UYAP, ‘Her zaman ve her yerde adalet’ vizyonuyla yoluna devam ediyor
Adalet Bakanlığı, Bilgi İşlem Genel Müdürü Ali Erdem, tüm birimlerin bilgi ve belge alışverişini elektronik ortama taşımak için diğer kurum ve kuruluşların bilgi sistemleriyle entegrasyonlar gerçekleştirdiklerinin altını çizerek bu zamana kadar 48 kurum ve kuruluşla 141 farklı entegrasyon sağladıklarına dikkat çekti.
2014-2017 yılları arasında Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Hukuk Daire Başkanlıklarında görev yaptıktan sonra 2017-2019 yılları arasında Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Sekreter Yardımcılığı görevinde bulunduğunu belirten Ali Erdem, 18 Ocak 2019 tarihinden itibaren ise Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürü olarak görev yaptığını kaydetti. Öncelikle, Bilgi İşlem Genel Müdürlüğü (BİGM), hakkında bilgi veren Erdem, şunları aktardı: “BİGM; 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 46/b. maddesi uyarınca kurulmuş olup Adalet Bakanlığı’nın merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı kuruluşların ilgili birimleriyle iş birliği yaparak bilgi işlem sistemini kurmak, işletmek, bakım ve onarımlarını yapmak veya yaptırmak bu birimlerin derlediği hukuki mevzuatı, yüksek mahkemelerin içtihatlarını bilgi işlem ortamına aktarmak ve kullanıcıların hizmetine sunulmasını sağlamak, bilgi, belge ve iş akışı düzenini kurmak, buna yönelik yazılımları üretmek veya bilgi işlem sisteminin etkin ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlamakla görevlidir.”
e-Adalet projelerimiz, dünya çapında pek çok platformda ödülle taltif edildi
“Ülkemizin bilişim hedefleri doğrultusunda; dış ülkelere bağımlılıkları azaltacak, bilgi güvenliğini ve kişisel verilerin korunmasını sağlayacak özgün ve milli yazılımların geliştirilmesi ve bunları sağlayacak nitelikli insan kaynağı planlamasının yapılması büyük önem arz etmektedir” değerlendirmesini yapan Erdem, “Bu çerçevede; Bakanlığımızın, görev ve sorumluklarını layıkıyla yerine getirebilmesi için merkez ve taşra birimlerinin ihtiyaçları doğrultusunda elektronik adalet hizmetleri alanında çok önemli ve büyük projelere başlandı ve birçoğu da tamamlandı” dedi. “e-Adalet projelerimiz, uluslararası alanda da dikkatle izlenmektedir” ifadesini kullanan Erdem, şu detayları verdi: “Projelerimiz; dünya çapında pek çok platformda ödülle taltif edildi. Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) SMS Bilgi Sistemi, Birleşmiş Milletlerin ‘Kamu Hizmetlerinde Yolsuzluk İle Mücadele’ kategorisinde, UYAP Bilişim Sistemi de WSIS’in (World Summit On The Information Society) ‘2016 e-Devlet’ kategorisinde dünya birinciliği ödüllerini aldı. Son olarak e-Adalet Vatandaş Mobil Uygulaması, aday gösterildiği WSIS 2020’de şampiyonluk ödülünü almaya hak kazandı.” Erdem, “e-Adalet hizmetleri tecrübemizden yararlanmak amacıyla, kurumumuza dış ülkelerden yoğun ziyaretler gerçekleşiyor. Son iki yılda Azerbaycan, Kazakistan, Somali, Tanzanya, Cibuti ve Katar gibi ülkelerin Yüksek Yargı ve Adalet Bakanlığı temsilcilerinden oluşan heyetler, kurumumuza çalışma ziyareti düzenledi” bilgisini vererek konuşmasına şöyle devam etti: “Ziyaretlerde heyet katılımcıları, UYAP’ın diğer adli ve idari sistemlerle birlikte çalışabilirliğinden çok etkilendiklerini, UYAP’ın çok büyük bir e-Adalet sistemi olduğunu ve kendi ülkelerinde de bu sistemi kullanmak veya benzer sistemler kurmak arzusunda olduklarını ifade ettiler. UYAP’ın başarısına yurt dışı ve yurt içinden gösterilen teveccüh tüm ekibimizin çalışmalarında daha titiz ve hassas olmalarında bir teşvik unsuru oluyor.”
