Veriyi anlamlandırak içgörü üretin!
Sürekli yoğun bir rekabetin yaşandığı perakende sektöründe “Veri” en önemli unsur olma özelliğini artırarak koruyor. Online alışveriş miktarları ne kadar yükselse de geleneksel perakendecilik de gücünden pek fazla bir şey kaybetmiyor. Trendbox bu noktada perakende kanalının gelişimine yardımcı olurken, markaların da satış noktalarındaki ürünlerinin performansını gerçek zamanlı olarak takip edebilmelerini sağlıyor. Geleneksel kanalın konumunu ve gelişimine yönelik Trendbox CEO’su Ozan Tezer, sorularımızı yanıtladı.
- Perakende sektörünün gelişimini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu gelişimde teknolojinin ve özellikle de verinin önemi nasıl artıyor?
Pandemiyle birlikte değişen yaşam koşullarımız alışveriş alışkanlıklarımızı da beraberinde değiştirdi. E-ticaretin hacmi arttı. Öte yandan sokağa çıkma yasakları ya da kısıtları nedeniyle alışverişleri mahalle bakkalından marketinden daha çok yapar olduk. Bu süreçte geleneksel kanala olan ilginin artışı markaların bu kanallardaki varlığını güçlendirmeye yönelik yatırımlarını daha da hızlandırdı. Trendbox olarak alışveriş trendlerinin hızla değiştiği bu dönemde biz de üretimden dağıtıma, pazarlamadan satışa kadar her noktanın verimini artıracak akıllı raporlar üretmeyi hedefledik.
Data bugünün dünyasında en değerli maden niteliğinde. Dolayısıyla bu verilerin güvenilir bir şekilde tutulmasının yanı sıra detaylı ve gerçek zamanlı bir şekilde raporlanıyor ve analiz ediliyor olması günümüzde şirketler için her zamankinden daha önemli. Hızlı, kolay ve ihtiyaca yönelik detaylı analizlerle taktik planlarını geliştirmeye imkân sunan çözümler rekabetin arttığı bu yeni süreçte çok daha değerli olacak.
- TrendBox bu konuda perakende şirketlerine nasıl hizmetler sunuyor?
Trendbox, 2014 yılında Foriba çatısı altında şirketleşme projeksiyonu olan bir iş modeli olarak hızlı tüketimin gerçek zamanlı veri analizini yapmak amacıyla kuruldu. 2019 yılında kurumdan ayrılarak şirket olarak hayatına devam etti. Perakende sektöründe hızlı tüketim alanında ölçümlenemeyen bakkal, büfe ve küçük marketlerden oluşan ismi geleneksel olarak ifade edilen bir pazar söz konusuBiz de bu alanı gerçek zamanlı ölçümlemek ve analiz etmek üzere yola çıktık. Hazırladığımız bu iş modeli 2014 yılında SAP Startup Focus programına dahil oldu ve Orlando’da (ABD) finale kaldı. 2015 yılında ise IoT için Türkiye ve dünyada patent başvurularını yaptık. 2017’de IoT tasarım, üretim ve cloud yazılım altyapısını kurduk.
- Topladığınız ve rapor haline getirdiğiniz verileri ne tür araçlar kullanarak müşterilerinize rapor olarak sunuyorsunuz?
Bizim en büyük aracımız veri. Veriyi anlamlandırarak içgörü üretiyoruz. Bunun için de verilerimizi yol, hava durumu gibi farklı verilerle destekleyip veri havuzu oluşturuyoruz. Amacımız “geleneksel kanalı” korumak ve büyümesine yardımcı olmakla birlikte markaların da satış noktalarındaki ürünlerinin performansını gerçek zamanlı olarak takip edebilmelerini sağlamak. Hazırladığımız raporlarla her iki tarafın da planlamalarına fayda sunuyoruz. Trendbox Market sayesinde geleneksel kanal sahipleri mevcut finansal durumlarını dijital ortamda kolay ve hızlı bir şekilde yönetebiliyorlar. Finansal yönetimin kolaylaşması ciro artmasına katkı sağlıyor. Yazılımımız sayesinde gerçek zamanlı olarak detaylı satış raporlarına anlık ulaşıyorlar. Bu raporlara göre alım yaparak doğru planlama ile satışlarını artırıyorlar.
Satış noktaları, Trendbox sayesinde gerçek zamanlı olarak aldıkları raporlarla stoklarını güncel tutarken gerek üreticiler gerekse distribütörlerden doğru alım yapıyorlar. Trendbox uygulamasıyla üreticilerin yayılımını sağladığı noktalarda kullanıcının belirlediği minimum stok seviyesi uyarıları sayesinde, hem yüksek stok maliyetine katlanmak zorunda kalmıyor, hem de distribütörlerin sipariş toplama operasyon maliyetleri çok düşüyor.
