Yarattığı güvensizlik, Facebook’u yiyor
18 Aralık’ta New York Times, bir ay aradan sonra yeniden bir uzun makalede Facebook’un yepyeni fiyaskosunu uzun uzun anlattı. Kullanıcı verilerinin nasıl Microsoft, Amazon, Spotify ve başkalarına uçtuğunu… Hemen ardından Facebook’tan yine hop diye özür mesajı geldi. Zaten, ne zaman bir hata olsa, hemen anında özür diliyorlar. Bu konuda gayet hassaslar. Ve bunu o kadar içten yapıyorlar ki, onları eleştirenler bile vah vah diyor. Ama yeni bir Wired makalesinde, bu durum için “Apolozuck” diye bir sözcük önerildi. Özür (apology) ile Mark’ın isminden uydurulan bu sözcüğün fiil şeklini de önerdi Wired: “To zuck.” Yani yalvar yakar ağlak bir ifadeyle özür dilemek, ama sonra yeniden, bildiğini yapmaya devam etmek: “Üzgünüz. Sizin kadar üzgünüz. Sizi kızdıran sorunlar yıllar önce oldu, bitti. Facebook’u sizin için daha da iyileştirmeye çalışıyorduk. Ama şimdi anladık ki meğerse verileriniz başkalarının eline geçmiş. Biz sizin verinize, başkalarından daha çok önem veriyoruz. Bir daha olmayacak. Söz!”
Wired’daki makalenin başlığını yukarda görüyorsunuz: “Sana artık kim inanır ey Facebook?”. Makale, şimdiye kadar bu konudaki en “Yetti artık!” üslubunda yazılmış. Bir yerinde diyor ki: “Biz, bu tür göz boyamayı bankalardan, petrol şirketlerinden, otomobil üreticilerinden, sigara şirketlerinden bekleyebiliriz, ama Facebook gibi şirketler, marka vaadlerini tamamen başka şekilde yapılandırdılar. Bize dediler ki, bizim, parada gözümüz yok. Milyarder olmanın sağlayacağı iktidar gücü de bizi ilgilendirmiyor. Hatta dünyadaki en zengin şirketlerden birine sahip olmamız bile önemli değil. Biz, daha iyi bir dünya yaratmak istiyoruz. Bu dünyayı daha açık ve birbiriyle ilişkili yapmak istiyoruz.”
Wired, acı gerçeği kabul ediyor: “Biz de bu lafların her satırına inandık.” Ve son sözü şu: “Bugüne kadar teknoloji şirketleri, özellikle de Facebook için şunu söyleyebiliriz: Tamah ve hırsı faziletle örtmeye çalışıyorlar. Facebook’un, küresel boyutta iletişim için mükemmel bir araç yarattığı doğru. Ama şimdi sormak gerek: Facebook, Mark’ın vaad ettiği gibi ‘daha iyi bir internet’ midir? Dünyayı daha iyiye götürüyor mu? Yoksa Facebook sadece en çok parayı kazanmak isteyen büyük ve güçlü bir şirketten mi ibaret? Belki MZ, Facebook, ve Silikon Vadisi’nin diğerleri, gerçekte ne iseler, öyle görünseler dünya daha mutlu olacaktır.”
Facebook artık ne yapsa göze batıyor. Forbes, Facebook’un 2018 birinci çeyreğinde 5 milyar dolar kar ettiğini yazdı: Saatte 2.3 milyon dolar, dakikada 40 bin dolar. Ama Facebook’la ilgili hoşnutsuzluğun artmasıyla, hisseleri 17 Aralık’ta yüzde 16 düştü. MZ kişisel serveti 16.8 milyar dolar eridi. Bir kaç gün sonra yine Forbes’un “2018’de en çok kazanan, kaybeden milyarderler” listesinde MZ’in kaybı 18.7 milyar dolar olarak hesaplandı. (Net varlığı 52.5 milyar dolar). Aynı listede Amazon’un patronu Jeff Bezos’un ise 27.9 milyar kazandığı, servetinin 126.2 milyar dolara yükseldiği yazıyor.
