Yetkinlikler sürekli gelişecek
İnsan kaynağının geliştirilmesi odaklı sektörel operasyon programı kapsamında Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen TBV VOC Test Merkezi Projesi Açılış Konferansı, 28 Ocak’ta Bilişim Zirvesi Dijital platformunda düzenlendi. Türkiye Bilişim Vakfı (TBV), Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen “İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Operasyonel Programı” kapsamında başlatılan proje ile belirlenmiş dijital alanlardaki mesleki yeterliliklere ilişkin standartların oluşturulması, kurulacak test merkezinde bu yeterliliklerin ölçümlenmesi ve sertifikalandırılması hedefleniyor. Söz konusu sertifikalar hem Türkiye’de gerekse AB ülkelerinde geçerli olacak. İstihdam ve kalite standartları odaklı bu süreçte, amaca uygun kişi ve kurumların bu dijital etkinlikte yer almalarının önemi de büyük olacak.
Düzenlenen dijital toplantının açılış konuşmasını TBV Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Gönç yaptı. 25 yıl önce kurulan TBV’nin Türkiye’yi bilgi toplumuna dönüştürme amacıyla çalışan bir STK olduğuna vurgu yapan Bülent Gönç, bu yolda AB ve Türkiye tarafından finanse edilen, insan kaynaklarının geliştirilmesi operasyonel programı kapsamında bir proje başlattıklarını vurguladı. AB fonları ile desteklenen hibe programı VOC Test 3 projesi kapsamında nitelikli ve sertifikalı işgücünün geliştirilmesi, eğitim ve istihdam arasındaki bağın güçlendirilmesi, ülkemiz için yetkinlikler çerçevesinin oluşturulması, Avrupa yeterlilikler çerçevesi ile uyumlu hale getirilmesi ise temel hedefler. Sürdürülebilir ve geliştirilebilir insan kaynağını geliştirmek, test ve sertifikasyon merkezini oluşturmak, bilgi teknolojileri ve iletişim sektöründe yetkinlikleri sertifikalanmış çalışan sayısının artırılmasına katkıda bulunmak da öncelik. Bülent Gönç, “Standartların oluşturulmasının ardından kuracağımız test merkezimizde bu yeterliliklerin ölçümlenmesi ve sertifikalandırılması ana görevimiz olacak. 1 Kasım 2020 tarihi itibariyle başladığımız ve 18 ay sürecek proje kalkınma planın, stratejik uyum çerçeve belgesi ve Avrupa istihdam stratejisi gibi belgelere uyumlu biçimde hazırlanmış olması bize güç vermekte” bilgisini de paylaştı.
Mali destek faydaya dönüşüyor
AB Delegasyonu, Eğitim ve Öğretim Sektör Yöneticisi Prof. Dr. Mustafa Balcı, TBV’nin kuruluş çalışmalarını başlatmış olduğu VOC test merkezleri hibe programının açılışını yapmanın önemine dikkat çekerek konuşmasına başladı. “Bilişim sektöründeki hızlı değişim ve gelişimler yaşantılarımızı, sosyal hayatlarımızı, iletişim yöntemlerimizi hızla değiştiriyor. Özellikle pandemi süreci bizlere dijital teknolojilerin ve bilişim sektörünün ekonomimiz, eğitim sistemimiz, ticari hayatımız ve alışveriş alışkanlıklarımız gibi birçok başlıkta ne kadar önemli olduğunu görmemizi sağladı” vurgusunu yapan Prof. Dr. Mustafa Balcı, konuşmasına şöyle devam etti:
“Bununla birlikte insanımızın dijital becerilere sahip olmasının önemini ve bu becerinin hayatımızın sürdürülebilirliği konusunda ne kadar önemli olduğunu da gördük. TBV’nin kuruluş çalışmalarını başlatmış olduğu bu merkezle, bilişim sektöründeki meslekler, standart ve yeterlilikleri üye kuruluşlarla birlikte geliştirecek ve üye kuruluşlarla bilgi ve becerilerin test edilerek belgelendirilmesinde kullanılacak. Burada amaç; bilişim sektöründeki şirketlerin insan gücü kalite ve kapasitesini iyileştirerek, bu şirketlerin uluslararası iş dünyasında rekabet gücünü artırmaktır. Bu konuda VOC test belgelendirme kuruluşlarının koordinatör kurumu olan Mesleki Yeterlilik Kurumu önemli bir görev üstleniyor. Bu projenin sözleşme makamı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanlığı’dır. AB’nin sağladığı bu mali destekleri ülkemiz adına faydaya dönüştürüyoruz.”
