden ne beklediğini de bilmeliyiz. Onun talepleri ve beklentilerinin de aynı oranda karşılanması gerekli ve bu da ancak tasarımla mümkün.”
