Venedik kurtulacak mı?
Denize (lagün desek daha doğru) kazık çakarak, 118 kumul üzerine inşa edilen Venedik, her yıl az biraz çöküyor. Son yüzyılda çöküş 23 santimi bulmuş. Küresel ısınma ve denizlerde kabarma gibi işler yüzünden Venedik, bundan en berbat etkilenecek yerlerin başında.
Kışın şehre güneydoğudan gelen Sirocco rüzgarı zaten denizi hep kabartır. Ve şehrin iyice deniz seviyesi kısımlarını su basar. Turistler için “hoş” bir durumdur bu. Hatta, durumu paraya çevirerek, turistlere sırf “böyle” bir su baskınını göstermek için tur düzenleyen şirketler var. Ama işin şakası yok. Şehir için büyük tehlike: Bina temelleri ve kanal duvarları gidiyor. Binalarda yapısal sorunlar artıyor. Ayrıca, Venedik yöresindeki kıyı şeridinde erozyon. Denizde tuz miktarı değişiyor. Dalga artıyor. Liman tesisleri zarar görüyor.
Bütün bu sorunlara çözüm olarak İtalyan hükümeti, Venedik’in de içinde olduğu uzun lagünün denize açılan üç ağzına 78 tane “kapı” yaptırıyor. 30 x 20 x 5 metrelik 300 tonluk kapılar, deniz yatağında yatacak. Denizde kabarma başlayınca, kapıların içindeki su dışarı basılacak. Kapılar deniz yüzeyine dikilecek. 110-300 cm kabarmaya direnecek. Şimdiye kadar en büyük su baskını 1966’da 200 cm olmuştu. Daha da kötü bir kabarma olursa, artık ona yapılacak bir şey yok galiba?
Taa dünyanın öbür ucundan, Kaliforniya Üniversitesi San Diego’dan, Venedik’e teknik destek geldi. “Yükselen deniz seviyesinden, kıyı ve lagünleri korumak için uyum stratejileri” isimli ortak eylem planında San Diego şehri Venedik’e sahip çıktı.
Ne alaka? San Diego da fazlasıyla deniz seviyesinde bir şehir. Hatta az bir deniz yükselmesiyle, şehrin havaalanı bile su altında kalabilecek. Üniversite, bu soruna kalıcı çözümler bulmak amacıyla Venedik yönetimiyle ortak harekete karar verdi.
Yapılacak iş listesi yüklü: Venedik ve yöresinde 45 km kıyıda deniz seviyesindeki değişikliğin yarattığı sorunların giderilmesi. 8 km uzunluğunda kumullarda denize direncin artırılması. Limanda 11 km uzunluğunda rıhtımın onarımı. Şehirdeki kanal duvarlarında –su geçirmeyen- İstria taşıyla onarım ve yenileme çalışması: 11 km!
Projenin adı, afili: MOSE. Kızıldeniz’i ikiye bölen Hz. Musa gibi. MOSE=Modulo Sperimantale Elettomeccanico=Deneysel Elektromekanik Modül. 2014’te bitmesi gerekiyor inşaatın. Fatura: 4 milyar 272 milyon avro. Şimdilik.
