Yazılımlar hukuken nasıl korunur?

Yazılım olarak adlandırılan bilgisayar programları 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na (“FSEK”) göre ilim ve edebiyat eseri olarak korunmaktadır. Yazılımların hukuken nasıl korunduğunu anlamak için, FSEK’e göre eserin ve telif haklarının ne olduğunu öğrenmek gerekmektedir. Aşağıda yazılımların hukuki korumasının nasıl sağlandığı açıklanmaktadır.

Eser ve Telif Hakkı Nedir?

FSEK’e göre eser, sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerini ifade eder. Telif hakları ise kişinin her türlü fikri emeği ile meydana getirdiği eserleri üzerinde hukuken sağlanan korumadır.

Bir Eser Türü Olan Yazılım

Yazılımlar, FSEK’e göre eser çeşitlerinden ilim-edebiyat eserleri arasında sayılan eserlerdendir. Bilgisayar programı oluşturabilecek ve sahibinin hususiyetini taşıyan hazırlık aşamaları da bu kapsamdadır. FSEK’e göre yazılımın sahibi, onu meydana getiren kişi veya kişilerdir ve yazılım üzerinde manevi ve mali haklara sahiptir. Ancak FSEK madde 18’e göre aralarındaki özel sözleşmeden veya işin mahiyetinden aksi anlaşılmadıkça, çalışanlar tarafından meydana getirilen yazılımlar üzerindeki mali hakları kullanma yetkisi yazılım şirketine aittir.

Yazılımlarda Telif Hakkı Koruması

Yazılımlar, meydana getirildiği andan itibaren telif hakkı korumasından yararlanır. Korumanın başlaması için yazılımın herhangi bir kuruma kayıt veya tescil ettirilmesine gerek yoktur. Ancak, yine de, meydana getirdiği yazılımı kayıt ve tescil ettirmek isteyen hak sahibi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’ne kayıt-tescil başvurusunda bulunarak eserini kayıt ve tescil ettirebilir.

Yazılımlar genel kapsamda telif hakkı korumasından yararlansa da bazı durumlarda sınai mülkiyet korumasından da yararlanmaktadır. Eğer bir yazılım, aynı zamanda bir makine veya aygıtla beraber çalışıyorsa veya bir makineyi veya cihazı çalıştıran bir yazılım ise veya buna bağlıysa o cihaz makine veya sistemle birlikte, şartları varsa patentlenebilmektedir. Ancak bu koruma FSEK kapsamında değil Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamındadır.

Av. Esra Zirekoğlu
Zirekoğlu Hukuk Bürosu