UYAP kapsamındaki projeler, kamuya öncülük etti, ülkemize seviye atlattı
Ali Erdem, “Kendi insan kaynaklarımız tarafından tasarlanıp yazılan projelerimizden en büyüğü, şüphesiz ki e-Adalet hizmetlerinin sunulduğu UYAP’tır” ifadesini kullanarak “UYAP; Adalet Bakanlığı’nın merkez ve taşra teşkilatı, yüksek yargı organlarıyla yargı birimlerinin tamamında işletimde olup her türlü yargısal ve idari faaliyetlerin elektronik ortama taşındığı merkezi yapıda yürütülen bir bilişim sistemidir” açıklamasını yaptı ve şu bilgileri paylaştı: “UYAP kapsamında geliştirilen projeler, başta adalet hizmetlerinin hızlı, etkin ve şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesi amacına hizmet eden, vatandaşlarımızın Bakanlığımızın ve yargı birimlerinin hizmetlerine kolayca erişimlerini sağlayan, adalet ve yargı sistemine duydukları güven duygusunu artıran, Türkiye’de ilklerden olan ve kamuya öncülük eden projeler olup ülkemize diğer ülkeler karşısında seviye atlattı. Tüm birimlerin bilgi ve belge alışverişini elektronik ortama taşımak için diğer kurum ve kuruluşların bilgi sistemleriyle entegrasyonlar gerçekleştirdiklerinin altını çizen Erdem, “Bu zamana kadar 48 kurum ve kuruluşla 141 farklı entegrasyon sağladık. Bunlara MERNİS, POLNET, KİHBİ, KONSOLOSLUKNET, TAKBİS, SGK, SOYBİS, Adli Sicil Bilişim Sistemi, KamuSM entegrasyonlarını örnek verebilirim. Bu entegrasyonlar sayesinde; kurumlar arasında elektronik yazışma ve veri alışverişi güvenli bir ortamda sağlandığı gibi 705 bin ağacı kesilmekten kurtardık ve 140 milyar TL posta giderlerinden tasarruf sağladık” açıklamasını yaptı.
Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS) ile 330 milyon TL tasarruf sağlandı
“Elektronik ortamda gerçekleşen iletişim sayesinde, haftalar süren yazışmalar bir iki saniye içinde yapılabildiği gibi milyonlarca TL tasarruf da sağlandı. Bilişim teknolojileri sayesinde adli birimlerin performansının ölçümü ve kaynakların etkin dağılımı yapılabilmekte ayrıca elektronik dosyalama sayesinde adli bilgi ve belgeler güvenli ortamda saklanabilmekte” şeklinde konuşan Erdem, şunları kaydetti: “e-Yazışmaya benzer şekilde yargı sisteminde bir dönüm noktası daha oluşturan Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS), 01 Ocak 2019 itibarıyla yürürlüğe girdi ve fiziki olarak gönderilen tebligatın alıcıya ulaşması haftalar sürdüğü halde, e- Tebligat saniyeler içerisinde alıcıya ulaştırılmaya başlandı. e-Tebligat; bürokrasiyi azaltıp verimlilik ve hızı artırırken, kâğıt kullanımının ortadan kalkmasıyla da çevrenin korunmasına katkı sağlamakta. Gönderilerin ne zaman yapıldığını, göndericinin ve alıcının kim olduğunu, gönderilen iletinin ve eklerinin ne olduğunu gösteren aşamalar, veri tabanında tutulduğundan herhangi bir ihtilafa yer bırakmıyor. Yürürlüğe girdiği tarihinden itibaren 26 milyondan fazla (26.273.643 adet) e-Tebligat gönderimi yapılarak yaklaşık 330 milyon (327.113.239,10) TL maddi tasarruf elde edildi.” Erdem, projeleri anlatmaya şöyle devam etti: “2019 yılı ocak ayında pilot olarak başlayıp nisan ayında tüm Türkiye’de faaliyete geçen UYAP-EKİP Projesi; Emniyet Müdürlükleri ile