YAZILIMDA AR-GE’NİN GELİŞMESİ BELLİ KOŞULLARA BAĞLI

Etkin Proje Yönetici Ortağı Kemal Sidar
 
“Şu anda Ar-Ge yapan şirketler için ana destek programı TÜBİTAK/TEYDEB tarafından yürütülen ve genel olarak 1501, 1507, 1509, 1511 gibi kodlar altında gruplayabileceğimiz teşvik programları. Bu programlar sayesinden yüzde 40-85 aralığında hibe destek ve çeşitli vergi avantajları elde etmek mümkün. Bunun yanı sıra, 15 ve üzeri teknik Ar-Ge personeli olan şirketler için Ar-Ge Merkezi kurmak veya kişi sayısından bağımsız teknokentlerde faaliyet göstermek önemli vergi avantajı sağlayacak. Ayrıca Horizon 2020 kapsamında yeni bir program olan SME destek programı da tek başına proje başvurusunda bulunmak isteyen yenilikçi şirketler için önemli bir fırsat.
Elektronik, yazılım, gıda, kimya, malzeme, otomotiv, makine gibi birbirinden farklı birçok sektörden KOBİ veya büyük şirket için Ar-Ge Projesi hazırlıyoruz. Genel olarak, Ar-Ge’nin önemi ihracat yoğun sektörlerde daha net kavranmış durumda. Yazılım sanayi ise kağıt üstünde var olan avantajını realize edebilmiş değil. Yazılımda Ar-Ge’nin tanımı üzerinde hala hemfikir olunmamış durumda. Fikir, iş veya iş modeli inovasyonu sıklıkla Ar-Ge projeleri ile karıştırılıyor. Yazılım sanayinin Ar-Ge atılımı yapmasının önündeki bir diğer engel ise ölçek sıkıntısı. Şirketlerin birçoğu 1-10 kişi aralığında olduğu için büyük ve sürdürebilir Ar-Ge projeleri için yeterli kaynak bulunmasında sıkıntı yaşanıyor. Bu nedenle birçok projenin etkisi ancak firma çağında kalıyor, uluslararası etki yaratabilecek projeler geliştirilmesi mümkün olmuyor. Firmaların küçük olması ciddi bir esneklik ve Ar-Ge fikirlerinin hayata geçmesinde büyük kolaylık sağlıyor. Fikir kaynağı ile fikir uygulayıcıları arasında mesafe olmaması, güzel ve butik Ar-Ge projelerinin geliştirilmesinde avantaj. Bu avantajı firmalar uluslararası arenada kullanmaya başlayabilirlerse, şu anda bulunduğumuz GYSMH içerisinde yüzde 1 olan Ar-Ge payının katlanarak büyümesi hızlı olacak.
Yazılım sanayi Ar-Ge atılımının yapılması için kaynak (nitelikli insan kaynağı, sermaye, dış pazarlama açılma gücü) problemlerinin giderilmesi lazım. Bunun için önerilerim; konsolide Ar-Ge Merkezleri’nin kurulmasının sağlanması, teşviklerin sabit değil, şirketlerin önceki proje başarıları, proje konusu, etkisi gibi farklı parametrelere kadar yüzde 100’e varan oranlarda ve ön ödemeli olarak verilmesi, Ar-Ge destekleri için proje analiz ve değerlendirme süreçlerinin özelleştirilerek, hem alan hem veren tarafın efektif çalışmasının sağlanması olarak sıralanabilir.
Yazılım sanayi öncelikli bir sektör olmasına rağmen, eksikler var. Örneğin ihracat teşviklerinden faydalanma konusunda yazılımcı firmaların birçok handikapı var. Kamuda uzmanların yazılım projelerinin teknik altyapısı ve yazılım dinamiklerinden uzak olması nedeniyle birçok zorluk yaşanmakta. Ya tüm kamu birimleri içerisinde bu tür profesyoneller görevlendirilmeli ya da yazılım sanayine yönelik teşvikler ve destekler bu konuda uzman ayrı bir bölüm, müdürlük veya özelleştirilmiş şekilde yönetilmeli.”