Türkiye’de elektrikli ve hibrit araçlara ilgi giderek artıyor
Uluslararası denetim ve danışmanlık şirketi EY (Ernst & Young), perakende otomotiv alanındaki tüketici satın alma ve kullanım tercihlerine ilişkin araştırmasının sonuçlarını duyurdu. “Otomotiv Tüketicilerinin Satın Alma ve Kullanım Tercihleri” başlıklı araştırma, Türkiye, Macaristan ve Çekya’da tüketicilerin sıfır ve ikinci el araç satın alma süreçleri, araç kullanım alışkanlıkları ve otomotiv sektörünü dönüştüren yeni teknolojilere yönelik fikir ve tercihler ile ilgili trendleri gösteriyor. Altı yıldır düzenlenen araştırmaya 2020’den itibaren Türkiye de dahil edildi. Sonuçların değerlendirilmesinde sadece daha önce araç satın almış olan ya da gelecek beş yıl içerisinde araç satın almayı planlayan katılımcılar dikkate alındı. EY Türkiye Danışmanlık Bölümü Şirket Ortağı ve İleri Üretim Sektörü Lideri Arda Karaçelebi araştırmayla ilgili değerlendirmesinde şunları söyledi:
“Otomotiv sektörü dünyada olduğu gibi Türkiye’de de büyük bir dönüşüm geçiriyor ve bu dönüşümün etkileri tüketici tercihlerine son derece güçlü bir şekilde yansıyor. Ülkemizle birlikte toplam üç ülkede gerçekleştirilen ‘Otomotiv Tüketicilerinin Satın Alma ve Kullanım Tercihleri’ araştırmamız, tüketicinin hem yeni teknolojiler hem araç satın alma seçenekleri ile ilgili öncelikli tercih ve beklentilerine başarıyla ışık tutuyor. Araştırmanın bu yılki en dikkat çekici bulgularından biri, elektrikli ve hibrit araçlara yönelik tüketici ilgisinin birçok faktörün etkisiyle ülkemizde daha önce hiç olmadığı kadar yükselmiş olması. Araç satın almayı planlayan tüketicilerin, vergi indirimi ve teşviklerin elektrikli araç satışlarını artırabileceği yönündeki beklentileri de önemli.”
İlk sırada yine dizel var
Araştırma, Türkiye’de tüketicilerin elektrikli ve hibrit araçlara ilgisinin hızla arttığını gösteriyor. Bir sonraki satın alacakları aracın hibrit ya da elektrikli olacağını söyleyen Türk tüketicilerin oranı geçen yıla kıyasla 11 puan artışla %27 oldu. Gelecekte kesinlikle elektrikli ve hibrit araç alabileceklerini belirten Türk tüketicilerin oranı %29 iken, bu oran fiyat teklifinin yeterince cazip olması durumunda ise %90’a yükseliyor.
Araştırma, elektrikli araçların cazip bir seçenek olarak görünmesinin nedenlerine de odaklanıyor. Buna göre, Türk tüketicilerin elektrikli araca duydukları ilginin nedenini öncelikle bu araçların çevreye daha az zarar vermesi olarak gösteriyor. Araştırma, elektrikli ve hibrit araçlara olan talebi hangi etkenlerin artırabileceğine de ışık tutuyor. Tüketiciyi elektrikli araçlardan uzaklaştıran başlıca etkenler, yetersiz şarj altyapısı ve yüksek fiyat. Türk tüketicilerin elektrikli araç alma isteklerinin önündeki başlıca unsur olarak %43 oranla yeterli şarj istasyonunun olmamasını ve %41 oranla araç fiyatlarının yüksek olmasını gösteriyor.
Elektrikli araç satın almaya yönelik ilgi ve talebin hangi koşullarda artabileceği yönündeki soruya ise katılımcıların %56’sı ‘vergi indirimleri’ ve %50’si de satın alma fiyatı üzerinden verilecek teşvikler öncelikli görüldü. Şarj altyapısının yaygınlaştırılması seçeneği ise geçen yıla kıyasla 19 puanlık artışla %47 oranı ile üçüncü sırada yer aldı.
