Yapay zeka odaklı girişimler, yatırımları da çekiyor

KPMG’nin yayımladığı “Venture Pulse” raporuna göre küresel çapta girişim sermayesi yatırımları 2024 yılının 1. çeyreğinde 75,9 milyar dolara geriledi. En fazla yatırım çeken ülkeler bir kez daha ABD ve Çin olurken yatırımcıların yapay zekâ alanında faaliyet gösteren girişimlere ilgisi bu dönem de devam etti.

KPMG’nin girişim sermayesi piyasasının karşılaştığı temel eğilimleri, fırsatları ve zorlukları ortaya koyan Venture Pulse raporu yayımlandı. 2024 yılı ilk çeyrek dönemi kapsayan rapora göre 7.520 işlemin gerçekleştiği küresel girişim sermayesi (VC) yatırımları 75,9 milyar dolara düştü.

Amerika kıtası 2024 yılı 1. çeyrekte (3.205 işlem, 38,2 milyar dolar işlem hacmi) özellikle ABD’deki yatırım aktivitesinin (2.882 işlem, 36,6 milyar dolar işlem hacmi) etkisiyle, küresel olarak VC yatırımlarından en büyük payı aldı. Bu yatırımlar arasında yapay zekâ alanında faaliyet gösteren Anthropic’e 4 milyar dolar, pil malzemeleri şirketi Ascend Elements’e 704 milyon dolar, Figure AI’ye 675 milyon dolar, astım odaklı biyoteknoloji şirketi Areteia Therapeutics’e 425 milyon dolar ve Mirador Therapeutics’e 400 milyon dolar tutarında gerçekleşen yatırımlar bulunuyor.

Yapay zeka ve temiz teknoloji
Asya ise Çin’deki üç büyük yatırımın (elektrikli araç şirketi IM Motors’un 1,1 milyar dolar, yapay zekâ odaklı YueZhiAnMian’ın 1 milyar dolar ve Yuanxin Satellite’ın 940 milyon dolar) öncülüğünde bu çeyrekte ikinci en yüksek VC yatırımı (2.305 işlem, 18,9 milyar dolar işlem hacmi) çekti. Avrupa’da VC yatırımları bir miktar artarak 1.798 işlem adedi ile 17,9 milyar dolarlık işlem hacmine ulaştı. Bölgedeki en büyük işlemler arasında İsveç merkezli yeşil altyapı şirketi H2 Green Steel’in 5,2 milyar dolarlık ve İngiltere merkezli neobank Monzo’nun 431 milyon dolarlık yatırımlarının ardından Fransa’da Mistral AI’nin 415 milyon dolarlık, Hollanda merkezli e-ticaret şirketi Picnic’in 389 milyon dolarlık ve Fransa merkezli EV firması Electra’nın 334 milyon dolarlık yatırımları yer aldı.

Raporu değerlendiren KPMG Türkiye M&A Danışmanlık Hizmetleri Şirket Ortağı Özge İlhan, “İkinci çeyreğe girerken, piyasadaki belirsizlik ve bu yılın ilerleyen dönemlerinde yapılması planlanan birkaç kritik seçim göz önüne alındığında, küresel olarak risk sermayesi yatırımlarının önemli ölçüde artması beklenmiyor olsa da özellikle Avrupa ve Asya’nın bazı bölgelerinde girişim yatırımlarına ilgi artıyor. Yapay zekâ ve temiz teknolojinin VC yatırımları için sıcak alanlar olmaya devam etmesi bekleniyor, ancak yatırımcılar giderek daha fazla değer odaklı çözümlere ve niş dikeylere yönelik çözümlere odaklandıkça yapay zekâya olan ilgi de dengelenmeye başlayabilir. Bunların yanında şirketler yapay zekâ kaynaklı siber riskleri yönetmeye çalıştığından, siber güvenlik yatırımları da artış gösterebilir.” dedi.

