TBD’NİN 19. KAMU-BİB TOPLANTISINDA DİJİTAL DEVLET VE KAMUNET TARTIŞMALARI
TBD Kamu-BİB’19, 27-28 Ekim tarihlerinde Bodrum’da Dijital Devlet temasıyla toplandı (http://www.kamu-bib.org.tr/kamubib-19/). Programda (http://www.kamu-bib.org.tr/kamubib-19/program) her bir oturumda tartışılması gerekenler önceden özetlenmişti. Bu yazıda amacım oturumların özetini vermek değil, özellikle önemli gördüğüm üç noktaya değinmek.
Önce, önemli bir kavramsal açıklama: Dijital ile dijitalleşmek aynı şey değildir. Dijital teknolojileri kullanan bir birey veya bir kurum dijitalleşiyor denebilir. Fakat, dijital birey veya kurum veya şirket veya devlet olmak için, dijitalleşme ile başlayan ama bunun çok ötesinde bir evrim sürecinden, değer yaratma ile ilgili dönüşümden geçmek gerekiyor. MIT Sloan Management Review’da çıkan yeni bir makale (http://bit.ly/2ibRPQe) bu iki kavram arasındaki farkı somut örneklerle, ayrıntılı bir şekilde açıklıyor.
Dijital Devlet konusundaki Açılış Oturumu’nda ve diğer bazı oturumlarda, büyük veri, yapay zeka, makine öğrenmesi teknolojilerinin uygulama ve potansiyelleri üzerine konuşmalar oldu. Bu teknolojilerde kapalı kutu algoritmaların içinde yer alması adeta kaçınılmaz olan hata veya önyargı gibi sakıncalar hakkında ne yapılabileceği üzerinde yeterince durulmadığını düşündüğümü belirttim. Üstelik, kamuoyunda bilgisayarın ve algoritmaların nesnel ve daima doğru sonuçlar verdiği kanaati olduğu için, bu sakıncalar daha da ciddileşiyor. İki farklı düzeyde bu soruna yaklaşılabilir: teknoloji düzeyinde nesnellikten gizli sapmaları belirleyerek (http://bit.ly/2hiZbBR) ve devlet düzeyinde düzenlemelerle (http://tek.io/2gJMCid, http://bit.ly/2yS6ASG). Çok yeni konular ama bizim de şimdiden bilmemiz ve dikkate almamız gerekir.
Son olarak, KamuNET’in durumu üzerine tartışmalar çok ilginçti. KamuNET tebliği 21 Haziran’da yayımlandı (http://bit.ly/2zeS4Vw) fakat nasıl kurulup güvenliğinin sağlanacağı gibi sorular henüz yanıtlanmamış. Fiber gibi internet altyapımızdaki yetersizlikler başka bir sorun. Ayrıca, vatandaş odaklı olmak, kurumlar arası ve kurum ile vatandaş arası güven gibi meseleler, veri ve bilgi paylaşımı önünde ciddi engeller oluşturuyor. Benim deneyimlerime göre, güven kadar özgüven sorunu da yaşadığı için, kamu kuruluşları bilgi paylaşımına kendisini kapatıyor. Milletvekili soru önergeleri veya yurttaşların Bilgi Edinme yasasına dayanarak sorduklarına gelen veya gelmeyen yanıtlar, kamu kuruluşlarının veri ve bilgi paylaşımından kaçındığını gösteriyor. Açık veri toplumu olmanın tüm ekonomik ve toplumsal yararları bilindiği halde, bu yönde bir ilerleme yok.
Konuşmacılar KamuNET’e bağlanmanın zamanlaması ile ilgili belirsizlikleri dillendirirken, dinleyiciler arasında olan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Galip Zeyrek kesin ifadelerle bir açıklama yaptı: 2018 sonuna kadar, üniversiteler ve belediyeler dahil tüm kamu kurumları KamuNET’e bağlanmış olacak.