adliyeler arasında elektronik ortamda evrak alışverişi yapılmasına imkân sağlıyor. Proje kapsamında 1,5 yıldır emniyet birimleri ile adliyeler arasında yazışmalar bu sistem üzerinden yapılmakta. Adli tahkikat evrakının da sistem üzerinden yargı birimlerine gönderilmesine yönelik çalışmalar devam etmekte. Proje tamamlandığında emniyet birimleri ile yargı birimleri arasındaki fiziki evrak alışverişi asgari düzeye inecek, bu sayede zamandan ve paradan büyük bir tasarruf sağlanacak. ‘Her zaman ve her yerde adalet’ vizyonuyla yoluna devam eden UYAP kapsamında; yılda 800 milyon evrak üretilmekte, günde 3 milyon 600 bin evrak sisteme eklenmekte ve 13 milyon evrak kullanıcılar tarafından okunmakta. UYAP’ta üretilip veri tabanında ilgilisi tarafından erişilebilecek şekilde muhafaza edilen toplam evrak sayısı 6,5 milyara yaklaştı. 170 bin adalet personeli, 21 bin hâkim ve Cumhuriyet savcısı, 100 bin avukat, 49 bin bilirkişi, 12 bin arabulucu ve 27 bin uzlaştırmacı UYAP Bilişim Sistemini kendi portalları üzerinden kullanıyor.”
CELSE ve Mobil Vatandaş Bilgi Sistemi ücretsiz olarak kullanımda
“e-Dava hizmetiyle; avukat ve vatandaşlarımızın zaman ve mekân sınırı olmaksızın en hızlı şekilde yargıya erişimine imkân sağlandı. Yargı alanında büyük ses getiren yeniliklerden biri olan bu hizmetle, tarafların hak kaybına uğramaması hedeflendi” bilgisini veren Ali Erdem, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Avukat Portal hizmeti ile avukatlar; UYAP Bilişim Sisteminde bulunan dava dosyaları ve icra takiplerine ulaşabilmelerinin yanı sıra elektronik ortamda dava açabilmekte, dava dosyalarından suret alabilmekte; elektronik imza ile sistemdeki dava dosyalarına belge gönderebilmekte, dosya safahat bilgilerine ulaşabilmekte, duruşma günlerini sorgulayabilmekte, dava harç ve masraflarını ödeyebilmekteler. Vatandaş Portal hizmeti ile de vatandaşlar; dosya içinde bulunan evrakları ve safahat bilgilerini inceleyebilmekte, açacakları dava ile ilgili ödenecek harç ve masrafı hesaplayabilmekte, duruşmalarını takip edebilmekte, Cumhuriyet savcılığındaki soruşturma dosyasına evrak gönderebilmekte, derdest ve kapalı dosyalarını sistem üzerinden sorgulayarak görebilmekte ve UYAP üzerinde kayıtlı ikamet, iletişim ve e-Tebligat adres bilgilerini güncelleyebilmekteler.” “Avukatlara ve vatandaşlara sunulan hizmet çeşitliliğini artırmak ve yargılama işlemlerini daha rahat takip edebilmelerini sağlamak amacıyla çağın gereklerine uygun olarak CELSE ve e-Adalet Vatandaş (Mobil Vatandaş Bilgi Sistemi) uygulamaları hazırlanarak ücretsiz kullanıma sunuldu” ifadesini kullanan Erdem, “Avukatlar ve vatandaşlarımız bu uygulamayla, kayıtlı olan iletişim bilgilerini görebilmekte ve güncelleyebilmekteler. Taraf olarak kayıtlı oldukları dava dosyalarının duruşma günlerini sorgulayabilmekte ve taraf kaydı bulunan tüm dosyaları liste halinde tek menü altından takip edebilmekteler. CELSE uygulaması bugüne kadar 119.886 kez indirildi, WSIS 2020 Ödüllerinde ‘e-devlet’ kategorisinde şampiyonluk ödülü alan ‘e-Adalet Vatandaş’ uygulaması ise 122.228 kullanıcı tarafından indirilerek kullanılıyor” açıklamasını yaptı.
