Türkiye’nin orta menzilli ilk yerli füze motoru test edildi
TÜBİTAK desteğiyle geliştirilen Türkiye’nin orta menzilli ilk yerli füze motoru (TEI-TJ300), Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Dr. Ali Taha Koç, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ve Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız’ın katıldığı törende, 19 Haziran tarihinde test edildi.
Eskişehir’deki TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) Tesisleri’nde, Genel Müdür Mahmut Akşit‘ten bilgi alan Bakan Varank, 10’dan geriye sayılmasının ardından prototip testini başlatma komutunu verdi. Varank, başarıyla gerçekleştirilen testin ardından yaptığı konuşmada, TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) Projesi kapsamında; Türk mühendisler tarafından geliştirilen motorun Türkiye’nin savunma sanayisi açısından oldukça önemli bir gelişme olduğunu vurguladı ve “Bugün TÜBİTAK desteğiyle geliştirilmiş TJ300 adlı turbo jet motorun ateşlemesini gerçekleştirdik. Bu motorlar, orta menzilli gemi savar füzelerinde kullanılmak üzere tasarlandı” açıklamasını yaptı.
Motor, birçok platformda kullanılabilecek
Bakan Varank, konuşmasında şu değerlendirmede bulundu: “TJ300, çap olarak oldukça küçük olmasına rağmen 1300 Newton itki verebilen, yaklaşık 400 beygire yakın güç üretebilen bir motor. Bu motor, başlangıçta orta menzilli gemi savar füzelerinde kullanılmak üzere tasarlansa da birçok platformda kullanılabilecek. Motor; TEI’nin mühendislerinin gayretleriyle, onların yürekli çalışmalarıyla oluşturuldu. TEI’nin faaliyetlerini yakından takip ediyoruz. Ülkemizde özellikle hava araçları motorlarıyla ilgili en önemli altyapı burada kurulu ve bu kabiliyetlerin çok hızlı bir şekilde ürüne dönüştüğünü, savunma sanayimizde kullanıldığını görebiliyoruz. Bizim açımızdan gurur verici. Burada birçok yurt dışı kısıtı olan ürünleri de artık kimseye bağlı olmadan kendimiz geliştiriyoruz.” TEI’deki test ortamının da tamamen yerli ve milli olduğuna dikkat çeken Varank, “Bir ürünü yapabilirsiniz ama test ortamını bile yabancı bir ülkeden almak zorunda olduğunuzda, bunu size sağlamıyorlarsa o ürünün testini bile gerçekleştiremezsiniz” dedi ve TEI’de daha önce ‘Gökbey’ adlı helikopterin motorunun çekirdeğinin ateşlendiğini hatırlattı. TEI Genel Müdürü Akşit‘in, ‘Gökbey’in motorunun bu sene TAİ’ye teslim edileceği sözünü verdiğini dile getiren Varank, “Bu teslimattan sonra ‘Gökbey’de kullanılacak motorun entegrasyonuyla ilgili çalışmalara başlayacaklar” açıklamasını yaptı. Bakan Varank, program kapsamında TEI’nin güncel motor projelerini de inceledi.
Tasarım; hava, deniz ve kara savunma sistemlerine uygun
TÜBİTAK, TEI ve Roketsan’ın iş birliğiyle üretilen ‘Türkiye’nin Orta Menzil Gemi Savar (OMGS) ilk Hava Solumalı Füze Motoru’ TEI-TJ300, dar bir çapta 1300 Newton itki üretebiliyor. Milli tasarım füze motoru, 5 bin fitlik irtifada ses hızının yüzde 90’ına varan yüksek hızlarda çalışabilme özelliğine sahip. Sistem, saniyeler içinde yeterli itkiye ulaşacak şekilde geliştirildi. Milli tasarım füze motorunun marşa (başlatıcı sistem) ihtiyaç olmadan kanat altı rüzgârı ile çalışma özelliği mevcut. Füze motoru, boyutlarındaki zorlayıcı kısıtlar nedeniyle hava, deniz ve kara savunma sistemlerine uyacak şekilde tasarlandı.