Yapay zekâ odaklı çözümlere ilgi bu yılın ilk çeyreğinde de sürdü. Üretken yapay zekâ hem büyük dil modeli odaklı çözümler hem de gerçek sonuçlar ve verimlilik sağlamak için iş dikeylerinde üretken yapay zekâ yetenekleri oluşturmayı amaçlayan çözümler açısından VC yatırımcıları için özellikle sıcak bir ilgi alanı olmaya devam etti. ABD’de Anthropic’in aldığı 4 milyar dolarlık yatırım bu alandaki işlemler içerisinde öne çıkarken diğer büyük işlemler arasında YueZhiAnMian (Çin), Figure AI (ABD), Lambda (ABD), MiniMax AI (Çin) ve Mistral AI (Fransa) işlemleri yer aldı.

Kripto ve blok zinciri yatırımları ilgi çekiyor
Yatırımcıların kripto ve blok zinciri çözümlerine olan ilgisi 2022 ve 2023’ün sonlarında dramatik bir şekilde düştükten sonra, bu çeyrekte yeniden artmaya başladı. Risk sermayesi firmaları kripto ve blok zinciri işlemlerinde önemli ölçüde daha fazla durum tespiti yapmaya odaklandı ve potansiyel fırsatları tam olarak anladıklarından emin olmak için personel sayısını artırdı. Risk sermayesi yatırımcılarının ilgisi kripto para birimleri ve ticaret alanının ötesine de geçerek, blok zinciri tabanlı teknolojilerin diğer faaliyetler için omurga olarak kullanılmasına yönelik artan ilgiyle genişledi. Kripto ve blok zincirine yönelik yeniden canlanan ilgi, bu çeyrekte Polyhedra Network (Singapur), Monad (ABD), io.net (ABD), EigenLayer (ABD) ve Hashkey Group (HK) dâhil olmak üzere beş yeni unicorn’un doğmasına da neden oldu.

2024 trendleri
Artan küresel jeopolitik gerilimler göz önüne alındığında, özellikle insansız hava araçları teknolojileri, uydu teknolojileri ve teknoloji tabanlı yazılım çözümleri gibi alanlarda savunma odaklı teknolojilere olan ilgi artmaya devam ediyor. Hükümetler ve hükümetler arası ittifaklar muhtemelen bu yatırımın bir kısmını yönlendiriyor. 2023 yılında Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO), savunma ve güvenlik sorunlarını ele almaya odaklanan derin teknoloji girişimlerine sermaye sağlamaya odaklanan 1 milyar dolarlık bir fon olan NATO İnovasyon Fonu’nu tanıtması bunun örneklerinden birisi.

İkinci çeyreğin başında birkaç başarılı halka arz çıkışı olması ve diğer şirketlerin de çıkışa hazırlandıklarına dair işaretler görülmesi halinde, risk sermayesi şirketleri fon musluklarını açmaları için baskı görmeye başlayabilir. Rapora göre küçük ölçekli birleşme ve satın alma faaliyetleri de dünyanın birçok bölgesinde artabilir, ek finansman sağlayamayan şirketler sıkıntılı birleşme ve satın alma veya fikri mülkiyet edinimi için hedef haline gelebilir. Yapay zekânın küresel olarak risk sermayesi yatırımcıları için çok cazip olmaya devam etmesi de bekleniyor, ancak yatırımlar muhtemelen daha dar bir alana odaklanmaya başlayacak. Finansal hizmetler, hukuk ve gayrimenkul şirketlerinin verimliliğini artırmayı amaçlayan sektör odaklı yapay zekâ çözümlerinin VC yatırımları için önemli bir alan haline gelmesi de bekleniyor.

2024 yılı 1. çeyrekte gerçekleşen en büyük küresel finansman işlemleri
Hedef Şirket Yatırım Tutarı Köken Sektör
1 H2 Green Steel 5,2 milyar dolar İsveç Temiz Teknoloji
2 Anthropic 4 milyar dolar Çin AI & ML
3 IM Motors 1,1 milyar dolar Çin Temiz Teknoloji
4 YueZhiAnMian 1 milyar dolar Çin AI & ML
5 Yuanxin Satellite 940,9 milyon dolar Çin Uzay Teknolojisi
6 Ascend Elements 704 milyon dolar ABD Temiz Teknoloji
7 Huakong Power 696,2 milyon dolar Çin Temiz Teknoloji
8 Figure AI 675 milyon dolar ABD Robotik
9 MiniMax AI 600 milyon dolar Çin AI & ML
10 Monzo 431,1 milyon dolar Birleşik Krallık Fintech

Raporun tamamı için tıklayın