Nitelikli işgücü ihtiyacına yanıt
AB katılım öncesi mali yardım aracı (IPA) kapsamında desteklenen talebe dayalı sistem bazlı dijital dönüşüm merkezlerinin geliştirilmesi hibe projesinin önemine dikkat çeken AB ve Mali Yardımlar Daire Başkanı Süreyya Erkan, dijital dönüşümde hıza dikkat çekerek, bu hıza uyum için hayat boyu öğrenme ve beşeri sermayenin öneminin artışına işaret etti. Bu da mesleki yeterlilik eğitimlerinin ve belgelendirme merkezlerinin önemini pekiştiriyor. Bilişim sektöründe kişinin istihdam edilebilirliğini artırmak ve bunu sağlayacak yeteneklere sahip olması, bu yeterliliklerin de akredite kuruluşlar tarafından belgelendirilmesi hem bu kişiler hem de istihdam piyasası açısından önemli. Bu vurguyu yapan Süreyya Erkan, şöyle devam etti:
“Nitelikli işgücü yetiştirilmesi hibe programımızın en önemli motivasyonlarından. TBV’nin yürütücüsü olduğu dijital dönüşüm mesleklerinin geliştirilmesi projesi kapsamında bilişim sektöründeki belirli meslek standartlarının revize edilmesi ve geliştirilmesi ile beraber, yeterliliklerin de geliştirilmesi ve akredite edilmesi bu proje döneminde hedeflenmekte. Dezavantajlı gruplarda bulunan 200 kişinin VOC test sınavları bu projeyle hibe fonundan karşılanacaktır. Ayrıca mesleki yeterlilikler üzerine eğitimler verilmesi, belirlenen ulusal yeterlilik ve standartlar kapsamında VOC test merkezinin kurulması, sosyal medya kampanyalarının yürütülmesi, video broşür ve çeşitli etkinliklerle farkındalık geliştirme çalışmalarının yürütülmesi de proje kapsamında yürütülecek faaliyetler arasında. Projemizin toplam bütçesi yaklaşık 266 bin avro olup uygulama illeri İstanbul, Gaziantep, Ankara, İzmir ve Bursa. Sözleşme makamı ve program otoritesi olarak, talebe dayalı sistem bazlı dijital dönüşüm mesleklerinin geliştirilmesi projesi kapsamında faaliyetlerin etkin, zamanında ve umarız ki en fazla katma değeri sağlayacak şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli bilgilendirme ve desteği uzman ekibimizle her zaman sağlayacağız.”
Kalite güvencesi sağlanıyor
Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Başkanı Adem Ceylan, konuşmasında çalışma hayatının beklentilerini karşılayacak nitelikli işgücünün oluşturulmasının küresel bazda olduğu gibi Türkiye’nin de önceliği olduğuna dikkat çekti. Bilişimin hızla geliştiği bir dönemde mesleklerin tanımları da gelişiyor ve örgün ve yaygın eğitim süreçlerinin sürekli yenilenmesinin uluslararası kurallara uygun biçimde ulusal meslek standartları ve ulusal yeterliliklerin hazırlanmasına dayalı olduğu ifade ediliyor. “Kurumumuz da bu noktada katılımcı yönetim anlayışının en etkin uygulandığı yapısıyla çalışma hayatını temsil eden işverenleri ve çalışanları temsil eden kurum ve kuruluşları bir araya getirerek, çalışma hayatının beklentilerini karşılayacak nitelikte işgücünün oluşturulması anlamında önemli bir görevi üstlenmekte” diyen Adem Ceylan, sözlerine şöyle devam etti:
“Yürüttüğümüz çalışmalar sonucunda ulusal meslek standartlarının ve ulusal yeterliliklerin hazırlanması, yürürlüğe konulması temel görevlerimiz arasında. Ayrıca uluslararası sınav belgelendirmesi sistemi kurulup işletilmesi, Avrupa yeterlilikleri çerçevesinde referanslandırılması, özellikle nitelikli işgücünün gerek ülke içinde gerek uluslararası iş piyasasında tanıtılması ile ilgili olarak çalışmalar yürütülmesi de kurumumuzun görevleri arasında. Bu ortak akılın sonucunda bugüne kadar paydaşlarımızla birlikte 857 ulusal meslek standardı, 512 ulusal yeterlilik hazırlanarak yürürlüğe konmuştur. Örgün eğitim süreçlerinin sonucunda çalışma hayatının beklentilerini karşılayacak bilgi, beceri ve yetkinliklere sahip işgücü çalışa hayatımıza katılacak. Uluslararası akreditasyona sahip VOC test merkezlerinin yani sınav ve değerlendirme merkezlerinin