SEGBİS ile bürokrasi en aza indirildi
“7155 sayılı Kanunla düzenlenerek 01.06.2019 tarihinde yürürlüğe giren Merkezi Takip Sistemi (MTS); avukatlar tarafından yürütülen abonelik sözleşmesine dayalı takiplerin, haciz aşamasına kadar olan işlemlerinin icra dairesine gitmeden, avukat portal üzerinden yürütülmesine imkân tanıyan bir takip prosedürüdür. Yürürlüğe girdikten sonra açılan takiplerin yüzde 25’i MTS üzerinden açıldı ve bu sayede icra dairelerindeki iş yoğunluğu önemli ölçüde azaltıldı” şeklinde konuşan Erdem, şunları kaydetti: “Cumhuriyet Başsavcılığı veya mahkemenin yargı çevresi dışında bulunan veya mahkemede hazır bulunamayan; şüpheli, sanık, tanık, şikâyetçi, ‘katılan’ gibi kişilerin, video konferans yoluyla dinlenilmesi ve ifadelerinin kayda alınması imkânı sağlayan Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) geliştirildi. Geleneksel yöntemden SEGBİS geçilmesi ile yargılamada yüz yüzelik ilkesinin uygulanabilmesi amaçlanarak yargılama süreçlerine ilişkin görüntüler HD kalitede taraflara iletiliyor. SEGBİS sayesinde ifade alma ve sorgu işlemleri ile duruşmaların video kaydına alınması sağlandı. Bu sistemin kullanılması, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda öngörülen ifade alma, sorgu ve duruşma işlemlerinde teknik imkânlardan yararlanma, sesli ve görüntülü iletişim tekniğini kullanma ile teknik araçlarla kayda almaya dair düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulanmasına katkı sağladı. SEGBİS sayesinde cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerin yargı birimlerine nakilleri sırasında gerçekleşmesi muhtemel kazaların ve firarların önlenmesi de sağlandı. Ayrıca yurt dışı temsilciliklerimizde kurulu SEGBİS ile yapılan yurt dışı görüşmeleri ile hem Adalet Bakanlığının hem de Dışişleri Bakanlığının iş yükü azaltıldı, bürokrasi en aza indirildi.” Erdem, konuşmasına şunları ekledi: “Yargıtay, Danıştay, Anayasa Mahkemesi, Uyuşmazlık Mahkemesi, bir kısım İstinaf, Ticaret ile Fikri ve Sınai Haklar Mahkemelerinin kararları şeffaf ve hesap verilebilir hukuk düzeninin tesisi, toplumun adalete olan güveninin güçlendirilmesi, benzer olaylarda yargı çalışanlarının ve vatandaşlarımızın istifade edebilmesi amacıyla anonimleştirilerek elektronik ortamda yayımlanıyor. 2020 yılı mayıs ayı itibarıyla; Yargıtay Bilgi Bankasında 5.033.913 adet, www.uyap.gov.tr adresinde 131.975 adet karar anonimleştirilmiş şekilde vatandaşlarımızın erişimine açık tutulmakta.”