Araştırmada dizel araç seçeneği 2020’ye kıyasla 17 puanlık düşüşe rağmen %31 ile hâlâ ilk tercih konumunda. Özellikle mazot fiyatlarının eski rekabetçiliğini yitirmesi, birçok markanın gelecekte dizel motor seçeneğini sunmama yönünde karar alması veya benzinli araçlarla olan fiyat farkının yüksekliği gibi nedenlerle dizel araçlara ilginin önemli oranda azaldığı görülüyor.
Tüketici, çip ve tedarik krizini takip ediyor
Otomotiv sektöründe çip krizi ve tedarik zincirinde yaşanan aksaklıklara bağlı olarak teslimat süreleri uzama eğiliminde. EY araştırması, teslimat sürelerindeki aksamaların tüketicilerin araç marka tercihlerini nasıl etkileyebileceğine de eğiliyor. Buna göre Türkiye’deki anket katılımcılarının %26’sı 9-12 ay beklemeleri gerektiği yönünde bir yanıt almaları durumunda tercih ettikleri marka yerine başka bir araç markasına yöneleceklerini belirtiyor. Katılımcıların %24’ü daha fazla beklemektense donanım seçeneklerinden feragat ederek aynı markanın baz modelini tercih edebileceklerini, %23’ü 9-12 ay beklemeyi kabul edebileceklerini, %22’si ise beklemeyi ancak fiyatta indirim veya ödeme kolaylığı yapılması durumunda kabullenebileceğini belirtiyor.
Araştırma kapsamında, katılımcılara bir sonraki araçlarını internet üzerinden alıp almayacakları sorusu da yöneltildi. Bu konuda Türk katılımcılar %35’lik bir oran ile olumlu bir yaklaşım sergiliyor. Hiçbir koşulda internetten araç satın almayacaklarını belirten Türk katılımcıların oranı geçen seneye kıyasla 8 puan azalarak %12 oldu.
Katılımcılara neden online kanallar üzerinden araç satın almayacakları da soruldu. Türk katılımcıların çekinceleri, fiyatta pazarlık yapılamayabileceği (%44), online kanaldan yüksek miktarda ödeme yapmaktan çekinebileceği (%39) ve satış sürecinde temsilcilerden yeterince destek alamayabileceği (%36) olarak sıralandı.
Türk tüketicisinden 7’si 2 yıl içinde; 9’u ise 5 yıl içinde yeni bir araç almayı planlıyor. Araç almayı planlayan Türk tüketicilerin %66’sı sıfır araç almayı planlıyor. Türk tüketicilerin araç tercihlerinde güvenlik, fiyat ve yakıt ekonomisi ilk üç sıradaki yerini koruyor. Dördüncü sırada yer alan iyi satış sonrası hizmet kalitesinin geçen yıla kıyasla 19 puan artış gösterdiği görülüyor.
Türk tüketiciler geçen yıla kıyasla araç satın alırken kendi kaynaklarıyla finansman sağlamayı daha çok tercih ediyor. Ek finansmana ihtiyaç duymadan kendi kaynaklarıyla finansman sağlamayı tercih eden Türk tüketicilerin oranı geçen yıla kıyasla 7 puan artarak %47 seviyesine ulaştı.
İkinci el araç satın alımlarındaki tercih ve beklentileri de ortaya koyan ankete göre, Türk tüketiciler ikinci el araç alırken %61 oranla en çok aracın çıkış yeri ve kilometre garantisine dikkat ediyor. Bunu %59 ile aracın siciline (kaza bilgileri, geçmiş araç sahipleri, vb.) şeffaf erişim olanağı ve %49 ile ikinci el araç satan yerlerde sunulan seçenek çeşitliliği izliyor.
Türk tüketicilerin ikinci el araç satın alırken genellikle oto pazarlarını ve yetkili satıcıların sertifikalı ikinci el araç satış hizmetlerini tercih ettiği görülüyor. Araştırmaya göre Türk tüketicisi sıfır araç almadan önce en az 5 kere bayi ziyareti yapıyor.
