Tunus isyanı, WikiLeaks, sosyal medya ve internet…

Tunus yeni yıla isyanla girdi.  Devlet Başkanı Zeynel Abidin Ben Ali’nin ailesiyle Suudi Arabistan’a kaçmasıyla sonuçlanan isyan, geçici hükümetin seçim sözüne rağmen sürüyor. Bu isyana bazıları “ilk Arap halk devrimi” dedi, bazıları “ilk siber devrim”, bazıları da “ilk WikiLeaks devrimi”…
Kuşkusuz ne internet ne de WikiLeaks bu isyanın asıl aktörleri değil, daha çok tetikleyicileri. İnternet bir iletişim kanalı olduğu kadar, bir örgütlenme ve eylem kanalına dönüşmüş durumda. Bu isyanın derin nedenleri Tunus toplumunun iç dinamikleri, gelir tabanı adaletsizliği, genç işsizlik, yükselen açlık, sömürü ve 23 yıllık baskı rejimi ve sansür. Gençlerin isyan teknikleri de yoğun muhalefet, dağıtık örgütlenme, bilgileri açığa çıkarmak, ve… iletişim, mobilite, internet. Yani derindeki neden sosyo-ekonomik; yüzeysel sebep Sidi Bouzid’de bir gencin kendisini yakması sonucu patlayan olaylar; gençlerin iletişimi, WikiLeaks ile ortaya çıkan yönetime dair yolsuzluk bilgileri, sosyal medya ve dünyayla paylaşılan görüntüler, bilgiler de olayın tetikleyicisi…
Tunus isyanı, gençlik odaklıydı. İsyanın örgütlenmesinde ve iletişim kullanımında ise internetin ciddi bir ağırlığı var. Facebook ve Twitter gibi sosyal medya platformları, video paylaşım siteleri, bloglar ve mobil iletişim yoğun bir şekilde kullanıldı. Tunus yönetimi ise internet sansürü konusunda önde gelen ülkelerden biri olarak biliniyor. ATI (Tunus İnternet Ajansı, bizdeki TİB’in muadili), video paylaşım sitelerinden siyasal sitelere, sosyal medya ağlarından gençlerin yoğun olarak kullandığı platformlara her şeyi sansürlüyordu. Birçok blogger tutuklandı. Ama bunların hiçbiri işe yaramadı.
İnternetin Tunus isyanına en büyük katkısı, beş yıl önce, bilgi akışı bu kadar yoğun olmadığı ve ülke içine kapalı olduğu için kanlı bir şekilde bastırılabilecek isyanın, bu kez, dünyayla bağlarını internet sayesinde kurmuş ve ne sansürün ne de tutuklamaların durduramadığı iletişim kanalları açmış bir ülkede engellenmesinin artık mümkün olmamasıydı.
Tunus olaylarının bir domino etkisi yaratmaya başlıyor. Lübnan’a, Cezayir’e, Ürdün’e, Yemen’e sıçradı bile. Sırada Mısır ve Suriye var.  Gıda krizi, işsizlik ve diğer nedenlerle bu yıl daha birçok başkaldırı göreceğiz. İnternet o isyanların her birinde orada olacak… Bilgi özgürlüğü talebi de…