Pandemi sürecinde çağrı merkezi hizmetlerimizi sürdürmeye devam ediyoruz
Koronavirüs süreciyle ilgili çalışmaları da aktaran Ali Erdem, “Dünyamız koronavirüsün ortaya çıkmasıyla tüm zamanların en büyük salgın tehditlerinden biriyle karşılaştı ve biz de Adalet Bakanlığı olarak, gerekli tedbirleri alarak hizmetlerimize devam ediyoruz. Uzaktan çalışma modeli ile ağırlıklı olarak teknik personelin işlerini, evlerinde gerçekleştirmelerini sağladık. İsteyen her personelimizin iş yerindeki bilgisayarına uzak masaüstü bağlantısı yaparak çalışabilmesine olanak tanıdık. Bu kapsamda internet üzerinden sisteme erişmek için VPN yazılımı kullanarak e-İmza veya yetkilendirilmiş ‘token’lar ile güvenli ve kontrollü bağlantıyı sağladık. Uzaktan çalışanlar için yetkilendirilmiş depolama ortamları, iletişim / video konferans araçları, proje yönetim araçları gibi uygulamalarına erişimlerini güvenilir ortamda sağladık” dedi. Erdem, süreci anlatmaya şöyle devam etti: “Genel Müdürlüğümüzde önceleri fiziki olarak gerçekleştirilen toplantıları ve ziyaretleri bu süreçte çevrimiçi platformlara taşıdık. Toplantılar telekonferans ve video konferans yoluyla yapılmaya başlanıldı. Sadece Genel Müdürlüğümüz bünyesinde değil, Adalet Bakanlığının merkez birimlerinde de uzaktan çalışan personele yönelik dizüstü bilgisayar temini ve VPN hizmetlerinin kesintisiz sağlanması için gerekli düzenlemeleri ve iyileştirmeleri yaptık. Ülkemizdeki büyük çağrı merkezlerinin çoğu, pandemi sürecinde hizmetlerini kısmen verebildiği ya da azaltarak devam etmeye çalıştığı halde biz herhangi bir azaltma ya da kesintiye gitmeksizin evden uzaktan bağlantıyla çağrı merkezi hizmetlerimizi sürdürmeye devam ediyoruz. Bu anlamda çoğu kurum ve kuruluşa örnek teşkil etmekte olduğumuzu düşünüyor ve çağrı merkezi hizmetinde kalite standartlarımızı her koşulda iyileştirerek sürdürmeyi hedefliyoruz.”
Pandemi, hizmetlerin elektronik ortamda sunulmasının ihtiyaçtan öte zorunluluk olduğunu gösterdi
“Pandemi sürecinde gerek Genel Müdürlüğümüzün gerekse talep halinde Bakanlığımızın diğer birimlerinin toplantıları UYAP Uzaktan Eğitim Bilgi Sistemine entegre çalışan platform üzerinden görüntülü olarak yapılıyor” bilgisini veren Ali Erdem, “Bakanlığımız personelinin eğitim ihtiyaçlarını gidermek için UYAP Uzaktan Eğitim Bilgi Sistemi aktif olarak kullanılmakta. Salgın başlangıcında tüm personelin bilinçlendirilmesi ve salgına karşı alması gereken önlemleri içeren koronavirüs bilinçlendirme eğitimi hazırlanarak UYAP kullanıcılarına atandı. Böylece erken süreçte bu virüse karşı bilinçlendirme sağlandı. Ayrıca birçok eğitim de yine bu süreçte uzaktan eğitim yöntemiyle hazırlandı. Sonuç olarak, pandemi süreci bize gösterdi ki hizmetlerin elektronik ortamda sunulması ve bu hizmetlere elektronik ortamda erişilebilmesi artık ihtiyaçtan çok bir zorunluluk hâlini almıştır. Elektronik ortamda gerçekleştirilen hizmetlerin sayısı ve büyüklüğü yönünden ilk sıralarda yer alan Adalet Bakanlığı’nın, UYAP ve SEGBİS’e yaptığı yatırımlar sayesinde adalet hizmetleri, aksatılmadan elektronik ortamda sürdürülebildi. Avukatlar ve vatandaşlarımız bürolarından ve evlerinden çıkmadan adalet hizmetlerine kesintisiz ulaşabildi” açıklamasını yaptı.
Adalet Bakanlığı, Bilgi İşlem Genel Müdürü Ali Erdem