kurulup işletilmesi bir diğer görevimiz. Ölçüm ve değerlendirme sürecini başarışla geçenler mesleki yeterlilik belgesiyle belgelendiriliyor. Kurumumuz tarafından şu ana kadar yetkilendirilen 242 akredite sınav ve belgelendirme merkezi mevcut. Akreditasyon kurallarına uygun biçimde yapılan sınavlar sonunda 1 milyon 418 bin kişi mesleki yeterlilik belgesine kavuştu. Bu kişilerin yüzde 92’si şu anda istihdamdadır. Mesleki yeterlilik belgesinin kalite güvencenin sağlanması ve geliştirilmesi kurumsal felsefemizdir. Bu çerçevede ülkemizdeki genç ve dinamik işgücünün çalışma hayatına kazandırılması veya akademik uluslararası kabul görmüş eğitim öğretim süreçlerine katkı sağlaması açısından diğer sektörlerde olduğu gibi bilişim sektörünü de önem veriyoruz. Özellikle tüm bu faaliyetlerimizin finansmanı açısından AB fonlarından da etkin bir şekilde istifade ediyoruz. Kurumumuz tarafından 21 milyon euro AB fonundan kaynak kullanılmıştır. Bu kaynakla kurum kapasitesinin geliştirilmesinin yanında 34 adet uluslararası akredite sınav belgelendirme merkezi kurulmuş ve 195 ulusal meslek standardı hazırlanmıştır. Ayrıca yaklaşık 5 milyon euro ile 32 bin kişinin sınav belgelendirme ücreti karşılanmıştır. Endüstri 4.0’a ilişkin mesleklerin de ülke ekonomileri ve çalışma hayatı açısından çok değerli olduğu bir dönemde biz de bilişim sektörünü destekliyoruz. Bilişim sektöründe bugüne kadar 29 ulusal meslek standardı ve 18 ulusal yeterlilik geliştirildi. Bin 332 kişi bu dikeyde mesleki yeterlilik belgesine sahip oldu. 1 milyon 418 bin sayısının yanında bu çok düşük bir sayı. Ama sektörün temsil kabiliyetine sahip iş dünyasının temsilcileri ve ilgili bakanlıklarla birlikte bu alana da mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu getirilmesini birlikte tekrar gözden geçirmemiz gerektiği oraya çıkıyor. Çünkü belge zorunluluğu olan diğer sektörlere baktığımızda, nitelikli ve belgeli iş gücünün ilgili sektörler tarafından çok önemsendiğini ve sektör temsilcilerinin bizzat bu alanda da belge zorunluluğu getirilmesi ile ilgili olarak gerekli girişimlerde bulundukları açık. Bilişim sektöründe de bir sınav ve belgelendirme merkezi kurulacak. Çalışma hayatına nitelikli eleman kazandırılması adına eğitim ve öğretim müfredatlarına esas teşkil edecek ulusal meslek standartları ve nitelikler ve sınav ve belgelendirme merkezleri kurulması suretiyle bu sektörde de tecrübe belgeli iş gücünün çalışma hayatına kazandırılması ile ilgili çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Bugüne kadar 21 milyon euro AB fonu kullandık, 19 milyon avroluk fonu da önümüzdeki süreçte kullanacak, ülkemizde AB fonlarından en fazla istifade eden kurumlar arasına girmiş olacağız.”
Sektörün ihtiyaçları paydaşlarla belirlenecek
Proje yöneticisi Nilgün Yakut da VOC Test Merkezleri üçüncü hibe programı, diğer tanımıyla ‘talebe dayalı sistem bazlı dijital dönüşüm mesleklerinin geliştirilmesi’ projesinde etkinliklerini hızlandırdıklarını belirtti. Sadece bilişim sektörü tarafında değil, diğer dinamiklerle de ilişkilendirebilecekleri yapılara dair perspektifler oluşturma çabasına vurgu yapan Nilgün Yakut, detayları şöyle anlattı:
“Üretimin ve hizmetin istihdam başlığında çarpan etkisi yaratan, katma değer sağlayan en önemli desteği bilişim sektöründen gelmekte. Bilişim, kendi sürekli gelişirken, etkileşim içinde bulunulan diğer tüm sektörlerin de ihtiyaçlarına yanıt verebilme ve bunun sürekliliğini sağlama gayreti ile öncü sektörlerden. Tüm sektörlerin kendi gelişimlerinde de bilişim değişimlerinin yarattığı süreçlere dijitalleşme kavramı ile bakıyoruz. Sadece zaman, hız ve kalite boyutlarında değil, verimlilik ve maliyet düşürme yönüyle de dijitalleşme önemli. Endüstri 4.0 temel olarak bilişim teknoloji ile endüstriyi bir araya