Türkiye bilişim sektörü yüzde 22 büyüdü ve 189 milyar liralık hacme ulaştı
TÜBİSAD “Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü 2020 Yılı Pazar Verileri ve Trendleri” Raporu’nu açıkladı. Rapora göre sektör, TL bazında bir önceki yıla kıyasla yüzde 22 oranında büyüyerek 189 milyar TL’lik hacme ulaştı. Pazarda 26.9 milyar dolar olan büyüklük ile yüzde 1 daralma gerçekleşti.
Rapora göre, ihracatını 10 milyar 520 milyon TL olarak gerçekleştiren sektörün istihdamı da 158 bin kişiye yükseldi.
Raporda ayrıca uzaktan çalışma ve uzaktan eğitim, fiziksel dünyada sosyal mesafe, sanal sosyal hayat, e-ticaretin yükselişi, güçlü M&A aktivitesi ve Türkiye’nin ilk unicornu, artan veri kullanımı ve telekom şirketlerinin güçlü 2020 performansı, Türkiye’de bilgi ve iletişim sektöründe öne çıkan gelişmeler olarak değerlendirildi.
Rapora göre 5G ve fiber internet, nesnelerin interneti, akıllı uç bilişim, yapay zeka, siber güvenlik ve veri gizliliği teknolojileri hem pazar büyüme beklentisi ve adaptasyon hem de sektörler üzerindeki dönüştürücü etkisi ile öne çıkan teknolojiler olarak değerlendirildi.
Dünya pazarında daralma var
TÜBİSAD raporuna göre, global bilgi ve iletişim pazarı büyüklüğü 2020 yılında %2,2’lik küçülme ile 3,8 trilyon dolar seviyesine gerilerken bilgi teknolojileri pazar büyüklüğü %0,2, iletişim teknolojileri pazar büyüklüğü ise %4,0 küçüldü.
Gelecek ile ilgili beklentiler
Global bilgi ve iletişim pazarı büyüklüğünün 2021 yılında %8,4 büyüme ile 4,1 trilyon dolar seviyesine ulaştıktan sonra yıllık %5,3 büyüme ile 2025 yılında 5,0 trilyon dolar büyüklüğe ulaşacağı öngörülüyor.
Türkiye’de bilişim sektöründe öne çıkan gelişmeler
Verilere göre, uzaktan çalışma ve uzaktan eğitimin Türkiye’de yaygınlaşması, telekonferans uygulamaları ve uzaktan çalışma çözümlerine olan talebin artmasına sebep olurken veri kullanımlarında da artış olarak bilişim sektörüne yansıdı. Uzaktan çalışma ve uzaktan eğitimin yaygınlaşması dünyada olduğu gibi Türkiye’de de telekonferans uygulamaları ve çağrı merkezlerine yönelik bulut santral çözümleri gibi uzaktan çalışma çözümlerine olan talebi artırdığı ve veri kullanımında artış olarak bilgi ve iletişim sektörüne yansıdığı belirtildi.
Fiziksel dünyadaki sosyal mesafe ihtiyacı ve sanallaşan sosyal hayat tüketici davranışlarını değiştirirken bilişim sektörünün farklı alanlarında talep artışına sebep oldu. Hayatımıza giren sosyal mesafe kavramı ve zorunlu hale gelen sağlık takibi şirketlerin iş yapış şekillerini etkilerken tüketici davranışlarında da değişikliklere yol açtı. Sosyal hayatın sanal ortama taşınması ile internet ve veri kullanımı artarken belirli kategoriler özelinde talep artışı gerçekleşti.
Raporda, e-ticaretin ve buna paralel olarak internetten yapılan kartlı ödemelerin hızlı büyümesinin bilgi teknolojileri pazarında donanım, yazılım ve hizmet alt sektörlerindeki harcamaları desteklemesinin beklendiği belirtildi.
2020 yılında mobil ve sabit genişbant veri kullanımı %50’nin üzerinde artış gösterirken elektronik haberleşme sektörü gelirleri %16, sektörün yatırımları ise %30 artış gösterdi.
2016 – 2020 dönemi yıllık ortalama büyüme oranı %19
2020 yılında pazar büyüklüğünün 189 milyar TL, dolar bazında ise 26,9 milyar dolar olduğunun yer aldığı raporda, kur etkisi ve elektronik haberleşmenin, sektör büyümesine sırasıyla 12,3 ve 10,4 milyar TL katkıda bulunduğu belirtildi
2016-2020 yılları arasında sektörün TL bazındaki yıllık ortalama büyümesi ise %19 oldu.
Raporda, bilgi teknolojilerinin, iletişim teknolojilerine göre 2016-2020 yılları arasında daha hızlı büyüdüğüne, ancak artan kurun hem bilgi teknolojileri hem de iletişim teknolojileri büyüklüklerine olumsuz etki ettiğine değinildi.
2020 ürün ve hizmetlerin menşei
Raporda yerli ürünlerin ağırlığının bilgi teknolojileri içerisinde hizmet ve yazılım kategorilerinde daha yüksek olduğu belirtildi.
Bilgi Teknolojileri-Hizmet sektöründe yerli ürünler: %76
Bilgi Teknolojileri-Yazılım sektöründe yerli ürünler: %71
İhracatta artış devam ediyor
Rapor, toplam ihracat içerisindeki en büyük payın bilgi teknolojileri yazılım kategorisinde olduğunu ortaya çıkardı. Sektörün toplam ihracatı 2016-2020 yılları arasında dolar bazında yıllık ortalama %10 büyüdü.
2020 yılında toplam sektör büyüklüğü dolar bazında %1 civarında azalmasına rağmen, sektörün toplam ihracatı %30’un üzerinde artış gösterdi. 2020 yılında iletişim teknolojileri grubundaki ihracatta düşüş gözlenirken, bilgi teknolojileri grubu ihracattaki büyümeyi sağladı. Artışı destekleyen en önemli kategorinin, ihracat içerisinde de en büyük paya sahip olan Bilgi Teknolojileri Yazılım kategorisindeki büyüme olduğu belirtildi.
İstihdam %7 arttı
Sektörün toplam istihdamı %7’lik büyüme ile 2020 yılında 158 bine ulaştı. 2021 yılında sektör istihdamının artmasını bekleyen sektör oyuncularının oranı 2020’ye göre artış gösterdi.
Bilgi teknolojileri: 122 bin
İletişim teknolojileri: 36 bin
Sektörün etki alanları
Raporda, 2021 yılında katılımcılar tarafından dijital dönüşümün sektörde ön plana çıkan teknolojik alan olması beklendiği belirtiliyor.
Önümüzdeki 5 yıl içerisinde sektörü şekillendirecek teknolojik alanların ise 2019 yılında da olduğu gibi yapay zeka ve bulut teknolojisi olması öngörülüyor
Covid-19 etkisi
Araştırma kapsamında yapılan ankete katılan paydaşlar 2020 yılında COVID-19 etkisi ile teknolojik altyapısına yatırım yaptı ve önlemler kapsamında uzaktan çalışma ile yeni iş yapış şekillerine adapte oldu.
“Teknolojik altyapımı adapte ettim/yeniledim” diyenlerin oranı %61 iken “Yeni müşteri kazandım” diyenlerin oranı %58 oldu.
“Tüm çalışanlar için uzaktan çalışma modeline geçildi” diyenlerin oranının %42 olduğu belirtildi.