Kısaca; satış noktaları kendini ölçebildiği için sipariş, satın alma, stoklama, satış döngüsünü çok net görebiliyor. Daha az stokla ve daha az finans ihtiyacıyla daha yüksek kâr elde ediyor.
Diğer taraftan markalar ise hazırladığımız raporlar sayesinde satış noktalarındaki satış performanslarını gerçek zamanlı olarak takip edebiliyor. Hangi noktanın hangi zaman diliminde daha verimli olduğu bilgisinden hareketle satış, pazarlama ve kampanya taktiklerini tasarlayabiliyorlar ya da kampanya sürecinde çeşitli değişiklikler yapmak için sahadan hızlı bir şekilde veri toplayabiliyorlar.
- Bu konuda teknoloji altyapınız hakkında bilgi verebilir misiniz? Örneğin yapay zekâ bu konuda nasıl bir rol üstleniyor?
Verileri takip ettiğimiz donanım ve yazılımımızı kendi mühendislerimizle geliştirdik. Patentli ürünlerimizi, satış kanallarında bulunan barkod tarayıcı ve yazar kasa arasına entegre ediyoruz. Yapay zekâ sayesinde sisteme düşen yeni barkodların kategorilerini görebiliyoruz. Bundan yola çıkarak satış tahminleri yapabildiğimiz gibi ayrıca bulunduğumuz noktaların bölge bazlı satış davranış şekillerini de tahmin edebiliyoruz. IoT teknolojisi aracılığıyla ulaştığımız veriyi, markaların satış ve pazarlama faaliyetlerine destek olabilecek şekilde ve ihtiyaçları doğrultusunda analiz ediyoruz.
Böylelikle geliştirdiğimiz bu sistemle tüketici tercihlerini ortaya koyuyoruz. Markaların yanı sıra araştırma şirketleri ve reklam ajanslarına da satış verisi toplama ve analiz hizmeti sunuyoruz.
- Veri toplama alanlarınız nereler, sadece Türkiye içinde mi yoksa daha geniş bölgelerden de veri toplayabiliyorsunuz?
Sunduğumuz hizmetle geleneksel kanalın büyümesini ve gelişmesini de amaçlıyoruz. Satış noktası, sattığı ürün ve markaların satış performansını takip edebiliyor. En çok ya da en az hangi ürün satılıyor, hangi saat ve günde satış ne oranda gerçekleşiyor, hangi markalar tercih ediliyor gibi datalara ulaşabiliyor. Günlük, haftalık, aylık olarak stok takibi yapabiliyor ve böylelikle doğru zamanda doğru ürünü alma avantajına sahip oluyor. Diğer yandan özellikle sigara, alkol ve gazlı içecek kategorilerinde hâlâ üreticiler için gri alanlar mevcut. Bu ürün kategorileri önemli bir pazar. Trendbox sayesinde elde edilen raporlarla bu kategorilerdeki gri alanları netleştirmeye çalışırken, önemli bir boşluğu dolduruyoruz.
Data ölçümü yaptığımız noktalarımızdan herhangi bir ücret almıyor ya da bir ücret ödemiyoruz. Aksine finansal süreçlerini yönetebildikleri ve stok planlamalarını yapabildikleri yazılımımızla hayatlarını kolaylaştırıyoruz.
Bugün Adana, Ankara, Bursa, Denizli, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Kayseri ve Kütahya başta olmak üzere Türkiye’de 25-30 farklı ilde 2.500’e yakın geleneksel satış noktasından satış verilerini gerçek zamanlı olarak alıyor ve verilerin analizini yapıyoruz. Öncelikli hedefimiz Türkiye’deki nokta sayımızı artırmak. Bu kapsamda 2022 yılında Türkiye’nin 50 ilinde olmayı hedefliyoruz.
- TrendBox’ın farklı ülkelere de açılma gibi hedefleri var mı?
Global pazarlar her zaman radarımızda. Gerekli pazar araştırmalarını titizlikle yapıyoruz. Trendbox olarak Türkiye’deki ve yurtdışındaki yeni girişimlerimiz ve yatırımlarımızla yeni müşteriler edinerek başarılı projelere imza atacağımıza inanıyoruz. Bu kapsamda ilk açılımımızı Kıbrıs’a gerçekleştirmiştik. Şimdi ise MENA bölgesi ve Türki Cumhuriyetler için görüşmelerimiz devam ediyor. İlerleyen dönemde Doğu Avrupa ve Orta Asya pazarına açılmak da hedeflerimiz arasında yer alıyor.