Yüzükte kirli hava var
Havadaki kirliliği emerek, yerine temiz hava üfleyen bir kule düzeneği Rotterdam’da 4 Eylül Cuma günü hizmete girdi. Hollanda hep, inovasyonda her zaman en ilginç örneklerin düşünüldüğü uygulandığı örnek bir ülke. Kimin aklına 7 metre yükseklikte bir “elektrik süpürgesi” gelir? Öyle bir süpürge ki, etrafındaki kirli havayı hüüp emecek, saatte 30 bin metre küp kötü havayı temizleyip çevreye üfürecek.
Kule 1,400 watt enerji kullanıyor, ama illa ki yeşil kaynak üretimi bir enerji bu. Aslında kule, evlerde kullanılmak üzere üretilen ufak bir iyonizer gibi çalışıyor. Onun sadece daha büyüğü. Şirin bir farkı da var: Kule, kirli havayı temizlerken filtrede is ve kurum (karbon) kalıyor. Bunu sıkıştırıp, bir yüzüğün içine hapsediyorlar. Ve havadan gelen kurum, parmaklara yüzük, kulaklara küpe oluyor. Yüzde yüz geri kazanım diye buna denir!
Dan Roosegarde adlı yaratıcı buluşçu tarafından tasarlanan kulenin parasını kitle sağladı. 50 bin Euro lazımdı. 97 bin Euro destek geldi kitleden. “Kirli Havasız Kule” (Smog Free Tower) talep edecek şehirler, sırada: 1970 Ankara ve 1980 İstanbul tipi hava kirliliğiyle ünlü Beycing, İstanbul’un bu gidişle 10 yıl içinde benzeyeceği Mexico City, ve inanılmaz ama gerçek kirli havasıyla Paris…
Berkeley Earth çevre araştırma kurumunun hesabına göre, Çin’de hava kirliliğinden yılda 1.6 milyon kişi ölüyormuş. Günde 4 bin. Büyük dert, büyük rakam. Londra’da 5-9 Aralık 1952’de şehrin üzerine çöken kirli havayla karışık sis yüzünden 12 bin kişi ölmüştü. Hükümet, bu felaket üzerine Temiz Hava Yasası çıkarttı. Şimdi Londra 8 milyon nüfusa rağmen en temiz havalı şehirlerden.
