Türkiye’nin de artık bir Geoportal’ı var
Türkiye’nin ilk coğrafi veri portalı hayata geçti _x000D_
Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB) Bilgi İşlem Daire Başkanlığı tarafından Inspire Direktifleri ve ISO standartları doğrultusunda Türkiye’nin ilk “Coğrafi Veri Portalı” (Geoportal) hayata geçirildi.
Bakanlığın internet tabanlı coğrafi bilgi sistemleri (CBS) uygulaması GeoData v4.0+ üzerinde çalışan Geoportal 250’den fazla coğrafi katmanı barındırıyor. Türkiye’nin ilk Geoportal’ını ÇOB Bilgi İşlem Daire Başkanı Ahmet Çivi ve CBS Şube Müdürü Etem Akgündüz ile değerlendirdik.
Ahmet Çivi, bakanlık bünyesinde çalışmalara 2007 yılında veri setlerinin hazırlanmasıyla başlandığını anımsatarak 2009 yılında dünyada kabul gören ve en iyi model olarak belirlenen 3 katmanlı mimari üzerine coğrafi bilgi sistemi altyapısını kurduklarını söyledi. Geoportal çalışmasının 2010 yılı sonunda tamamlandığını ve 2011 yılı başında sistemi devreye aldıklarını belirten Çivi, Geoportal’ın tek noktadan tüm coğrafi verilere ulaşma adına çok önemli bir araç olduğunu ifade etti. Çivi, sistemin Inspire Direktifi ve ISO standartları çerçevesinde hem kurumsal, hem ulusal hem de AB standartlarına uyumlu bir biçimde bina edildiğini kaydetti.
ÇOB bünyesinde yer alan farklı genel müdürlük ve daire başkanlıklarının verilerinin sisteme eklendiğini söyleyen Çivi, farklı kamu kurum ve kuruluşlarıyla da bütünleştirilebilecek proje ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarından gelecek coğrafi verilerle Geoportal’ı hızla geliştirme hedefinde olduklarını belirtti.
Verilerin niteliğine göre Geoportal’ın herkesin kullanımına açık olduğunu aktaran Çivi, “Madencilik, inşaat, hayvancılık gibi özel sektör alanları, araştırmacılar ve bireyler sistemi kullanabilecek. Örneğin bir fabrika kurmak istediğinizde bu fabrikanın su havzasına, milli park alanına, maden sahasına, deprem riskine, rüzgar geliş yönlerine göre uygun olup olmadığını farklı katmanları ekleyerek görmeniz mümkün. Bu işlemi normal şartlarda tek tek ilgili kurumları dolaşarak yapmanız ve izin başvurularını almanız aylar sürüyor. Eğer yanlış bir tercih yaptığınızı başvurunuzdan sonra öğrenirseniz tüm işlemlere tekrar başlıyorsunuz ve bu size aylar kaybettiriyor. Yatırımın büyüklüğü düşünüldüğünde sağlanacak tasarrufun çok büyük ölçekte olacağı aşikârdır” dedi.
Geoportal’dan önce Geoportal’dan sonra
“Google’dan önceki ve sonraki hayatımızdaki değişim neyse Geoportal’dan önceki ve sonraki hayatımızda bu şekilde değişecek” diyen Etem Akgündüz, coğrafi verilere ulaşma açısından Geoportal’ın önemli sonuçlar çıkaracağını söyledi. Akgündüz, şu an Geoportal üzerinde 4 yüze yakın metaveri olduğunu ancak 2012 yılında bu veri miktarının beş binlere ulaşmasını beklediklerini ifade etti. Akgündüz sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Daha çok veri ve daha çok paylaşım gün geçtikçe gündeme gelecek. Aradığımız birçok coğrafi veriye Geoportal üzerinden çok hızlı bir şekilde ulaşabileceğiz. Bu veriler hem özel sektör açısından hem de kamu kurumları açısından önemli getirileri olacak. Hem zaman hem de para tasarrufu sağlanacak.”
Sistem mimarisi ile ilgili bilgi de veren Akgündüz şunları söyledi: “Sistem iki ayrı veritabanı üzerine kuruldu. Bunlardan birisi ÇOB birimlerinin kurumsal olarak çalışmalarını yürüttüğü ÇOB Database, diğeri ise AB’nin ortak konumsal veri altyapısını hazırladığı Inspire Database. Bunun temel nedeni Inspire veritabanı içerisinde yer alan katmanlar ve onlara ait özniteliklerin belirli standartlara göre, ortak kullanıma yönelik verilmesidir. Oysa ki ÇOB Birimleri kurumsal olarak
daha farklı gereksinimlere ihtiyaç duyuyor ve bu yüzden tüm ihtiyaçlara cevap verilebilmesi için iki veritabanına ayrıldı.”
Inspire Direktifi nedir?
Avrupa Birliği mekânsal veri altyapısının oluşturulmasını hedefleyen ve 2019 yılında tamamlanması öngörülen Inspire Direktifi 15 Mayıs 2007 tarihinde yürürlüğe girdi. Direktifler, Avrupa mekânsal veri altyapısını sınırları aşan bir yapıya kavuşturmayı, Avrupa içinde çevreyle ilgili mekânsal verilerin kamu kurumları arasında paylaşılmasını ve mekânsal bilgilere kamusal erişimin daha kolay hale gelmesini amaçlıyor. Bu kapsamda Inspire Direktifleri bir dizi ortak kriter ve ilkeyi kapsıyor.