getirmeyi hedeflemekte. Bu sürecin ana bileşenlerinden biri yeni nesil yazılım ve donanımlar, ikinci önemli bileşen ise tüm cihazların birbirleriyle olabildiğince veri ve bilgi paylaşımı için kullanıldığı, her türlü araca entegre edilmiş sensör ve işlemcilerle donanmış, internet bağlantılı akıllı elektronik sistemlerin, yeni siber fiziksel sistemlerin mevcut olması. Yani fabrikalardaki üretim süreçlerindeki makinalarda siber fiziksel sistemlerin kullanılması sayesinde kendini kendini kontrol ve optimize edebilen, üretim yapabilen akıllı fabrikaların da yaygınlaşması… Tüm bu süreçleri oluşturan ekiplerin bilgisi, deneyimi ve becerisiyle bunların eşgüdüm içinde ilerleyişi hedeflere ulaşılmasının da belirleyicisi. Eğitim ve sürekli öğrenme döngüleri içinde bireylerin meslek edinme motivasyonlarının yanında ilgi duydukları konularda da okul ve müfredatlarının dışında farklı kaynaklardan, sürekli öğrenme merkezlerinden ve buna dayalı imkanlardan yararlanmak gibi yeni yeni kanallar gündemde. Bizim TBV olarak VOC Test Merkezleri projemizle ister örgün eğitimden gelsin ister kendi kişisel merak ve motivasyonlarıyla gelsinler bu sektörün kendi ihtiyaçlarının tarafımızca tanımlanmasının ardından kendilerini yetkin konumlandırmaya aday haline gelebilecekler. Kişi bunun için birçok süreçten geçecek. Biz de TBV olarak bu projenin yürütücüsü sıfatımızla projede kişilerin profesyonelce çalışabilecekleri yetkinliklerin olduğu bazı dijital meslek alanlarını kanıtlayabilmeleri için bir test merkezi oluşturmaya doğru yol alacağız. Bu merkez sadece test yapmakla kalmayıp, ortaya çıkan performansın sertifiye edildiği haliyle, ülkemizde ve AB ülkelerinde bir referans değer oluşturacak. Projemizin bazı dijital alanlarda biz sorumluluk üstlendik, MYK’nın bize atadığı bazı dallarda biz ulusal meslek standartlarını ilk kez oluşturacağız, bazı meslek standartlarının ise evize edilmesi gündeme gelecek. Çünkü belli zamanlarda revizyon gereklilikleri de kaçınılmaz olabilmekte. Ama ilk kez oluşturulması gereken bazı ulusal meslek standartlarının tanımlanması ile ilgili de sorumluluklarımız var. Bunlar bizim standart oluşturma çalışmalarımızın bir boyutu olacak. Biz hem farklı sektörlerin ihtiyaçlarını sahada değerlendirip, eğitimler vereceğiz ve anlamaya çalışacağız hem de istekler ve talepler ekseninde anladıklarımızı da doğru bir senteze oturtmaya gayret edeceğiz. Talebe dayalı sistem kavramı da bu noktayla alakalı. Çünkü biz oturduğumuz yerden değil, sahadan isimlerle üretimdekilerle, üniversitelerle, teknoparklarla, meslek liseleri ve meslek yüksek okullarıyla belli değerlendirmeleri birlikte yapmış olarak standartların oluşturulması aşamasına geleceğiz.”
Dijital etkinlikte ilk panel “Meslek Tanımlamaları” başlığında düzenlendi. Proje teknik uzmanı Volkan Türkyılmaz’ın yönettiği panelin katılımcıları Dijital Dönüşüm ve BT İş Analizi Dr. Ahmet Güven, Blockchain Türkiye Platformu Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Usta, Infotech Academy Eğitim Koordinatörü Bekir Oturakçı, BT Satış’tan Özlen Karaçal, yapay zeka odaklı çalışmalarıyla Dr.Şebnem Özdemir ve siber güvenlik uzmanı Doç. Dr. Zafer Ak oldu. Sertifikasyon uzmanı Selçuk Halıcı’nın “Mesleki Yeterlilik ve Sertifikasyon” başlıklı sunumu sonrası etkinliğin ikinci ve son paneli “Bilgi Teknolojileri STK’lar Platformu” başlığında katılımcıları buluşturdu. Bilişim Teknolojileri STK’lar Platformu Koordinatörü Behçet Envarlı’nın yönettiği panelin konuşmacıları da Teknolojik Grup Başkanı Aykut Seyrek, YASAD Başkanı Gönül Kamalı, Fütürüstler Derneği Başkanı Dr. Mustafa Aykut ve Teknolojide Kadın Derneği (Wtech) Başkanı Zehra Öney oldu. Bu panelin ardından kapanış konuşmasını yine Nilgün Yakut yaparak, hedefleri ve 2021 yılı stratejileri hakkında bilgiler verdi.
